در حالی که بحث فیلترینگ اینستاگرام این روزها قوت گرفته و نمایندگان مجلس با جدیت پیگیر فیلتر کردن این شبکه احتماعی هستند، رییس سازمان فناروی اطلاعات در جدیدترین توییت خود به کاهش ۳۳ درصدی کانالهای مذهبی پس از فیلتر شدن تلگرام اشاره کرد. این در حالی است که به گفته امیر ناظمی کانالهای غیراخلاقی بدون تغییر چشمگیر و با کاهش ناچیز ۴ درصدی همچنان به فعالیت خود در تلگرام ادامه میدهند.
بحث فیلتر کردن اینستاگرام از چند روز گذشته که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ارائه گزارش در مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کرد بار دیگر قوت گرفت. انتقاد نمایندگان از مسائلی که در فضای اینستاگرام مطرح است دلیل شکلگیری این ذهنیت شد که خبرهایی در خصوص فیلتر اینستاگرام در راه است.
«محمد جواد آذری جهرمی» در آن جلسه تاکید کرد که تمامی این دغدغهها را قبول دارد اما میتوان به جای مسدودکردن شبکههای اجتماعی از ظرفیتی که وجود دارد، برای بیان نظرات، صحبت از فرهنگ و مسائلی از این دست استفاده حداکثری کرد.
پیرو اخبار مربوط به فیلترینگ که به گوش میرسد و اظهارنظرهای متناقضی در خصوص آن وجود دارد، رئیس سازمان فناوری ایران با استناد به تحلیل ماهیانه شبکههای اجتماعی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، در توئیتر خود نوشت: «بعد از فیلتر شدن تلگرام، کانالهای مذهبی ۳۳ درصد کاهش یافتند؛ در حالی که سهم پستهای وایرال غیراخلاقی در همان سطح چهار درصد باقی ماند!»
«امیر ناظمی» افزود: «فیلتر تنها فرصت بیان جامعه مذهبی را از خودشان گرفت! مسدودسازی شبکههای اجتماعی، قهر کردن با فرصت بزرگ حضور و شنیدهشدن است، کاش بدانیم پویایی یعنی تصحیح.»
نزدیک به سه سال از فیلترینگ دائم تلگرام میگذرد. فیلترینگ تلگرام باعث شد که عده قابل توجهی از کاربران ایرانی برای استفاده از این پیامرسان سراغ فیلترشکنها بروند. بدین ترتیب استفاده از ویپیان و سایر فیلترشکنها در ابعاد وسیعی بین کاربران ایرانی، باب شد.
بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن، هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور زدند.
حضور کاربران در شبکه اجتماعی تلگرام با تمام سختیهایی که ممکن است در زمان اتصال به فیلترشکن و تهیه آن داشته باشد، نشان میدهد سیاست فیلترینگ این پیامرسان، موفق نبوده و باعث نشده که کاربران یکباره به سمت استفاده از پیامرسانهای بومی بروند.
در واقع، شبکه های اجتماعی باعث دور شدن قشر مذهبی جامعه از فضای مجازی و جولان سایرین شده است.