دنیای اقتصاد- حالا بیش از یک‌سال از حمله ویروس کرونا به جهان می‌گذرد و این نبرد کشته‌های زیادی هم داده است. علاوه بر جان‌هایی که از دست رفته‌اند، بسیاری از کسب‌وکارها و بنگاه‌های تجاری شاهد ضررهای هنگفت و جدی ناشی از خانه‌نشینی و قرنطینه بودهاند. این درحالی است که نگرانی از شیوع بیشتر بیماری کووید-۱۹ حتی بسیاری از کسب‌وکارها را به ورطه نابودی کشانده است. در مقابل اما همین خانه‌نشینی باعث رونق بسیاری از کسب‌وکارها و البته بازارهای مختلفی شده است که با نیاز این روزهای مردم جهان همراه شده‌اند. با این اوصاف است که در یک‌سال اخیر بازار کامپیوترهای شخصی بعد از سال‌ها یک بار دیگر رونق را تجربه کرده است و همان‌طور که انتظار می‌رود مایکروسافت به‌عنوان شرکتی که این بازار را شکل داد، بیشترین سود را از این رونق دوباره به خودش اختصاص خواهد داد.
بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد دو شرکت مایکروسافت و AMD در آخرین فصل از سال ۲۰۲۰ شاهد رشد خوبی در میزان درآمد فصل خودشان بودهاند. در حقیقت رشد دورکاری و آموزش مجازی در یک‌سال گذشته مهم‌ترین عامل افزایش فروش محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بوده است؛ تا جایی که بسیاری از کارشناسان معتقدند مایکروسافت این روزها در بهترین جایگاه ممکن برای پاسخگویی به این حجم نیاز بازار قرار دارد. این شرکت روز پنج‌شنبه گذشته گزارش درآمد فصلی خود را منتشر کرد و این گزارش بیش از هر چیز نشان می‌دهد که همه‌گیری ویروس کرونا برای شرکت‌های بزرگ تکنولوژی و به خصوص بازیگران صنعت کامپیوترهای شخصی، عایدی بسیار خوبی داشته است. با این اوصاف است که نیمه دوم سال ۲۰۲۰ نه‌تنها برای مایکروسافت، بلکه برای شرکت بزرگ سازنده تراشه یعنی AMD هم سود و درآمدی بیش از پیش‌بینی‌های گذشته را به همراه داشته است.
جدیدترین گزارش تحقیقاتی منتشر شده از سوی موسسه گارتنر در این مورد نشان می‌دهد که فروش جهانی کامپیوترهای شخصی در فصل آخر سال میلادی گذشته افزایش سالانه ۷۰ درصدی داشته است. این درحالی است که این بررسی‌ها نشان می‌دهند که درست برخلاف نیمه دوم سال گذشته، در نیمه اول آن فروش جهانی کامپیوترهای شخصی کاهش شدید سالانه ۱۲ درصدی را به ثبت رسانده بود. این آمارها برای صنعت کامپیوتر کاملا معنادار است، چون در بیشتر نیمه اول سال ۲۰۲۰ اختلال در زنجیره‌های تامین قطعات باعث کاهش چشمگیر تولید و طبیعتا فروش این بازار شد. علاوه بر این، بسیاری از مردم همچنان تصویر درستی از روزهای آینده نداشتند و بی‌ثباتی حاکم بر شرایط کاری باعث می‌شد که برای خرید کامپیوترهای شخصی جدید تعلل کنند. به این ترتیب بود که روشن‌تر شدن شرایط و درک و پذیرش این موضوع که دورکاری و آموزش مجازی تا مدت‌ها به روال عادی زندگی هر روزه ما اضافه می‌شوند و شاید حتی در آینده هم باقی بمانند، باعث شد تا تقاضا برای خرید کامپیوترهای شخصی به یکباره افزایش پیدا کند. با افزایش توان تولید شرکت‌ها برای پاسخگویی به نیاز و تقاضای بازار، نیمه دوم سال گذشته به روزهای پرسودی برای بازیگران صنعت کامپیوتر تبدیل شد.
