رتبه بندی دیتاسنترهای خصوصی و دولتی در ایران
امیر ناظمی: ارزیابی همبه بخش غیردولتی واگذار شده است
آی‌تی‌ایران-تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین سازمان فناوری اطلاعات و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای صبح دوشنبه بیست و پنجم آذر ماه در ساختمان سازمان فناوری اطلاعات با حضور امیر ناظمی رییس سازمان فناوری اطلاعات و مهندس اثنی عشری رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به امضا رسید.
در نشست خبری صبح امروز در ساختمان سازمان مرکز فناوری اطلاعات ایران، امیر ناظمی رییس این سازمان ضمن اشاره به اهمیت مراکز داده کشور گفت: «دیتاسنترها یکی از اجزای بسیار مهم در زیرساخت فناوری اطلاعات کشور هستند و با افزایش گسترش استفاده از داده، اهمیت مراکز داده نیز بیش از پیش افزایش پیدا کرده. بر اساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات لازم بود که استاندارد گذاری در این حوزه انجام شود.»
وی همچنین درباره چرایی اهمیت رتبه‌بندی مراکز داده افزود: «وقتی رتبه‌بندی این مراکز را نداشه باشیم، اگر کسی بخواهد از امکانات این مراکز داده برای میزبانی داده‌های خود استفاده کند، نمی‌داند این مراکز از چه امکاناتی برخوردار هستند تا بر اساس نوع نیاز و تفاوت‌های موجود انتخاب بهینه‌ای داشه باشد. از طرفی مراکز داده هم نمی‌توانند از امکانات دولتی مثل تعرفه‌های دولتی برق استفاده کند و از این رو هزینه‌های زیادی به مراکز داده تحمیل می‌شود.»
امیر ناظمی همچنین به مشکلاتی که در بخش سیاست‌گذاری و مدیریتی در این حوزه وجود دارند نیز اشاره کرد. وی افزود: «در حال حاضر نمی‌توان به داده‌های دقیق دسترسی داشته باشیم. مثلا چه مقدار امکان ارائه خدمات پردازشی وجود دارد و یا چه مقدار فضای ذخیره‌سازی داده داریم.»
رییس سازمان فناوری اطلاعات تصریح کرد: «مشکلی بعدی هم به مشتریان دولتی برمی‌گردد. این دسته از مشتریان به دلیل وجود دغدغه‌هایی مثل پایداری ارائه خدمات یا امنیت داده‌ها مجبور بودند از مراکز داده متغیری استفاده کنند و در فقدان وجود طرح رتبه‌بندی اغلب تصمیم می‌گرفتند مراکز داده شخصی خودشان را راه‌اندازی کنند که این مراکز آسیب‌های زیادی را به صنعت زیرساخت کشور وارد می‌کند.»
ناظمی در خصوص آسیب‌های راه‌اندازی مراکز داده دولتی تصریح کرد: «راه‌اندازی چنین مراکزی باعث می‌شود از بازار بخش خصوصی در این حوزه کاسته شود. مشکل بعدی هزینه‌های بالا در این زمینه بود که مبالغ زیادی را روی دست سازمان‌های دولتی می‌گذاشت. مشکل سوم هم استانداردهایی است که برای داده‌های حساس استفاده می‌شوند. این استانداردها باید با استانداردهای دیگر داده‌ها متفاوت باشند که این مسئله به یک رتبه‌بندی صحیح نیاز دارد.»
رئیس سازمان فناوری اطلاعت به رعایت سه ویژگی در طرح رتبه‌بندی جدید مراکز داده نیز اشاره کرد. ناظمی در این راستا عنوان کرد: «به‌طور متداول، مجوز با دیدگاه سلبی نوشته می‌شود. مجوز دولتی به این صورت است که اگر کسی از این مجوزها برخوردار نباشد، نمی‌تواند فعالیت کند. اما مجوز رتبه‌بندی که امروز درباره آن صحبت می‌کنیم، با رویکرد تشویقی نوشته شده. این یعنی اگر کسی مجوز فعالیت نداشته باشد، همچنان می‌تواند به فعالیت ادامه دهد. اما در صورتی که در این طرح رتبه‌بندی قرار بگیرد، مشوق‌هایی را دریافت می‌کند. چنین رویکردی در مجموعه مجوزهای دولتی دیده نمی‌شود.
دومین ویژگی این است که بیش از نیمی از اعضای کارگروه از بخش خصوصی هستند و انتخاب نمایندگان بخش خصوصی نیز به عهده نمایندگان نهادهای متفاوت صنفی و مدنی از جمله نماینده اتاق اصناف، نماینده اتاق تعاون، نماینده اتاق بازرگانی و نماینده نظام صنفی است. در کل از این گروه 9 نفره، 6 عضو غیردولتی هستند که 5 عضو آنها توسط این نهادهای غیردولتی انتخاب می‌شوند.»
سومین ویژگی از نگاه امیر ناظمی، نداشتن نگاه صفر و یکی به عنوان یکی از ویژگی‌های شاخص این طرح است. به اعتقاد وی در این طرح صرفا با افرادی که صرفا دارای مدرک هستند روبرو نمی‌شویم و افراد می‌توانند در چهار رتبه متفاوت قرار داشته باشند. این چهار رتبه هم براساس استانداردهای جهانی هستند و بر اساس استاندارهای داخلی نوشته نشده‌اند.»
به گفته رییس سازمان فناوری، ارزیابی در این رتبه بندی توسط آزمایشگاه‌های خصوصی انجام می‌گیرد. کارگروه تعیین شده تنها معیارها و استانداردها را تعیین می‌کند و ارزیابی هم به بخش غیردولتی واگذار شده است.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات در پایان ابراز امیدواری کرد با فراخوانی که از امروز منتشر می‌شود، مراکز داده دولتی و خصوصی رتبه‌بندی شوند و این اتفاق سرآغازی باشد برای تجمیع این شرکت‌ها و کاهش مراکز داده دولتی. ناظمی امیدوار است در آینده نزدیک و با استفاده از این طرح شاهد باشیم که داده‌های دولت به‌صورت محافظت شده در مراکز داده غیر دولتی نگهداری می‌شوند و این بخش از زیرساخت توسعه فناوری اطلاعات بتواند یک زیرساخت جدی برای ارائه خدمات باشد.
محمد باقر اثنی عشری رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای نیز در این نشست به اهمیت داده‌ها در دنیای امروزی اشاره کرد و گفت: «امروزه صدها ترابایت دیتا در یک روز تولید می‌شود و این عدد در گذر زمان در حال افزایش است. از این رو راه‌اندازی ذخیره‌سازی داده‌ها به یک صنعت بزرگ تبدیل شده است. با نرخ رشد این صنعت، امروزه می‌بینیم که بعضی کشورها بخشی از منافع خود را از طریق ذخیره‌سازی و انتقال دیتا تامین می‌کنند.»
وی با اشاره به اهمیت این موضوع در کشورمان افزود: « ایران با توجه به توسعه روز افزون دولت الکترونیک و شهر هوشمند نیاز شدیدی به مراکز ذخیره سازی دیتا دارد که قادر باشند با استانداردهای قابل قبول، داده‌های مردم را نگهداری کنند. در حال حاضر این فرصت انگیزشی ایجاد شده تا مراکز داده با ارزیابی شدن و اثبات تفاوت‌هایشان بتوانند در عرصه رقابت باقی بمانند.»
اثنی عشری تاکید کرد که این ساختار رتبه بندی توسط دولت شکل می‌گیرد اما به منظور پیشرفت سریع‌تر کارها، دبیرخانه این کارگروه در سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور قرار خواهد داشت.
