متخصصان چشم پزشکی معتقدند که نور آبی برای چشمها ضرر دارد و میتواند باعث بی خوابی و مشکلات مربوط به بینایی شود. دستگاههای الکترونیک نیز بیش از هر رنگ دیگر، نور آبی متساعد میکنند. نور آبی، طول موج کوتاهی دارد. یعنی انرژی بالا داشته و میتواند به بافت ظریف چشم آسیب برساند. این نور همچنین میتواند از بافت چشم عبور کرده و به شبکیه چشم برسد. شبکیه چشم متشکل از مجموعهای نورون است که نور را تبدیل به سیگنالهایی میکند که اساس حس بینایی را شکل میدهند.
تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده روی موشها نشان میدهد که قرار گرفتن طولانی مدت در برابر نور قدرتمند آبی میتواند به سلولهای شبکیه چشم آسیب برساند. اما تحقیقات اپیدمیولوژیک به روی انسانها، حکایت از داستانی دیگر دارد.
یکی از شایعترین سوالاتی که مردم از متخصصین چشم پزشکی میپرسند این است که چطور میتوان با وجود قرار گیری دائمی در معرض صفحات دیجیتال، چشمان را سالم نگه داشت. بسیاری، در مورد عینکهای بلاک کننده نور آبی میپرسند که در بازار دیجیتال به فروش میرسد.
تکنیکهای تکنولوژیک حفاظت از چشم
ابتدا باید بدانید که زمانی که صحبت از تاثیرات مخرب نور آبی به روی شبکیه چشم میکنیم، اولین منبع اصلی این نور، یعنی خورشید حرف اول را میزند. نور خورشید، اکثرا از نور آبی تشکیل شده است. یک بعد از ظهر آفتابی، تقریبا 100 هزار برابر روشنتر از صفحه کامپیوتر شماست. اما تحقیقات کافی به روی انسان انجام نشده که ارتباط بین قرار گیری در معرض نور خورشید و بیماریهای شبکیه چشم را ثابت کند.
اگر بیرون رفتن در یک بعداز ظهر آفتابی به شبکیه چشم انسان آسیب نمیرساند، پس نور قابل کنترل گوشیها و تبلتها هم قائدتا چنین اثری ندارد. تحقیق نظری اخیری که در این رابطه انجام شده نیز به همین نتیجه رسیده است.
پس با در نظر گرفتن نتیجه تحقیق آزمایشگاهی اخیر، دلیل تاثیر مخرب نور آبی به روی چشم جوندگان چیست؟
چشم جوندگان با انسانها متفاوت است. ما قابلیتهای محافظتی در چشم خود داریم که رنگدانههای ماکولا نام دارند که به صورت طبیعی میتوانند نقش یک لنز کریستالی را بازی کرده و نور آبی را بلاک کنند. این ماده، نور آبی را قبل از اینکه به بافت ظریف شبکیه برسد، به خود جذب میکند.
البته این واقعیت، بدین معنی نیست که باید عینکهای آفتابی خود را دور بیندازید. عینکهای آفتابی علاوه بر حفاظت چشمان از نور آبی خورشید، فواید دیگری نیز دارد. به عنوان مثال، استفاده از عینکهای آفتابی میتواند پیشروی بیماریهایی همچون آب مروارید را کاهش دهد.
ثابت نشدن خطرناکی نور آبی برای چشم دلیل بر این نمیشود که دستگاههای الکترونیک بی ضرر باشند و یا اینکه نور آبی هیچ تاثیری به روی چشم نداشته باشد. به خاطر وجود طول موج کوتاه این نور، فیزیولوژی سالم خواب کاربر میتواند مختل شود. نور آبی، سلولهایی دارد که در نور خورشید وجود دارد و با دریافت این سلولها، مغز گمان میکند که همچنان نور خورشید دریافت میشود. به عبارت دیگر، وقتی به یک صفحه خیلی روشن نگاه میکنید، نور دریافت شده توسط مغز، میتواند در سیستم ساعت و میزان هشیاری بدن اخلال وارد کند.
