جراحی از راه دور با کمک فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی

همه‌گیری کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن، میلیون‌ها انسان را خانه‌نشین کرده و راهی جز دورکاری را برای کسب‌وکارها باقی نگذاشته است. در این میان اما ، مشاغلی هم هستند که نیروی کار آن‌ها می‌بایست حتما در محل کار حضور داشته باشد.

از جمله این افراد و مشاغل که به ذهن می‌آیند، می‌توان به پرستاران، پزشکان و جراحان اشاره کرد. اما به نظر می‌رسد که زمینه برای دورکاری جراحان نیز در حال فراهم شدن است. اگرچه شاید باور این موضوع کمی‌ساخت باشد، اما متخصصان چند استارتاپ، موفق به طراحی و توسعه فناوری جدیدی شده‌اند که می‌تواند از این پس، جراحان را نیز به جمع دورکاران اضافه کند.

کمی‌ به عقب برگردیم؛ در سال 2015، جراحی به نام Nadine Hachach-Haram توانست اولین جراحی از راه دور خود را روی یک قربانی بمب در غزه انجام دهد. او زمانی که این جراحی را از داخل خانه‌اش در لندن انجام می‌داد، هرگز تصور نمی‌کرد که تقریبا پنج سال بعد، فناوری به‌کار برده‌شده در این جراحی، بتواند به کمک دیگر جراحان بیاید و راه را برای دورکار شدن آن‌ها در شرایط همه‌گیری کرونا هموار کند.

درواقع، اکنون فناوری‌های بدیعی در این عرصه توسط استارتاپ‌های مختلف، به منصه ظهور رسیده که می‌تواند به لطف بهره‌مندی از قابلیت‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، امکان آموزش و یا جراحی را برای پزشکان فراهم کرده است.

طبق آخرین گزارش‌ها، اکنون چند بیمارستان در آمریکا شروع به استفاده از این فناوری‌ها کرده‌اند. از جمله استارتاپ‌های فعال در این زمینه، ImmersiveTouch نام دارد که از فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی بهره می‌گیرد و با کمک هدست‌های آکیولس و عکس‌های سه بعدی از بیماری، امکان جراحی و شرکت در اتاق‌های جراحی را برای پزشکان میسر می‌کند.

این شرکت که تحت هدایت جِی بانرجی فعالیت می‌کند، اخیرا اعلام کرد که تعداد کاربران و افراد استفاده کننده از خدمات این شرکت در سال 2020 میلادی رشدی سه برابری را تجربه کرده است. بانرجی پیش‌بینی کرد که ظرف سه سال آینده، بیش از نیمی‌از بیمارستان‌ها در آمریکا مجهز به فناوری این شرکت خواهند بود.

جالب است بدانید که طبق اطلاعات مرکز تحقیقاتی Allied Market Research، به‌کارگیری این فناوری در حوزه خدمات درماه می‌تواند تا سال 2016 به صنعتی چند میلیارد دلاری تبدیل شود. بانرجی معتقد است که ویروس کرونا، میزان استفاده و استقبال از آموزش‌ها و همکاری‌های از راه دو را به طور محسوسی افزایش داده و این مسئله، همان چیزی است که این شرکت در ImmersieTouch از آن بهره برده است.

در مورد مربوط به Hachach-Haram نیز باید گفت که این پزشک چندی پیش، شرکتی را تحت عنوان Proximie راه‌اندازی و تلاش کرد تا با ارتباط با پزشکان مختلف در سراسر جهان، مشکلات و بیماری‌های افراد از راه دور زیر نظر گرفته و در درمان این بیماری‌ها به آن‌ها کمک کنند.

فناوری توسعه‌یافته توسط این شرکت مبتنی بر واقعیت افزوده عمل می‌کند و با کمک آن، جراحان می‌توانند از راه دور در اتاق‌های عمل و در کنار سایر همکاران خود کنار تخت بیماران حاضر شده و برای بهبودی آن‌ها تلاش کنند.

در طی پنج سال اخیر، شرکت Proximie توانست به موفقیت‌های چشمگیری دست یابد و حتی فناوری این شرکت مورد تحسین ملکه الیزابت دوم نیز قرار گرفت. Hachach-Haram در این باره می‌گوید: قبل از شیوع ویروس کرونا، برقراری ارتباط میان پزشکان و گردهم آوردن آن‌ها کار بسیار سختی بود اما با شیوع این همه‌گیری، اوضاع تغییر کرد و نیازی به استفاده از فناوری‌های جدید برای ارتباط از راه دور میان پزشکان به شدت احساس می‌شد.

