رقابت بانک‌های بزرگ با ارزهای دیجیتال: برنده کیست؟

در یک دهه گذشته، بیت کوین تیتر اول اخبار بسیاری از رسانه‌ها بود و در این مدت به بلوغی نسبی رسید. ارزش آن سقف تریلیون دلاری را شکست و بازار کریپتو روز به روز به رشد خود ادامه دارد. هرچند که گستره‌ی بازار کریپتو رو به افزایش است اما به دلیل نوسانات شدید، این مسیر سنگلاخ‌های بسیاری داشت. از اوایل سال 2013، چندین بانک بزرگ بیانیه‌هایی علیه کریپتو منتشر کرده و ان را محکوم به اختلال در سیستم پولی کردند و گروهی از دولت‌های ملی نیز تا آنجا پیش رفتند که مبادلات کریپتو را به طور کامل ممنوع کردند. با این وجود، حامیان کریپتو بر این باورند که علیرغم واکنش‌های شدید دولت‌های ملی و بانک‌های بزرگ در سراسر جهان، این بازار در دراز مدت روند صعودی خود را طی خواهد کرد. در همین راستا اپل‌نیوز در گزارشی به رقابت میان پیشکسوتان بازار سنتی و دوستدارن ارز دیجیتال پرداخته است. 

بدیهی است که دولت‌ها و بانک‌های بزرگ از ایده جایگزینی کریپتو برای سیستم ارزهای فیات بیزارند چرا که آن‌ها به مرور کنترل پول را از دست خواهند داد. علاوه بر این، ارزهای رمزنگاری شده به کاربران اجازه می‌دهند تا تراکنش‌های بین دو فرد را به صورت ایمن، ناشناس و به صورت غیرمتمرکز انجام دهند؛ در نتیجه بانک‌ها و دولت‌ها از نقش واسطه‌‌گری حذف می‌شود. این ناشناس بودن و آزادی مصرف کنندگان کاسه صبر دولت‌ها را لبریز کرده است.

پیوند به سیستم بانکی

از یک سو دولت ها بر تنظیم بیت کوین تمرکز کردند و از سوی دیگر بانک‌های جهانی برای انتشار اطلاعات نادرست در مورد ارزهای دیجیتال و ایجاد شک و تردید در ذهن کاربران تلاش می‌کنند. از همان روزهای نخستین حضور کریپتو، مدیران بزرگ‌ترین بانک‌های وال استریت ادعا کردند که این رمز ارزها صنعت مالی را به طور کلی تهدید می‌کند.

در سال 2013، جیمی دیمون، مدیرعامل وقت جی‌پی مورگان‌چیس، بزرگترین بانک ایالات متحده، بیت کوین را یک بازار «وحشتناک» خواند. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، ارزهای دیجیتال را به عنوان ابزاری برای تجارت غیرقانونی و تامین مالی تروریسم معرفی کرد. 

با این حال، همه این واکنش‌ها شکست خورد. بر اساس گزارش Crypto.com در جولای 2021، دسترسی کریپتو در دهه گذشته از حدود پنج میلیون کاربر در سراسر جهان به بیش از 250 میلیون کاربر رسیده است.اما آیا بانک‌ها از این که دیر به مهمانی ارز دیجیتال رفتند حسادت می‌کنند و حسرت می‌خورند؟ یا نگرانند که ارزهای دیجیتال کارمزد تراکنش‌های جمع آوری شده توسط بانک ها را کاهش دهند؟ در این میان واضح است که بانک‌هاییی زیرمجموعه، نسبت به بانک‌های مرکزی و فدرال بسیار محتاط‌تر هستند و از طرفی با گسترش بیت‌کوین کل سیستم ارز ذخیره جهان به چالش کشیده شده است. 

سهامداری یا پس انداز بانکی؟

همانطور که گفته شد، بانک ها منتقدان اصلی بازار ارز دیجیتال هستند. بخشی از انتقادات بدین علت است که کریپتو لقمه غذایی چربی را از دهان بانک‌ها می‌گیرد و با بازدهی بالاتر و خدمات پس‌انداز بهتر به سرمایه‌گذاران می‌دهد. همچنین علاوه بر سوددهی بالا، کاربران در اکوسیستم ارز دیجیتال فرصت هایی برای کسب درآمد غیرفعال از دارایی های خود دارند؛ درست مشابه افرادی که در حساب بانکی پس انداز می‌کنند. در حالی که موسسات مالی و بانک‌های سنتی به کاربران سودی در حدود 35/0 تا 60/0 درصد می‌دهند، ارزهای دیجیتال این امکان را دارند که با استفاده از تاکتیک‌های خاص مانند گذاشتن سکه، بین 3 تا 30 درصد APY (درصد عملکرد سالیانه) به کاربران سود دهند. به همین دلیل، افزایش سرعت ظهور سرمایه گذاران در این بازار دور از ذهن نیست.