فرصت طلایی برای مایکروسافت
شرکت مایکروسافت همیشه به‌طور عمده به فروش و ارائه خدمات به مشتریان تجاری تکیه کرده است؛ مشتریانی که بسیاری از آنها شرکت‌های بزرگ هستند. محصولات مصرفی این شرکت اغلب رتبه دوم درآمدزایی را برای آن داشته‌اند، درحالی‌که بیشترین درآمد غول نرم‌افزاری جهان از فروش نرم‌افزارهایش به مشتریان تجاری حاصل شده است. این روند در یک‌سال گذشته تغییر کرده است. درحالی‌که مشتریان تجاری مایکروسافت همچنان تقاضا و خرید همیشگی خود را داشته‌اند، اما بیشترین تقاضا برای محصولاتی مانند لپتاپها و نرم‌افزارهای کاربردی این شرکت از سوی مشتریانی بوده است که ناچار به خانه‌نشینی بودهاند.
این اتفاق برای مایکروسافت که همچنان از فروش هر کامپیوتر شخصی مبتنی بر سیستم‌عامل ویندوز سود می‌برد، پیروزی محسوب می‌شود. براساس آمار ارائه شده از سوی موسسه Canalys، میزان فروش جهانی کامپیوترهای شخصی در کل سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲۹۷ میلیون دستگاه رسیده که این میزان رشد سالانه ۱۱درصدی را برای این بازار به همراه داشته است. این رشد در واقع اولین رشد بازار کامپیوترهای شخصی در یک دهه گذشته به حساب می‌آید و می‌توان گفت بیشتر از فروش لپتاپها و ورک‌استیشن‌های قابل حمل به‌دست آمده است. همان‌طور که انتظار می‌رود اغلب این دستگاه‌ها مبتنی بر ویندوز هستند و این برای مایکروسافت خبر خوبی است. براساس آمار منتشر شده از سوی مایکروسافت، رشد خرید بخش مصرفی باعث افزایش سالانه ۲۴ درصدی درآمد تولیدکنندگان قطعات و تجهیزات اصلی سیستم‌های مبتنی بر ویندوز شده است.
علاوه بر اینها، نباید فراموش کرد که مایکروسافت خط تولید کامپیوترهای شخصی خود را هم دارد. بخش سرفیس این شرکت که لپتاپها و تبلت‌های این برند را تولید می‌کند، سیگنال خوبی از بازار کامپیوتر دریافت کرده است. با اینکه سابقه حضور کامپیوترهای سرفیس در بازار چندان طولانی نیست، اما این بخش در فصل آخر سال گذشته میلادی رشد ۳ درصدی را تجربه کرده و برای اولین بار به فروش بیش از ۲ میلیارد دلاری دست پیدا کرده است. با احتساب رشد ۳۷ درصدی فصل سوم سال گذشته، مشخص است که مایکروسافت در مسیر درآمدزایی خوبی قرار گرفته است که انتظار می‌رود تا مدت‌ها ادامه داشته باشد.
برندگان دیگر
اما نباید فراموش کرد که در چنین بازاری، تنها سازندگان لپتاپها سود نمی‌برند. شرکت AMD که سازنده پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیکی است، به تازگی گزارش درآمد خود را در فصل آخر سال ۲۰۲۰ منتشر کرده که نشان می‌دهد در این فصل درآمد و سود خوبی را به‌دست آورده است. بخش کامپیوترهای شخصی این شرکت شاهد رشد سالانه ۱۸ درصدی در میزان فروش خود بوده است؛ نشانه‌ای که علاوه بر رشد کلی فروش کامپیوترهای مبتنی بر تراشه‌های این شرکت، می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر جنگ رقابتی این شرکت با Intel داشته باشد. این درحالی است که AMD جایگاه خوبی در بازار تراشه دارد. این شرکت علاوه بر تولید CPUها و GPUها برای لپتاپها و کامپیوترهای رومیزی، تراشه‌های ویژه آخرین نسل از کنسول‌های بازی دو شرکت بزرگ این بازار یعنی سونی و مایکروسافت را ساخته است. AMD همچنین در بخش تراشه‌های ویژه سرورهای شرکتی و تجاری هم شاهد رشد سالانه ۱۷۶ درصدی بوده است.