طبق گزارش‌های منتشرشده، فناوری‌های توسعه یافته توسط محققان ImmersiveTouch و Proximie در صدها بیمارستان در سراسر جهان و به شیوه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. گفته می‌شود در طی یک سال اخیر، بالغ بر 150 بیمارستان جدید خواستار نصب و راه‌اندازی فناوری ImmersiveTouch در مرکز خود بودند.

در حال حاضر، ImmersiveTouch از هدست‌های آکیولس کوئست و ریفت استفاده می‌کند و از طریق نرم‌افزاری اختصاصی خود، عکس‌های سه بعدی را از بیمار فراهم می‌کند که امکان کار و بررسی بیشتر قبل از شروع جراحی را برای پزشکان فراهم می‌کند.

این شرکت همچنین سعی دارد تا با توسعه فناوری‌های مرتبط با بازخورد لمسی رباتیک، احساسی نزدیک به واقعیت از کار روی بافت‌های انسان را برای جراحان فراهم کند. در حال حاضر، بخش زیادی از فعالیت‌های جراحان به آموزش مربوط می‌شود و Immersive Touch این قابلیت را برای جراحان فراهم کرده تا بتوانند از راه دور و در منازل خود، این آموزش‌ها را ارائه دهند.

در فناوری Proximie، جراحان با کمک دوربین‌های تعبیه شده در اتاق جراحی و همچنین با بهره‌گیری از یک رابط دیجیتالی، با دیگر جراحان حاضر ارتباط برقرار کرده و با هم جراحی را به پیش می‌برند.

از جمله مزیت‌های استفاده از این فناوری‌ها، صرفه‌جویی در هزینه و کاهش خطرات ناشی از حضور جراحان و کادر درمان در بیمارستان‌ها در ایام همه‌گیری کروناست. در همین راستا، بخش زیادی از بیمارستان‌ها به استفاده از نرم‌افزارهای ImmersiveTouch و Proximie روی آورده‌اند تا بتوانند از این ابزارها برای اهدافی همچون آموزش کمک بگیرند.

همانطور که می‌دانید تعداد زیادی از پزشکان مجبورند هر ساله، صدها یا هزاران کیلومتر را برای شرکت در یک رویداد آموزشی طی کنند که خوشبختانه با ورود این فناوری‌ها، دیگر نیازی به صرف هزینه و وقت و به خطر انداختن سلامت جراحان برای دسترسی به این رویدادها نخواهد بود.

کاربران ImmersiveTouch برای استفاده از این فناوری می‌بایست هدست‌های واقعیت مجازی را خریداری کنند اما استفاده از فناوری شرکت Proximie نیازی به هدست هم ندارد و تنها ابزار اولیه، اینترنت وای فای است که این روزها به راحتی در دسترس است. برنامه متعلق به این شرکت، امکان دید 360 درجه را از طریق وب‌سایت Proximie برای جراحان فراهم می‌کند.

ناگفته نماند که ImmersiveTouch و Proximie، تنها شرکت‌هایی نیستند که موفق به توسعه و وارد کردن فناوری واقعیت افزوده و واقعیت مجازی به اتاق‌های عمل شدند؛ بلکه شرکت‌های دیگری نیز در این زمینه فعالیت دارند و چنین امکاناتی را برای پزشکان فراهم آورده‌اند.

از جمله این شرکت‌ها می‌توان به Senitar اشاره کرد که با ایجاد یک نمای هولوگرافیک از اسکن‌های بیمار، به جراح کمک می‌کند تا آناتومی‌بخش‌های مختلف را در حین جراحی و یا آموزش مشاهده کند. شرکت‌های دیگر فعال در این زمینه، Osso VR و Surgical Theater نام دارند که خدماتی را در زمینه آموزش و برنامه‌ریزی‌های قبل از جراحی ارائه می‌دهند.

با این حال، علی‌رغم همه استقبالی که از فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در اتاق‌های عمل شده، این فناوری‌ها هنوز با موانع و مشکلاتی مواجه‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به تردیدها در خصوص میزان قابل اعتماد بودن و همچنین دشوار بودن دسترسی به سخت‌افزارهای مورد نیاز در مناطق دورافتاده اشاره کرد.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های Proximie، متقاعد کردن جراحان برای پذیرش این فناوری و اطمینان کردن به آن عنوان شده است. البته با آغاز همه‌گیری و محدودیت‌های آمدوشدی که در کشورهای جهان اعمال شد، این مسئله تا حدود تسریع شد و پزشکان بیشتری به استفاده از این فناوری‌ها روی آوردند.