کتاب ” عقلانیت نوین در چین ” که توسط دکتر حسین قریب تالیف شده است از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به بازار نشرروانه شد. این کتاب به تجزیه و تحلیل کیفیت تحولات چین در چهل سال اخیر پرداخته است . نویسنده رمز اصلی تحول استراتژیک چین را در عقلانیت نخبگان سیاسی چین جستجو می کند . بدین معنی که نویسنده تعریف پایه ای عقلانیت را در تناسب سازی روشها با اهداف خلاصه نموده است . نویسنده معتقد است چین در دوره مائو به تناسب سازی روشها با اهداف توجهی نداشته است . بدین معنی که مائو خواهان توسعه اقتصادی و بهبود رفاه عمومی احاد جامعه بود ( بعنوان هدف ) ، اما او این اهداف را از طریق مالکیت دولتی ( بعنوان روش ) پیگیری می کرد .
از انجا که در مالکیت دولتی انگیزه های شخصی و رقابت اقتصادی موضوعیت پیدا نمی کند ؟ لذا تولید ثروت نیز ظهور و بروز نمی یابد از اینرو توسعه اقتصادی بدست نمی اید و رفاه عمومی نیز بهبود پیدا نمی کند . بعد از مرگ مائو و با بقدرت رسیدن دنگ شیائو پنگ فضای سیاسی و استراتژیک کشور کاملا تغییر می یابد . بدین معنی که تمامی تمرکز دنگ معطوف به تناسب سازی بین روشها با اهداف می گردد . از اینرو وی به سازوکارهای ایجاد انگیزه و رقابت اقتصادی در جهت تولید ثروت توجه می کند و الگوی جدیدی را ارائه می نماید . او با روشهایی همچون حمایت از بنگاههای مردمی در بخشهای کشاورزی و صنعت و با جذب سرمایه گذاری خارجی گام اساسی در جهت تولید ثروت بر می دارد و پای گذار رشد اقتصادی مستمر و توسعه می شود . یکی از تدابیر عقلانی دنگ ، تلاش در جهت ” اجماع سازی نخبگان سیاسی و رهبران حزب ” حول محور اصلاحات جدید اقتصادی و استراتژیک که معطوف به تناسب سازی بین روشها و اهداف بود ، می شد . این امر موجب شد که اصلاحات در کشور از تداوم و پایداری برخوردار شود . لذا سیاستهای دنگ در دوره جانشینان او نیز تداوم پیدا می کند . ثمره اجماع سازی و استمرار سیاستهای تناسب سازی در کشور موجب شکل گیری پدبده اعجاب انگیز متوسط رشد اقتصادی ده درصدی طی سه دهه گردیده است. مولف در فصل اول به تشریح پرسش اصلی تحقیق می پردازد. در فصل بعدی به تبین ضعفها و چالشهای دوره مائو که ریشه در نبود تناسب سازی روشها با اهداف داشت ، پرداخته شده است . در فصل بعدی به تفصیل به دوره دنگ شیائو پنگ بعنوان نقطه عطف سیاسی کشور چین و در ادامه نیز دوره جانشینان دنگ که شامل جیانگ زمین و هو جینتائو مورد ارزیابی تحلیلی قرار گرفته شده است . در فصل بعدی نیز دوره شی جین پنگ که ریئس جمهور کنونی کشوراست مورد برسی واقع شده است . مولف با ارائه جداول و نمودارهای فراوان نسبت به مقایسه امار و شاخصهای کلان اقتصادی طی سالهای قبل از اصلاحات ( ۱۹۴۹ – ۱۹۷۶ )و بعد از اصلاحات ( ۱۹۷۸- ۲۰۱۸ ) پرداخته است که بسیار حائز اهمیت است . اثار تناسب سازی و نبود تناسب سازی ( متناظرعقلانیت و نبود عقلانیت ) در فصل ماقبل اخر کناب بخوبی اشکارمی شود. نویسنده در فصل پایانی نسبت به تبین موضوع بسیار مهمی تحت عنوان ( چین فردا ) در حوزه بین الملل و پیش بینی سناریو های چرخه قدرت جهانی و روابط اتی چین با سایر قدرتها همچون امریکا در افق سال ۲۰۳۵ پرداخته است که از وجوه نواورانه کتاب می باشد. مطالعه این کتاب برای اساتید و دانشجویان و همچنین دانش پژوهانی که در حوزه مطالعات استراتژیک با رویکرد اقتصاد سیاسی تلاش می کنند، توصیه می شود
منبع : آی تی ایران