بر اساس تحقیقاتی که انجام شده، حذف نور آبی نتوانسته میزان راحتی در استفادههای طولانی مدت از دستگاههای دیجیتالی را بالا ببرد.
آیا بلاک کردن نور آبی، معنی دار است؟
بسیاری از کاربران مترصد هستند بدانند آیا محصولی در بازار وجود دارد که بتواند نور آبی را از صفحات نمایش حذف کند. بر اساس تحقیقات انجام گرفته، جواب این سوال «خیر» است.
مسئله اصلی اینجاست که هر گونه نور با شدت بالا- بدون حضور و یا با حضور نور آبی- میتواند در روند خواب اختلال ایجاد کند. تحقیقات ثابت کرده است که بر خلاف صفحات کاغذی، صفحات دیجیتالی زمان به خواب رفتن را افزایش میدهند و مشکلات عدیده دیگری در حوزه بینایی فرد ایجاد میکنند. نگه داشتن نزدیک گوشی همراه به چشم، در مکانی که چراغها روشن است نیز میتواند این مشکلات را تشدید کند.
از طرف دیگر، بیشتر محصولاتی که به عنوان بلاک کننده نور آبی در بازار به فروش میرسند، در بهترین حالت تنها میتوانند 15 درصد از نور متساعد شده را حذف کنند.
راه چاره چیست؟
راهکارهایی وجود دارد که استفاده از صفحات نمایش را راحتتر کند و در عین حال به سلامت خواب نیز لطمهای نخورد.
اول از همه، قبل از خواب شبانه، دستگاه دیجیتال خود را خاموش کنید. انجمن چشم پزشکان آمریکا پیشنهاد داده است که اتاق خوابهای افراد حساسی چون کودکان، خالی از هرگونه ابزار دیجیتالی شوند. این توصیه را نادیده نگیرید. خارج از اتاق خواب و هنگام استفاده از دستگاهها، نور صفحه را کم کنید.
مشکل اینجاست که ما عموما فقط به صفحات نمایش دستگاههایمان نگاه نمیکنیم، بلکه اکثر اوقات به آن زل میزنیم. بر اساس تحقیقات، تعداد پلک زدن کاربر هنگام استفاده ازابزارهای دیجیتال، از 12 عدد به 6 عدد میرسد و کاهش مییابد. این یعنی، لایه بیرونی چشم خشک میماند که در دراز مدت باعث تورم چشم میشود. به همین دلیل است که بعد از استفادههای طولانی مدت از کامپیوتر یا صفحات نمایش، احساس خستگی و خشک بودن در چشمان خود دارید.
در مرحله دوم، از قانون «20-20-20» طبعیت کنید. انجمن چشم پزشکان آمریکا، این قانون را چنین توصیف کرده «20 ثانیه استراحت بعد از 20 دقیقه نگاه دائم به صفحه نمایش، و نگاه به شیئی که در 20 فیتی(حدودا 6 متر) قرار دارد». این کار باعث میشود که جریان پلک زدن شما به حالت نرمال برگردد و چشم ریلکستر شود. برنامههای زیادی وجود دارد که میتواند به شما کمک کند این قانون را به یاد داشته باشید.
راهکار دیگر، استفاده از لوبریکنتهای اشک مصنوعی، قبل از استفاده های طولانی مدت از کامپیوتر است. این تاکتیک، بدن را تشویق میکند تا مثل زمانهای دیگر اشک تولید کند و سطح خارجی چشم را مرطوب نگه دارد. برخی از این قطرههای چشم، حاوی موادی هستند که باعث میشود چشم به مدت طولانی قرمز باقی بماند، از این قطرهها استفاده نکنید.
توصیه میشود زیاد به محصولات بلاک کننده نور آبی که در بازار تبلیغ میشود، اعتماد نکنید. تنها کافیست دستگاههای دیجتالی را از اتاق خواب خود دور نگه داشته و رطوبت چشمان خود را حفظ کنید. پلک زدن را فراموش نکنید!
منبع: fastcompany