از زمان راه ‌اندازی شبکه‌های اثبات سهام (PoS)، شرط‌بندی به سطح بالاتری ارتقا یافته است. امروزه، کاربران می‌توانند تا 30 درصد APY توکن‌های خود را با خرید و نگه ‌داشتن آن‌ها در کیف پولی که از الگوریتم staking پشتیبانی می‌کند، درآمد کسب کنند.

صرافی‌های متمرکزی مانند Coinbase، Binance، Huobi، طیف گسترده‌ای از توکن‌ها را برای سهام داران ارائه می‌دهند. در این میان اما مشکلی وجود دارد و آن اینکه صرافی‌های متمرکز توسط جامعه کریپتو به دلیل ایفای نقش یک واسطه، مشابه بانک‌ها، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. بحران مالی سال 2008 را به یاد آورید که در آن چندین سرمایه‌گذار پس‌انداز خود را به دلیل فروپاشی سیستم مالی و بانک ها از دست دادند. صرافی‌های متمرکز نیز با کنترل روی توکن‌های موجود در خزانه‌های خود، همین کار مشابه را انجام می‌دهند و در صورت به خطر افتادن یا هک شدن، تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران پول خود را از دست می‌دهند.

راه حل چیست؟

برای حل این مشکل، صرافی‌های غیرمتمرکز مانند Pangolin، Sushiswap، Uniswap و سهام‌داری غیرمتمرکز(dStaking)  متولد شدند. این روش غیرمتمرکز، تضمین می‌کند که نگهبانی برای کنترل دارایی کاربران وجود ندارد و کلیدهای خصوصی آن در اختیار کاربر باقی می‌ماند.

با dStaking، کاربران با روش جدیدی از سهام‌داری  stakingآشنا می‌شوند. توکن‌های تازه راه‌اندازی شده توسط کاربران با نرخ‌های بهره بالاتر نسبت به حساب‌های پس‌انداز بانکی سنتی یا سرمایه‌گذاری در صرافی‌های متمرکز خلق شدند. به عنوان مثال، Pangolin، یک صرافی غیرمتمرکز در بلاک چین  Avalanche، در ماه دسامبر پروتکل جدیدی را اعلام کرد که به پس اندازکنندگان توکن $PNG جایزه می دهد.

خدمات dStaking گرچه امنیت و حریم خصوصی بهتری را ارائه می دهد، اما هنوز روشی پیچیده برای کاربران جدید است تا توکن‌های خود را به اشتراک بگذارند. بسیاری از سهام‌داران همچنان ترجیح می‌دهند توکن‌های خود را در صرافی‌های متمرکز نگه دارند. اشتراک گذاری در این صرافی‌ها همچنان آسان و سریع است، نیازی به زیرساخت دقیق ندارد و نقدینگی بالایی دارد. با این حال، با ظهور راه‌حل‌های سهامداری غیرمتمرکز بهتر مانند Pangolin، Curve Finance و Trader Joeمهاجرت کاربران به   dStaking  در طول زمان اجتناب‌ناپذیر است. 

سخن آخر

پس از 10 سال مبارزه با اکوسیستم کریپتو، سرانجام دولت ها و بانک ها ناگزیر به مشارکت در بازی شدند. با توجه به فرصت‌های سرمایه‌گذاری که هر روز به وجود می‌آیند، بازار کریپتو با رشد ارزش بی‌نظیری روبرو شده است و انکار آن عاقلانه به نظر نمی‌رسد. بنا بر گزارشی از نیویورک تایمز: «فناوری پرداخت دیجیتال، سیستم مالی را وادار به تکامل می‌کند» و «بانک ها احساس پیری و زوال قدرت می‌کنند». درنتیجه امروزه بانک‌ها می‌خواهند به این فضا بپیوندند تا افسار قدرت را دوباره پس بگیرند.