سازمان فضایی ناسا با موفقیت تلسکوپ فضایی جیمز وب (James Webb) را سوار بر موشک اروپایی «آریان ۵» به فضا پرتاب کرد.
این پرتاب تاریخی، نقطه آغازی است برای یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های ناسا در طی دهه‌های اخیر که نوید تغییراتی بزرگ را در نحوه مطالعه و بررسی پیدایش ستاره‌ها و کهکشان‌ها می‌دهد. اگرچه شروع این سفر برای جیمز وب موفقیت‌آمیز بود اما این تسلکوپ قدرتمند، مسیری دراز و البته پرخطر را پیش رو دارد.
طی یک ماه آینده، فضاپیمای حامل تلسکوپ جیمز وب به مقصد نهایی خود در فاصله یک میلیون مایلی زمین سفر خواهد کرد. این فضاپیما در طول مسیر، تغییراتی را به خود خواهد دید تا بتواند به پیکربندی نهایی برسد. در واقع، صدها مرحله اتفاق خواهد افتاد و بروز کوچک‌ترین مشکل در یکی از مراحل می‌تواند ماموریت ناسا را به مخاطره بیندازید.
اما اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، جیمز وب به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بشر تبدیل خواهد شد که در زمینه اکتشافات فضایی در دورترین فاصله‌ها به خدمت گرفته شده است. در ساخت این تلسکوپ از یک آینه ۶.۵ متری از روکش طلا استفاده شده که قادر نور فروسرخ را از کهکشان‌هایی که از ۱۳.۶ میلیارد سال نوری پیش شروع به درخشش کرده‌اند، گردآوری کند.
اخترشناسان بر این باورند که انفجار بزرگ که آغازی بود بر انبساط جهان، حدود ۱۳.۶ میلیارد سال پیش اتفاق افتاد. حال قرار است که جیمز وب، اطلاعات بیشتری را پیرامون در این زمینه در اختیار دانشمندان قرار دهد.
علاوه بر این، جیمز وب قادر است هر نوع جرم کیهانی را از جهان‌های ناشناخته، سیاه‌چاله‌ها، کهکشان‌ها، ابرنواخترها و برخوردهای شدید بین ستارگان متراکم را مشاهده و اطلاعات آن را به زمین ارسال کند و شاید در این به جزییاتی دست یابیم که هرگز انتظارش را نداشتیم.
توماس زوربوخن، از مدیران ناسا در خصوص این دستاورد بزرگ و قابلیت‌های آن عنوان کرد: بدون شک، شاهد شگفتی‌هایی خواهیم بود. . مواردی که مانند آن را فقط در رویاهایمان می‌توانیم ببینیم و تصویر کنیم.
از جیمز وب به عنوان جانشین تلکسوپ فضایی‌هابل یاد می‌شود که از سال ۱۹۹۰ میلادی فعالیت خود را آغاز کرد. اما آینه به‌کار رفته در جیمز وب، در برابر آینه‌هابل که عرض آن تنها ۲.۴ متر است، از قدرت و قابلیت‌های به مراتب بیشتری برخوردار است.
طبق آخرین اطلاعات، عملکرد جیمز وب به نسبت‌هابل، بین ۱۰ تا ۱۰۰ برابر حساس‌تر بوده و از توانایی به مراتب بیشتری در ثبت اطلاعات اجسام کم‌نور و دوردست برخوردار است. همچنین ناسا به منظور تاکید روی قابلیت‌های جیمز وب، اعلام کرده که این تلسکوپ می‌تواند نور فروسرخ ساطع‌شده توسط زنبوری که در فاصله زمین تا ماه قرار دارد، ثبت کند.
بیش از دو دهه است که ستاره‌شناسان در آرزوی دستیابی به قابلیت‌های جیمز وب بودند اما تبدیل این رویا به واقعیت، فرآیندی بسیار طاقت‌فرسا بوده است. این دانشمندان در سال ۱۹۹۶، ساخت این تلسکوپ فضایی عظیم را پیشنهاد دادند و امیدوار بودند که چنین رصدخانه‌ای را در اوایل سال ۲۰۰۷ و با هزینه‌ای کمتر از یک میلیارد دلار راه‌اندازی کنند.
اما ساخت این فضاپیما بسیار بیشت از آنچه تصور می‌شد، به زمان و هزینه نیاز داشت به طوری که پرتاب جیمز وب تا چند بار به تعویق افتاد و چند میلیارد دیگر نیز به هزینه ساخت آن اضافه شد. حتی در مقطعی از زمان، کنگره آمریکا به دلیل افزایش هزینه‌ها سعی داشت تا این پروژه را لغو کند اما در نهایت به این جمع‌بندی رسید که اگر ناسا بتواند به سقف هزینه‌ای ۸.۸ میلیارد دلاری پایبند باشد، به تامین مالی آن ادامه خواهد داد. با این حال، ناسا از این رقم نیز عبور کرد و اکنون مجموع هزینه این ماموریت، به ۹.۷ میلیارد دلار رسیده است.
سرانجام پس از رفع همه مشکلات و موانع بر سر تولید و پرتاب این تلسکوپ، جیمز وب در اکتبر امسال به مرحله پرتاب از گویان فرانسه رسید و با قایق، از کالیفرنیا به این منطقه منتقل شد. در گویان نیز این تلسکوپ، تست‌های مختلف را پشت سر گذاشت و آماده پرتاب شد و ساعاتی پیش نیز سفر خود را اغاز کرد. اما این تازه آغاز راه جیمز وب است و بی‌تردید با استقرار این تلسکوپ در نقطه مدنظر، دانش بشر از گیتی دستخوش تغییرات زیادی خواهد شد.
