انتخابات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای دو روز دیگر برگزار میشود و رقابت تگاتنگی بین دو گروه هم‌آفرینی و نصر فراگیر وجود دارد و هر کدام از آنها تاکنون برنامه‌های خود را برای ایجاد تغییرات اساسی در این سازمان اعلام کرده‌اند. بحث صادرات و توسعه بازار جزو بند ۸ برنامه‌های گروه نصر فراگیر مطرح شده است. از سوی دیگر بر اساس آخرین گزارش‌های جهانی، ایران ۴۶ امین کشور دنیا در حوزه صادرات است. با توجه به شرایط اقتصادی کشور، تحریم‌ها و شیوع بیماری کرونا پیش‌بینی میشود که تا پایان سال ۹۹ کاهش صادرات ایران از متوسط کاهش صادرات جهانی بیشتر خواهد بود. از این رو دو کاندیداهای این دو گروه درباره برنامه‌های خود برای حل مشکلات صادرات و توسعه بازار صحبت کرده‌اند. به گفته حسین زارعان از رایان نظم و رئیس کمیسیون صادرات و خدمات فعلی نظام صنفی رایانه‌ای؛ یکی از چالش‌های پنهان حوزه صادرات نداشتن برنامه مشخص شرکتها برای صادرات است. او می‌گوید که به صورت میانگین برای ورود یک شرکت به حوزه صادرات حداقل سه سال زمان لازم است اما شرکتها برای آن مرحله هیچ استراتژی ندارند.زارعان در گفت‌وگو با آی‌تی ایران توضیح می‌دهد: «شرایط اقتصادی، کرونا و تحریم و تغییر دولت از پارامترهایی هستند که تاثیر مستقیم در برنامه‌های صادرات دو سال آینده دارند. دوسال آینده سفره‌ها کوچکتر خواهد شد و باید از الان برای صادرات خدمات نرم‌افزاری و فاوا اقدامات لازم انجام شود. در حال حاضر دولت در بحث فاوا کم بینش است و برنامه مشخصی ندارد. یکی از مشکلات داخل کشور این است که متولی مشخصی برای بحث صادرات فاوا وجود ندارد و پراکندگی زیادی در وظایف نهادهای دولتی دیده میشود. بخشی از وظایف صادرات توسط معاونت فناوری انجام میشود، قسمت دیگر به عهده سازمان توسعه و تجارت وزرات صمت. در واقع در مسئولیت و صلاحیت در بخش‌های دولتی تداخل وجود دارد و شخص خاصی برای پاسخگویی وجود ندارد.
در نهایت ما در چند سال گذشته درخواست‌های متعددی برای ایجاد یک قرارگاه واحد برای توسعه صادرات فاوا داده‌ایم.» او در ادامه با تاکید بر این موضوع که این مشکلات به این جا ختم نمی‌شود و مهم‌ترین چالش این حوزه نبود قوانین مشخص است، می‌گوید: «به علت تجربه کم بخش دولتی و خصوصی در صادرات فاوا، قوانین حمایتی مناسبی هم در این حوزه وجود ندارد و بیشتر قوانین مربوط به بخش توانمند سازی و آمادگی شرکتها محدود میشود. در حالی که بسیاری از کشورهایی که در مقیاس و جمعیت کشور ما هستند تمرکز خود را روی قسمت پست مارکتینگ گذاشته‌اند. به این صورت که قوانین حمایتی برای بستن تفاهم یا زمان خدمات به مشتری‌ها تدوین کرده‌اند تا این فرایندها را آسانتر کنند.»
به گفته او شاید ایجاد این قوانین باعث شود تا ورودی برای صادرات کم شود اما شرکت‌هایی که برنامه جامع و مشخصی دارند می‌توانند موفق‌تر عمل کنند. زارعان با اشاره به مشکلات صادرات در خارج از کشور بیان می‌کند: «در بیرون از کشور مهم‌ترین مسئله تحریم است که شامل دو ضلع اساسی میشود. یکی برندهای ایرانی است که اجازه نقش‌آفرینی ندارند و مهم‌ترین دلیل آن هم تحریم‌های دسته دوم آمریکا است، این تحریم‌ها شامل تجارهای آمریکایی میشود که با ایرانیان حق معامله ندارند اما با توجه به تاثیر جهانی روی سیستم بانکی، بقیه کشورها هم از معامله با ایرانیان خودداری می‌کنند. دومین چالش هم این است که در صورت معامله با تجارهای خارجی موضوع نقل و انتقال پیش می‌آید که بسیار سخت و پرهزینه است که باعث کاهش سود شرکتها میشود.»
