زمان بندی اپراتورها برای عرضه 5G به کاربران ایرانی

اپراتورهای موبایل ایران در یک نشست تخصصی تازه‌ترین برنامه خود برای عرضه نسل پنجم موبایل به کاربران را اعلام کردند. همراه اول از راه‌اندازی هات اسپات نسل پنجم تا روزهای آینده خبر داد و ایرانسل نیز اعلام کرد برنامه توسعه نسل جدید موبایل در دراز مدت اتفاق خواهد افتاد. در همین حال  رگولاتوری نیز  اعلام کرد که باند فرکانسی ۳۵۰۰ مگاهرتز برای توسعه ۵G از طریق مزایده واگذار مي‌شود اقدامی که هر دو اپراتور را به انتقاد و تهدید دولت واداشته است. همه این‌ها به این معنی است فعلا با راه‌اندازی عمومی نسل پنجم موبایل در ایران فاصله زیادی باقی است. 

واگذاری فرکانس به صورت مزایده 

نسترن محسنی، معاون امور راديويي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي در این نشست گفت: «چون بار اصلی ارتباطات اینترنتی ایران روی شبکه‌های موبایل است و واگذاری فرکانس ملاحظات خاصی می‌طلبد و اگر این واگذاری با مباحث فناوری‌های نو مانند ۵G همراه شود، دقت‌ها و ملاحظات مضاعف خواهد بود. رگولاتوری چند ماهی است که کار تخصصی و کارشناسی روی واگذاری باند فرکانسی ۳۵۰۰ مگاهرتز برای توسعه ۵G را آغاز کرده و ترکیبی از باندهای مختلف است اما باند طلایی به باند ۳۵۰۰ مگاهرتز اختصاص داده شده است.»

به گفته محسنی، از آنجاییکه دسترس‌پذیری به تجهیزات در باندهای ۳۳۰۰ تا ۳۴۰۰ مگاهرتز محدود است و باتوحه به شرایط تحریم محدودیت‌ها مضاعف می‌شود و بهره‌مندی از باند را به تاخیر می‌اندازد، تمرکز سازمان در واگذاری باند فرکانسی ۳۵۰۰ مگاهرتز روی ۲۰۰ مگ انتهایی است. او با تاکید بر اینکه رگولاتوری در واگذاری باند فرکانسی باید نقطه بهینه را پیدا کند، گفت: «امروز وقتی از ۵G صحبت می‌کنیم، به چهار سال زمان تجاری نیاز داریم و تمام مطالعات و مباحث فنی روی موضوع همگرایی تاکید دارند» محسنی افزود: «برگزاری مزایده، شفاف‌سازی را به دنبال دارد و تمام باندهای فرکانسی واگذار شده در سال ۲۰۲۰ از مسیر مزایده اتفاق افتاده است و ITU نیز همین روش را توصیه کرده است. به گفته او، یافتن ارزش واقعی طیق فرکانسی که نهایتا به یکی از ابزارهای استفاده بهینه از طیف منتج می‌شود، موضوعی است که رگولاتوری توامان با نگاه توانمندسازی و تشویق‌گری به آن توجه دارد.»

شبکه 5G همراه اول روی هات اسپات!

معاون فنی همراه اول نیز در این نشست با اشاره به اینکه طی چند روز آینده شبکه تجاری و واقعی ۵G همراه اول راه‌اندازی خواهد شد، گفت: «با برنامه تدوین شده در همراه اول نسبت به راه‌اندازی شبکه ۵G اقدام خواهیم کرد. در قدم اول هات‌اسپات، سپس مشتریان سازمانی و صنعتی و در نهایت طبق سندی که با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نهایی شده، پوشش وسیع ۵G به بهره‌برداری خواهد رسید.» مرتضی طاهری بخش با انتقاد از رویکرد سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در نحوه واگذاری باندهای فرکانسی توسعه ۵G گفت: «چرا همراه اول به عنوان یک اپراتور بخاطر توزیع نادرست فرکانس باید سراغ یک اپراتور دیگر برود. بهتر است که رگولاتوری واسطه‌گری در فرکانس را ترویج نکند. در دوران اخیر رگولاتوری قصد دارد یکی از تصمیمات بسیار حیاتی و تاثیرگذار را برای اپراتورها بگیرد که حتی با وجود پنج درصد خطا در تصمیم‌گیری رگولاتوری، سمت اپراتور درصد خطای بزرگی خواهد شد و به عنوان نماینده همراه اول از رگولاتوری می‌خواهم حتما از مشاوران قوی استفاده کند.»