در نهایت یک بار دیگر به مایکروسافت می‌رسیم که فروش چشمگیری را در بخش کنسول‌های بازی هم داشته است. درآمد کل بخش گیمینگ مایکروسافت در فصل آخر سال ۲۰۲۰ تا ۵۱ درصد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است و این به‌خاطر رکورد فروش ایکس‌باکس‌های سری جدید S و X بوده است. به این ترتیب میزان فروش کنسول‌های بازی ایکس‌باکس مایکروسافت برای اولین بار در طول یک فصل، از ۵ میلیارد دلار گذشته است. «امی هوود» مدیر ارشد مالی شرکت مایکروسافت در این مورد می‌گوید: «درآمد سخت‌افزاری بخش ایکس‌باکس رشد ۸۶ درصدی داشته است که بیشتر به‌خاطر معرفی کنسول جدید این شرکت بوده است. معرفی ایکس‌باکس‌های سری جدید S و X، موفق‌ترین معرفی کنسول در تاریخ شرکت ما بوده که بیشترین فروش یک دستگاه در طول یک ماه از زمان معرفی را هم به همراه داشته است.» در واقع تعجبی ندارد که در روزهایی که مردم ناچار به خانه‌نشینی هستند و به‌دنبال راهی برای سرگرم کردن خودشان می‌گردند، کنسول‌های بازی فروش خوبی داشته باشند. هود گفته است که مایکروسافت انتظار دارد تقاضا برای خرید کنسول‌های بازی در نیمه اول سال ۲۰۲۱ هم همچنان بالا باشد.
این درحالی است که دیگر شرکت‌های تولیدکننده کامپیوترهای شخصی هم شاهد رشد فروش و درآمد خود در یک‌سال گذشته بودهاند. شرکت Lenovo هم گزارش کرده است که بهترین فصل مالی تاریخ خودش را پشت‌سر گذاشته است. حتی فروش کامپیوترهای مک شرکت اپل هم- که معمولا در مقایسه با فروش گوشی‌های آیفون این شرکت بسیار کمتر است- آن‌قدر رشد داشته است که به گزارش اپل، بخش کامپیوترهای مک بهترین سال خودش را پشت‌سر گذاشته است.
رشد درآمدهای نرم‌افزاری
مایکروسافت همچنین اعلام کرده است که علاوه بر رشد نرم‌افزارهای مرتبط با ویندوز، درحال‌حاضر تعداد مشترکان مجموعه نرم‌افزاری Microsoft ۳۶۵ به ۵/ ۴۷ میلیون نفر رسیده که این میزان نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد رشد کرده است. این اتفاق به رشد ۱۳ درصدی میزان سود و درآمد بخش «بهره‌وری و فرآیندهای تجاری» این شرکت- که شامل نرم‌افزار تجاری آفیس هم هست- منجر شده است. تعداد کاربران نرم‌افزار Microsoft Teams هم که بخشی از مجموعه نرم‌افزاری آفیس این شرکت است در ماه اکتبرگذشته از ۱۱۵ میلیون نفر گذشته است. این شرکت اعلام کرده است که درحال‌حاضر نرم‌افزارهایش بیش از ۶۰ میلیون کاربر فعال روزانه تنها روی موبایل دارند که این نشان از شکل‌گیری عادت‌ها و هنجارهای جدید در میان اغلب مردم دنیا در طول یک‌سال گذشته دارد.
کارشناسان و تحلیلگران انتظار دارند این روند همچنان با سرعت ادامه پیدا کند. درواقع وقتی درآمد مایکروسافت از بخش نرم‌افزاری را- که برابر ۳۵/ ۱۳ میلیارددلار برای فصل چهارم سال ۲۰۲۰ بوده- با درآمد این شرکت از فروش دستگاه‌های سخت‌افزاری- که برابر ۴۷/ ۲۸ میلیارد دلار در این فصل بوده- جمع کنیم، برابر دو سوم کل درآمد این شرکت در فصل آخر سال میلادی گذشته خواهد شد.
در نهایت می‌توان گفت همه‌گیری ویروس کرونا هر چند تغییراتی را به زندگی روزمره همه مردم جهان آورد که ناچار به پذیرش آن بودهاند، اما انتظار می‌رود این هنجارها و عادت‌های جدید همچنان در میان روزمرگی‌های کاری، تحصیلی و حتی زندگی همه ما باقی بمانند و به این ترتیب شاهد نفوذ بیشتر ابزارهای تکنولوژی به زندگی انسان و وابستگی بیشتر او به این ابزارها خواهیم بود.
