ورود ساترا به اقتصاد فیلیمو و نماوا

سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی «ساترا»، در بیانیه‌ای اعلام کرده که به دنبال تعریف مدل‌های درآمدی برای سرویس‌های اشتراک ویدیو است. این نخستین بار است که  این سازمان وابسته به صدا و سیما از نظارت روی مباحث اقتصادی سرویس‌های پخش آنلاین ویدیو خبر می‌دهد

بیانیه ساترا در زمانی منتشر می‌شود که افزایش قیمت اشتراک سرویس فیلیمو با واکنش‌های مختلفی رو به رو شده است.

با این حال ساترا از نقاط درآمدی سرویس‌های اشتراک ویدیو بخش تعرفه را کنار گذاشته و اعلام کرده روی دیگر مدل‌های درآمدی متمرکز شده. در بخشی از بیانیه ساترا آمده است: «این اپراتورها اقدام به پخش تبلیغ روی سرویس‌های اشتراکی خود می‌کنند که این امر نیز در خدمات اشتراکی اقدامی بی‌سابقه است و باید متوقف شود. آیین‌نامه آن ابلاغ خواهد شد، رسیدگی به این موضوع و به صورت کلی شیوه‌های مجاز درآمدی نیز در دستور کار معاونت تنظیم بازار و توسعه کسب و کار ساترا قرار دارد.»

ساترا می‌گوید پخش تبلیغ روی سرویس‌های اشتراک ویدیو بی‌سابقه است و باید متوقف شود.

پیش از این ساترا دامنه نظارت خود را از موضوع مجوز به موضوعات محتوایی نیز توسعه داده بود و حتی جلوی انتشار برخی برنامه‌ها را گرفته بود. همین چند هفته پیش ساترا مجوز پخش برنامه علی کریمی را صادر نکرد و قبل‌تر هم مانع پخش برنامه جدید عادل فردوسی پور در شبکه نمایش خانگی و اینترنتی شده بود.

حالا اما این بیانیه در شرایطی منتشر می‌شود که حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهور در انتقاد به افزایش قیمت اشتراک فیلیمو، با انتشار یک توییت از ساترا به دلیل عدم نظارت بر این سرویس‌ها انتقاد کرده بود. بیانیه امروز ساترا هم به نحوی پاسخ غیر مستقیم به توییت حسام‌الدین آشنا محسوب می‌شود که صراحتا عنوان کرده که قصد ندارد به عنوان تنظیم گر حوزه VODها، در بحث تعیین قیمت دخالت کند هر چند ورود به نحوه درآمد این سرویس‌ها هم تقریبا نتایج مشابهی به همراه دارد.  

ساترا با اعلام اینکه قصد دارد چارچوبی را برای مدل‌های درآمدی سرویسهای پخش آنلاین ویدیو ایجاد کند، عملا به نخستین حوزه اقتصادی این پلتفرم‌ها ورود می‌کند و از آنجایی که این سازمان به نوعی وابسته به سازمان صدا و سیما است، می‌تواند این تحلیل را تقویت کند که این نوع تنظیم گری چندان به مذاق رقبای خصوصی صدا و سیماخوش نخواهد آمد.

در این خصوص معاون توسعه کسب و کار و تنظیم بازار ساترا در این بیانیه عنوان کرده: «با توجه به اینکه ساترا از مرحله ساماندهی مجوزها عبور کرده و وارد مرحله توسعه و تنظیم بازار شده است لذا اکنون موضوعات اقتصادی بسیار مهم و جدی مانند مدل‌های مجاز درآمدی، شیوه‌های ارائه سرویس تفکیک بازار و رقابت در اولویت بالایی قرار گرفته و به سرعت در حال تدوین آیین‌نامه‌های مورد نیاز و نظارت در این حوزه اقتصادی هستیم.»

فیلیمو و افزایش قیمت اشتراک و پخش تبلیغ

فیلیمو از ابتدای فروردین امسال هزینه اشتراک خود را به ۹۹ هزار تومان افزایش داد. این در حالی است که ۱ ماه قبل یعنی اسفند ماه ۹۹، فیلیمو هزینه اشتراک ماهانه خود را از ۲۵ هزار تومان به ۵۹ هزار تومان افزایش داده بود.

این افزایش قیمت با واکنش‌های منفی برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی روبرو شده بود. مدیرعامل صباایده نیز با انشتار توییتی اینگونه به انتقاد مشاور رییس جمهور پاسخ داد.

در همین حال فیلیمو و نماوا اخیرا در حال نمایش تبلیغ روی این پلتفرم‌ها هستند؛ موضوعی که با اعتراض برخی کاربران و به دنبال آن ساترا مواجه شده است.

پخش تبلیغ روی سرویس‌های اشتراک ویدیو در دنیا بی‌سابقه نیست. برخی سرویس‌ها مثل نتفلیکس اساسا هیچ گونه تبلیغی پخش نمی‌کنند اما برخی سرویس‌های دیگر مثل Holo واخیرا آمازون پرایم تبلیغ هم پخش می‌کنند.  

بازی دوگانه دولت و ساترا 

به نظر می‌رسد دولت در مواجهه سرویس‌های اشتراک ویدیو و صدا و سیما نقش دوگانه‌ای را بازی می‌کند. در حالی که در روزهای پایانی سال مدیران وزارت ارتباطات بارها نسبت به تغییرات در بودجه امسال و اختصاص منابع درآمدی به صدا و سیما و ساترا برای نظارت بر اینترنت انتقاد کرده بودند حالا مشاور رییس جمهور – ولو در چارچوب یک توییت سیاسی – عملا نقش ساترا را در حد تنظیم گری تعرفه این سرویس‌ها هم بالا برده است. ساترا با این پاسخ زودهنگام نشان داده که نمی‌خواهد در تعرفه‌گذاری این سرویس‌ها دخالتی داشته باشد اما در صورتی که منابع درآمدی این سرویسها – مثل درآمد از ترافیک که این سرویس‌ها از اپراتورها دریافت می‌کنند – کاهش پیدا کند اتفاقا این سرویس‌ها را به اجبار به سمت افزایش تعرفه مجدد خواهد برد. این چیزی نیست که مشترکان فیلیمو و نماوا را خوشحال کند اما قطعا برای رقبای آنها که در ماه‌های اخیر شاهد رشد سرویس‌های پخش ویدیوی خصوصی بوده‌اند، خبر خوبی است.  

نوروز امسال نشان داد که صدا و سیما کاملا در برابر سرویس‌های اشتراک ویدیو رقابت محتوایی را واگذار کرده است. نه ازپایتخت خبری بود نه از کلاه‌قرمزی و احتمالا تنها سریال پربیننده صدا و سیما سریال جنجالی گاندو بوده است. در مقابل سرویس‌های اشتراک ویدیو توانسته‌اند نفوذ خود را در زنجیره تامین تولید و پخش فیلم و سریال ایرانی گسترش دهند و توجه چهره‌های شاخص را هم به سمت خود جلب کنند.

در کنار این‌ها پخش آگهی روی فیلیمو و نماوا زنگ خطر بزرگتری برای صدا سیماست که به جز بازی محتوا بازی در زمین تبلیغات را هم آرام آرام واگذار می‌کند.