او با بیان مخالفت خود از برگزاری مزایده باند فرکانسی ۵G اعلام کرد: «باندهای فرکانسی ۳۴۰۰ تا ۳۴۶۰ مگاهرتز در اختیار مبین، از ۳۴۶۰ تا ۳۵۰۰ مگاهرتز در اختیار رگولاتوری، از ۳۵۰۰ تا ۳۵۴۰ مگاهرتز در اختیار فرابرد و‌های وب و از ۳۵۴۰ تا ۳۶۰۰ مگاهرتز در اختیار ایرانسل قرار دارد. در نتیجه اگر همین امروز واگذاری انجام شود، عدالت رقابتی بهم می‌خورد. از همین رو با این رویکرد، با برگزاری مزایده باند فرکانسی ۵G موافق نیستم. اول باید نقشه انتهایی فرکانس مشخص شود و رگولاتوری سه سال مهلت بدهد تا کاربردهای ۵G راه بیفتند.»

او با اشاره به فضای فعلی باندهای فرکانسی اضافه کرد: «اکنون فضای باندهای فرکانسی ۳۴۰۰ تا ۳۶۰۰ و ۳۸۰۰ بسیار پیچیده است و عوامل فنی زیادی تاثیرگذار هستند. همه اپراتورها امروز در پشت خط مسابقه به صورت یکسان ایستاده‌اند و اگر رگولاتوری تصمیم درستی برای واگذاری باند نگیرد، ممکن است اپراتورها مجبور به جمع کردن کسب و کار خود در فناوری ۵G شوند.» معاون فنی همراه اول با اشاره به اینکه وندورها تولید تجهیزاتی برای باندهای فرکانسی ۳۳۰۰ تا ۳۸۰۰ را ندارد، گفت: «ما در همراه اول از وندورهای نوکیا، هواوی و اریکسون صحبت می‌کنیم که تجهیزاتی برای این باند فرکانسی ندارند. ضمن اینکه پهنای باند کمتر از ۸۰ مگ هیچ کارآیی ندارد.» به گفته او مصرف روزانه پتابایت دیتا ۱۳.۵ و روزانه نیم میلیارد دقیقه مکالمه در شبکه همرا اول برقرار می‌شود.

ایرانسل : TDL-TE اجازه رشد سریع 5G را نمی‌دهد 

معاون فنی ایرانسل نیز در این نشست از راه‌اندازی چهارمین سایت تجاری ۵G ایرانسل در محل پارک آب و آتش خبر داد و گفت: «فردا چهارمین سایت افتتاح می‌شود و در مرحله بعدی سایت‌های ۵G کیش و شیراز نیز به شبکه ایرانسل افزوده می‌شوند. راه‌اندازی این سایت‌ها بستری برای تست کاربردها، تحقیق و توسعه و ماموریت‌های علمی و فرهنگی ایرانسل خواهد بود.

حسن بلوردی اعلام کرد: «در واگذاری باند فرکانسی شبکه ۵G نباید برنامه‌ریزی بلندمدت را فدای تصمیم‌های کوتاه مدت کنیم اما واقعیت‌های کشور را هم نمی‌شود نادیده گرفت.

این مدیر شرکت ایرانسل با بیان اینکه الگوی مصرف دیتا در ایران با دنیا متفاوت است گفت : «در دنیا عمده مصرف روی شبکه ثابت است و شبکه سیار لوکس و گران است اما در توسعه شبکه ایرانسل موضوع TD-LTE قابل توجه است و درصد زیاد جمعیتی از مشترکان ایرانسل از این شبکه استفاده می‌کنند و مودم زیادی دست مردم است و برای توسعه شبکه ۵G نمی‌توان در کوتاه مدت این مسایل را نادیده گرفت و به شبکه ۵G سوئیچ کرد. مهاجرت به شبکه ۵G باید در یک برنامه چند ساله اتفاق بیفتد چراکه شبکه‌های موبایل به حد انفجار رسیده و به دلیل قیمت پایین، مصرف آن بسیار بالا است و اگر بخواهیم برای بخشی از شبکه بخصوص در بخش TD-LTE هر تصمیمی بگیریم، نارضایتی زیادی به دنبال خواهد داشت.

به گفته وی  که حدود ۴۰ درصد شبکه ایرانسل روی TD-LTE است و در هر شهر بیش از سه هزار سایت دارد. از همین رو ایرانسل در بلندمدت فرکانس تخصیصی را به سمت توسعه ۵G خواهد برد.»  او در ادامه اضافه کرد: «بحث‌هایی بر سر استفاده از فرکانسی که واگذار شده وجود دارد چراکه در TD-LTE نمی‌توانیم از باند تمیز و بدون مدخله استفاده کنیم و چالش‌های جدی در فرکانس آن وجود دارد و البته در فرکانس‌های ۵G چالش‌های به مراتب جدی‌تری وجود دارد و باید بتوانیم چالش‌ها را برطرف کنیم. باید تصمیم‌های بنیادی و کلان بگیریم نه اینکه فرکانس را واگذار کنیم و زیر بار مصرف برود اما در نهایت ببینیم نمی‌توانیم درست و حسابی از این باندها استفاده کنیم.»