او در ادامه با اشاره به اقداماتی که در دوره فعالیت خود در نظام صنفی در حوزه صادرات انجام داده است، توضیح می‌دهد: «سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در سه سال گذشته در حوزه بین‌الملی و صادرات فعالیت جدی نداشت. تا اینکه در سال ۹۷ کارگروه صادرات را راه‌اندازی کردیم. پس از مدتی کارگروه به کمیسیون تبدیل شد و در این مدت بیش از ۲۰ جلسه با نهادهای حاکمیتی، ۴ تا ۵ جلسه با کمیسیون‌های مختلف در داخل سازمان، انتشار بیانیه درباره جبران خسارت‌های شرکت‌های صادراتی در دوران کرونا، برگزاری۱۲ رویداد توانمندسازی به صورت آنلاین و برگزاری جلسات با همتایان سازمان در ۷ کشور طی سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در راستای تغییرات این حوزه انجام دادیم.»
کاندیداهای عضو نصر فراگیر از برنامه‌های خود برای دوره جدید در حوزه صادرات می‌گوید: «توانمندسازی و شتابدهی شرکت‌های عضو که تقاضای ارتقا صادراتی دارند، توانمندسازی شرکت‌های بی‌تو بی‌برای صادرات، تعامل بین‌الملی و منطقه‌ای سازمان با همتایان خود و ارتباط با حاکمیت از اقداماتی است که باید در دوره جدید به آن پرداخته شود. در این باره من ۱۹ اقدام به سازمان ارائه دادم که در کارگروه نصر فراگیر چکش کاری شد و به صورت خلاصه در اولویت شماره ۸ این برنامه جایگذاری شده است.»
معیار انتخاب باید عملکرد رفتاری و فنی آن کاندیداها باشد حسین زارعان
او در پاسخ به این سوال که یکی از انتقادهای به گروه نصر فراگیر کاندیداهای عضوهای فعلی این سازمان است و شاید بهتر است که به شرکتها و افراد جدید اجازه ورود به سازمان داده شود؛ می‌گوید: «تجربه کار در سازمان نصر برای افراد یک ارزش افزوده به شمار می‌آید؛ زیرا که با چالش‌ها و مشکلات شرکتها و فرایندها و فرهنگ سازمانی آشنا است. اما این شرط کافی برای انتخاب این فرد نیست. در نهایت عملکرد آدم‌ها مهم است و اگر فردی که در سازمان کار نکرده است اما خروجی و عملکرد خوبی داشته شاید انتخاب خوبی به شمار رود. معیار انتخاب باید عملکرد رفتاری و فنی آن کاندیداها باشد.» او در پایان تاکید می‌کند که از مهم‌ترین اولویت‌ها و ضروری‌ترین اقدامات برای کسب‌وکارهای حوزه آی‌تی اتحاد است، زیرا که مشکلات تقریبا برای همه حوزه‌ها یکی بوده و فقط با اتحاد روادارنه است که می‌توان با حاکمیت تعامل کرد و نتیجه درستی گرفت.
اما گروه هم‌آفرینی که یک سمت دیگر انتخابات است تا الان برای پیروزی در این انتخابات رویکرد اصلی خودشان را نوسازی و بازآفرینی نقش و جایگاه پارلمان بازیگران صنعت فناوری اطلاعات مبتنی بر زیربنای کنونی نظام صنفی رایانه‌ای اعلام کرده‌اند.
مهدی علی اکبریان، مدیرعامل شرکت سان، با اشاره به فعالیت‌هایی که در حوزه صادرات در این مدت در سازمان نظام صنفی شکل گرفته است، می‌گوید: «در این مدت شاهد تلاش‌های صادقانه این ۵ دوره هیات مدیره نظام صنفی بودیم. اما شاید اگر نظام صنفی صدای فراگیر همه صنف بود، شاهد تاسیس این تعداد از تشکل‌های دیگر و نارضایتی آنها از عدم تعامل در تلاش برای اهداف مشترک نبودیم.» او معتقد است که بین سازمان نصر و حوزه‌های مختلف نرم افزار، صادرات، پیمانکاری و تولید تجهیزات، موبایل، رسانه‌های دیجیتال زاویه‌ای ایجاد شده که واگراست.
