5 نقش حیاتی لینوکس در زندگی بشریت که از آنها بی خبر هستید
25 آگوست سال 1991 یک پسر جوان 21 ساله فنلاندی با نام «لینوس توروالدز» اعلام کرد که قرار است به عنوان سرگرمی بر روی یک پروژه کار کندکه البته این پروژه او بزرگ، گسترده و حرفهای نخواهد بود. کمتر از 1 ماه بعد، توروالدز لینوکس را در دسترس معدود کاربران اینترنت قرار داد. از این تاریخ به بعد دنیای اینترنت برای همیشه متحول شد. امروزه به هر نحوی به دنبال کشف علم و رازهای پیدایش هستی باشیم و فعالیت بهخصوصی انجام دهیم، به هر حال لینوکس نقش مهم و اساسی در آن ایفا میکند و یکی از مهمترین عوامل پیشرفت تکنولوژی در دنیای امروزی محسوب میشود. حال به پاس 30 سالگی لینوکس در این گزارش قصد داریم لیستی کوتاه از کاربرد لینوکس و تاثیرات آن بر زندگی بشریت و نقش آن در دنیای امروزی را معرفی کنیم.
1- لینوکس و اینترنت
تصور زندگی بدون اینترنت بسیار مشکل است. اینترنت امروزه یعنی ارتباط، آموزش، آگاهی و تقریبا همه چیز. مطمئنا همه میدانیم که پدیده اینترنت یکی از بزرگترین نوآوریها و اختراعات تاریخ بشریت است که البته مدریت آن در اکثر موارد بر عهده لینوکس است.
سیستم عاملهای بر پایه لینوکس امروزه انتخاب اول تمامی سرورهای سراسر دنیا هستند. سرورها همان کامپیوترهایی هستند که وظیفه نگهداری اطلاعات، محصولات و وبسایتهای افراد و شرکتها در سراسر دنیا بر عهده دارند. حال این سرورها چه به گوگل متعلق باشند چه به آمازون و فیسبوک، به هر حال همه ترجیح میدهند از لینوکس برای مدیریت و محافظت از سرورهایشان استفاده کنند.
اعلام دقیق تعداد سرورهایی که در سراسر دنیا از لینوکس استفاده میکنند کار آسانی نیست. اما در سال 2015 گزارشات و آمارهای به دست آمده از اینترنت نشان میداد که به طور تقریبی چیزی حدود 96.4 درصد از سرورهای سراسر دنیا از لینوکس استفاده میکنند. حال این رقم حتی اگر خیلی هم دقیق نباشد باز هم نشان دهنده فرمانروایی بی رقیب لینوکس در دنیای اینترنت است.
2- گوشیها، گجتهای پوشیدنی و حتی تلویزیونها
لینوکس نه تنها در ارائه اینترنت نقش بزرگی دارد، بلکه نحوه دسترسی ما به اینترنت را نیز متحول کرده است. بزرگترین مثال این تغییر نیز اسمارتفونهای اندرویدی هستند. سال 2003 یک تیم متشکل از برنامه نویسان حرفهای موفق شدند سیستم عامل اندروید را از لینوکس استخراج کنند و آن را روی دوربینهای دیجیتال اجرا کنند. حال پس از 16 سال حاصل این استخراج یعنی همان اندروید، بر روی بیش از 2 میلیارد دیوایس در سراسر دنیا اجرا میشود که نشان دهنده کاربرد لینوکس در سراسر نقاط دنیا است.
حتی سیستم عامل کروم اواس، اندروید تیوی و Wear OS همگی به نحوی از لینوکس استخراج شدهاند. البته گوگل تنها شرکتی نیست که از لینوکس برای ساخت سیستم عامل خود استفاده کرده. سیستم عامل تایزن سامسونگ نیز کاملا برگرفته شده از لینوکس بوده و حتی توسط سازمان لینوکس (Linux Foundation) نیز پشتیبانی میشود.
بنابراین احتمال اینکه حداقل یکی از دیوایسهایی که در طول روز با آن سر و کار دارید به نحوی به لینوکس متصل باشد بسیار زیاد است. دفعه بعدی که خواستید از اسمارتفون جدیدتان تعریف و تمجید کنید، تشکر از لینوکس را فراموش نکنید.