معاون فنی ایرانسل تصریح کرد: «اکنون قیمت گوشی‎های سازگار با فناوری ۵G کمتر از ۳۵ میلیون تومان نیست و اگر تصور کنیم ۵G مانند ۴G زودبازده است و بازگشت سرمایه در آن سریع اتفاق می‌افتد، خوشبینانه است. رگولاتوری باید در چند سال اول از واگذاری باندهای فرکانسی ۵G، روی مبالغ پرداختی حق‌السهم و حق فرکانس انتظاراتی از اپراتورها نداشته باشد چراکه اپراتور در یکی دو سال آینده درآمدی به نسبت سرمایه گذاری، از این بخش نخواهد داشت و بهتر است سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز این موضوع را مدنظر قرار دهد.»

رایتل: توسعه وایمکس اشتباه بود

مديرعامل رایتل، یاسررضاخواه با اشاره به روند واگذاری مزایده باندهای فرکانسی ۵G گفت: «تنها برنده برگزاری این مزایده وندورها هستند و چنین اشتباه مشابهی را هم رگولاتوری در زمینه صدور پروانه اپراتورهای وایمکس داشت و بعدها آن را جبران کرد اما از دعوای حیدری و نعمتی ما وندورها برنده می‌شوند. کشور باید به سمت توسعه شبکه ۵G حرکت کند و در نهایت اگر از مسیر غلط هم شروع کنیم باز بهتر از این است که شروع نکنیم.»

رضاخواه اظهار داشت: «اقتضای شرایط کشور به صورتی بوده که نتوانستیم تصمیم درستی بگیریم. در سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ روی همین فرکانس راجع به وایمکس صحبت می‌کردیم و در آن زمان با دلار هزار تومانی چند هزار دلار روی وایمکس سرمایه گذاری کردیم درحالی که وایمکس تکنولوژی آینده‌داری نبود اما رگولاتوری می‌خواست توسعه یابد. الان نمی‌دانیم این فناوری کجاست و مملکت چقدر از آن استفاده می‌کند. حتما کسانی از توسعه وایمکس منتفع شدند اما کشور منتفع نشد. برگزاری مزایده واگذاری باند فرکانسی ۵G کار درستی است اما نصفش اشتباه است اما باز هم نیمی از تصمیم درست را گرفتن بهتر از کلا تصمیم اشتباه گرفتن است.»

رضاخواه اظهار داشت: «اگر دولت به هر طریقی خسارت بازیگران قبلی دارنده پروانه را بدهد، باز هم به نفع کشور است تا روی رنج دیگری از فرکانس برویم که قیمت آن بالا است و تجهیزات گران بخریم بعد دوباره وارد باندهای مرسوم شویم.  در اروپا باند تلویزیون آنالوگ را برای توسعه ۵G خالی کردند اما در ایران این باند دست صدا و سیما است و جرات نمی‌کنیم حرفی بزنیم. در صورتی که اگر فرکانس به صورت غلط تقسیم شود، هزینه اپراتورها سر به فلک می‌کشد و با قیمت ارز اقتصادی نیست.» به گفته او درحال حاضر با افزایش قیمت ارز در کشور، قیمت موثر هر گیگ دیتا به دو هزار تومان و متوسط درآمد اپراتورها از هر مشترک به ۲۰ هزار تومان کاهش یافته است.

اپراتورهای آینده فقط اپراتور صوت و دیتا نیستند

مدیرعامل شرکت فرابرد داده‌های ایرانیان نیز در این نشست  باتوجه به ارتقای پروانه FWA و واگذاری باندهای فرکانسی ۵G گفت: «اپراتورهای نسل آینده اپراتورهای سنتی صوت و دیتا نیستند و اپراتورها باید بتوانند محتوا و ویدیو را با سرعت بسیار بالایی انتقال دهند. درحال حاضر سرمایه‌گذاری سنگینی توسط اپراتورهای FWA انجام شده و نمی‌شود آنها را کنار گذاشت و باتوجه به شرایط تحریم فعلی، ارتقای شبکه‌ها صرفا در فاز یک امکان‌پذیر است.»

او اظهار داشت: «در سمت کاربر نهایی مهمترین علت راه‌اندازی شبکه‌های ۵G ارایه پرسرعت محتوا و خدمات اینترنت اشیاء است. به همین دلیل هم اپراتورهای جدید حتما IPTV و VoD دارند و در حوزه اینترنت اشیاء سرمایه‌گذاری می‌کنند.»

آقازاده افزود: «اگر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اجازه دهد، به عنوان اپراتور FWA در مزایده واگذاری باندهای فرکانسی ۵G شرکت خواهیم کرد چراکه این فناوری نقش گسترده‌ای در کاهش محرومیت، افزایش اشتغال و کیفیت زندگی مردم خواهد داشت. باتوجه به رویکرد همگرایی خدمات ثابت و موبایل، زیتل از نظر زیرساختی و محتوایی آمادگی صد درصدی برای ورود به ۵G دارد.»