او در این‌باره توضیح می‌دهد: «این اختلافات در حالی است که همه به عنوان اجزای یک اکوسیستم که اقتصاد کشور تاثیرگذار است، اهداف مشترکی داریم و باید در تعامل باشیم. این ضرورت خود را در گفت‌وگو و همکاری با اجزای حاکمیت و قوای سه گانه کارگر یا هم افزایی با شرکت‌های کوچک و متوسط بیشتر حس میشود. همچنین تعامل با خصولتی‌های و شرکت‌های بین‌الملی برای دستیابی به بازارهای بزرگ خارجی یا پیمان‌های بزرگ داخلی باید بتوان با هم در یک راستا حرکت کرد. خود خصولتی‌ها نیز از این تعامل برای حضور در بازارهای خارجی بهره مند خواهد شد.»
او اضافه می‌کند: «ادامه تفکر ۵ دوره نظام صنفی به نوعی با انحصار طلبی و تمامیت خواهی، جلوی تعامل با بازیگران اکوسیستم، سایر تشکل ها، حاکمیت را می‌تواند بگیرد، و حتی در تعامل و هم افزایی میان شرکت‌های کوچک و متوسط با بزرگترها و خصولتی ها، شکاف عمیق‌تر از قبل ایجاد کند.» علی‌اکبریان با اشاره به برنامه‌های خود در صورت عضو انتخابی دروه ششم می‌گوید: «هم آفرینی با سایر تشکل‌ها و جذب آنها که باعث اصلاحات در ساختار نظام صنفی میشود. در زمان ثبت نام انتخابات اگر احساس میکردم رویکرد جدیدی قرار است در سازمان اتفاق بیفتد، کاندیدا نمی‌شدم اما وقتی دیدم همان مسیر گذشته با همان تیم‌های سایه در حال اجراست، تلاش کردم به نوبه خودم، وارد انتخابات شده، منافع همه شرکتها، چه کوچک و چه بزرگ را ریشه‌ای و منصفانه تامین کنیم.» او در ادامه با اشاره به اقداماتی که در حوزه صادرات باید انجام شود، اعلام کرد: «صادر کننده در صنف بسیار کم است.
شرکت ما از سال ۸۲ وارد حوزه صادرات شده است و با فاصله چند ساله هم اکنون نیز بخشی از درآمدمان مجددا از صادرات تامین میشود. من با رویکردهای شعاری در صادرات مخالف هستم و معتقدم این حوزه با رویکرد دولتی موفق نخواهد بود. فقط برنامه ریزی خصوصی، سرمایه‌گذاری بلند مدت شرکتی نیاز دارد. البته خاطرم هست بیش از ۱۰ سال قبل چنین شرکتی با کمک نظام صنفی تاسیس شد برای صادرات که موفقیت آمیز نبود و حکمرانی آن به گونه‌ای نبود که بتواند در بازار بین الملل وارد شود.»
با توجه به شرایط تحریم‌های برند ایرانی و شرایط سختی که وجود دارد نهایتا می‌توانیم چند بازار و فناوری خاص را هدف گذاری کنیم مهدی علی اکبریان
او معتقد است که شرایط فعلی کشور به گونه‌ای است که نمی‌توان برای صادرات به بازار همه کشورها ورود کرد. او توضیح می‌دهد: «با توجه به شرایط تحریم‌های برند ایرانی و شرایط سختی که وجود دارد نهایتا می‌توانیم چند بازار و فناوری خاص را هدف گذاری کنیم و با روش‌های مشارکت شرکتها وارد آن شویم. این موضوع برنامه بلند مدت۱۰ ساله نیاز دارد که البته می‌توان به درآمد آن از سال دوم امیدوار بود. در این مسیر نام صنفی نباید وارد حاکمیت این شرکتها گردد و صرفا کمک‌های پشت پرده از دولت را برای این شرکتها تامین کند و خود شرکتها مستقلا به فعالیت بپردازند.»
بر اساس اطلاعات سایت سازمان نظام صنفی تهران تا آخرین روز تکمیل مدارک، ۶۲ نامزد از شاخه شرکتها، ۴ نامزد از شاخه فروشگاه‌ها، ۱۲ نامزد از شاخه مشاوران و ۴ نامزد در شاخه بازرسان ثبت‌نام کرده‌اند و دو روز دیگر در تاریخ 29 آبان روز پنجشنبه به صورت الکترونیکی و بر بستر بلاکچین برگزار میشود.