3- خودروهای الکتریکی و هوشمند
اسمارتفونها و دیوایسهایی که در بالا به آنها اشاره کردیم از نمونههای قدیمی کاربرد لینوکس به حساب میآیند اما جالب است بدانید طی چند سال اخیر خودروهای الکتریکی و هوشمند نیز به این لیست اضافه شدهاند. اکثر این خودروها از لینوکس بهره میبرند و جالب است بدانید منظورمان از بهره بردن از لینوکس تنها سیستم «Android Auto» نیست.
تسلا از لینوکس در نرمافزار تمامی محصولات خود بهره میبرد. سال 2018 وبسایت ZDNet در گزارش خود اعلام کرد که تسلا کدهای لینوکسی را که در خودروهای خود استفاده کرده در دسترس عموم قرار داده است.
البته تسلا تنها مشتری لینوکس در این بخش نیست. بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا مانند هوندا، مزدا، فولکس و مرسدس بنز از سسیتم عاملی با نام «Automotive Grade Linux» برای ارائه قابلیتهای خودروهایشان به مشتریان استفاده میکنند. به عبارتی دیگر ارائه قابلیتهای شگفت انگیز خودروهای امروزی بدون استفاده از لینوکس تقریبا غیرممکن است.
4- ابرکامپیوترها و ابزارهای تحقیقاتی
تاریخچه ابرکامپیوترها به سال 1960 برمیگردد. پس از گذشت 60 سال ابرکامپیوترها به قدرت خارقالعادهای دست پیدا کردهاند و جالب اینکه تقریبا همه این ابرکامپیوترها از لینوکس استفاده میکنند.
ابرکامپیوترها قدرتمندترین دیوایسهای تکنولوژیکی موجود در دنیا محسوب میشوند. محققین از آنها به منظور مطالعه فیزیک کوانتوم، پیش بینی آب و هوا و تحقیقات مولکولی استفاده میکنند. طبق تحقیق به عمل آمده در سال 2017، تمامی 500 ابرکامپیوتر برتر دنیا از لینوکس بهره میبرند. علاوه بر ابرکامپیوترها، موسساتی همچون سازمان تحقیقات هستهای اروپا (CERN) نیز به لینوکس وابسته است.
در سال 2009 سازمان CERN بزرگترین و قدرتمندترین شتاب دهدنده ذرات در دنیا را راهاندازی کرد. این دستگاه که «Large Hadron Collider» نام دارد به منظور مطالعه بر روی ماده، انرژی و پیدایش هستی بهکارگرفته میشود و جالب اینکه این دستگاه نیز به لینوکس وابسته است.
5- ناسا و اسپیسایکس
کاربرد لینوکس حتی مطالعه انسان بر روی هستی در مقایس بزرگ را نیز متحول کرده است. به همان دلایلی که ابرکامپیوترها و خودروهای هوشمند از لینوکس استفاده میکنند، ناسا نیز از لینوکس در کامپیوترهایی که در ایستگاههای فضایی قرار دارند استفاده میکند. فضانوردان ناسا نیز از این کامپیوترها برای انجام تحقیقات و وظایف محول شده استفاده میکنند.
اما ناسا تنها سازمان هوا و فضایی نیست که از مزیتهای لینوکس برای انجام کارهایش بهره میبرد. شرکت خصوصی اسپیسایکس (SpaceX) نیز از لینوکس در بسیاری از پروژههایش استفاده میکند. سال 2017 اسپیسایکس یک ابرکامپیوتر بر پایه لینوکس را به فضا فرستاد. طبق ادعای برخی منابع حتی موشکهای دراگون (Dragon) و فالکون 9 (Falcon 9) نیز پایه لینوکس هستند.
در پایان مطمئنا شما نیز از شنیدن این حقایق و تاثیر خارقالعاده لینوکس در زندگی روزمره انسانها و دنیای تکنولوژی تا حدودی شگفت زدهاید. وجود لینوکس برای ارتباطات انسانها، تحقیقات علمی و پیشرفتهای تکنولوژیکی مانند نیاز انسان به اکسیژن حیاتی شده است. میتوان گفت پیشرفت امروزی بشریت در زمینه علم و تکنولوژی بیش از هر چیزی به لینوکس مدیون است.