سمینار «مقابله با نقض مالکیت فکری در فضای کسب و کار» با حمایت همکاران سیستم و کمیته‌ی ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی و با معرفی پروژه اتاق بازرگانی بین‌المللی (BASCAP) برگزار شد.
دکتر محمدمهدی به‌کیش، نایب رییس و دبیرکل کمیته‌ی ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی در آغاز این سمینار با تاکید بر توجه به مالکیت فکری و نقش آن در توسعه‌ی صنعتی گفت: «تاریخ انقلاب صنعتی نشان می‌دهد ثبت اختراع و کپی‌رایت زمینه‌ساز این انقلاب بوده است.»
محمدحسین کیانی، رییس اداره‌ی کل مالکیت صنعتی ایرانی و رییس مرکز مالکیت معنوی با اشاره به قوانین و مقررات حفظ انواع مالکیت فکری در قانونی اساسی گفت: «توجه به حقوق مالکیت فکری و کپی‌رایت در قانون اساسی به سال ۱۳۰۴ بر می‌گردد. البته این قانون در سال‌های بعد و با بهره‌مندی از کنوانسیون‌های بین‌المللی اصلاح شده است.»
استفان فالیا، مدیر اجرایی پروژه‌ی BASCAP ؛ از اتاق بازرگانی بین‌المللی پاریس، سخنران بعدی این سمینار بود. او درباره شیوه‌ی کارکرد این پروژه و پیشینه‌ی اجرای آن در کشورهای مختلف گفت: «پروژه BASCAP در کشورهای مختلف مانند روسیه، ترکیه، کنیا، اوکراین و هند و با حضور مدیران ارشد افتتاح و اجرا شده و انتظار می‌رود با توجه به رشد تجارت غیرقانونی و آسیب های اقتصادی آن، اجرای این پروژه با زمینه‌سازی‌هایی مانند تعیین مجازات و جریمه توسعه یابد.»
کمیسیون مالکیت فکری اتاق بازرگانی بین المللی (ICC)، با هدف مبارزه با جعل و تقلب؛ مسئولیت اجرای پروژه‌ای با عنوان «باسکاپ؛اقدامات تجاری برای توقف جعل و سرقت ادبی» (BASCAP) Business Action for Stop Counterfeiting and Piracy) را برعهده دارد. شعار این پروژه «کالای تقلبی هزینه‌بردار است، من کالای اصل می‌خرم» است.
در بخش بعدی، فقیهی، رییس دفتر امور فناوری‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در صحبت‌های خود، با اشاره به اهمیت مدیریت مالکیت فکری افزود: «حفظ مالکیت فکری آثار حقوقی، مدیریتی و سیاستی، اجتماعی و اقتصادی بر کشور دارد که عدم رعایت آن جامعه را با چالش‌های بزرگ مواجه خواهد کرد.»
در ادامه، شهرام رضایی، استاد دانشگاه تهران، در ارائه‌ی خود با موضوع «ارزش‌آفرینی از دارایی‌های فکری» گفت: «مالکیت فکری و کپی‌رایت در کشور نیاز به متولی دارد. مسئولان نباید فقط به راه‌اندازی پژوهشگاه و پارک‌های علم و فن‌آوری بسنده کنند زیرا صاحبان ایده جدا از امکانات ابتدایی این مراکز، نیازمند خدمات حمایتی مانند ارزیابی ایده و ایجاد بازار برای محصول آن هستند.»
پنل نخست؛ BASCAP
در این سمینار، دو پنل با حضور اساتید دانشگاه و متخصصان و صاحب‌نظران حوزه‌ی نرم‌افزار و مالکیت فکری برگزار شد. پنل نخست به موضوع پروژه‌ی BASCAP اختصاص داشت.
میرحسینی، دبیر شورای سیاست‌گذاری مالکیت فکری در این پنل، با اشاره به سیاست‌گذاری‌های حوزه‌ی مالکیت فکری گفت: «پیش از انقلاب تنها کنوانسیون تاثیرگذار بر این حوزه، کنواسیون پاریس بود. با این حال، با توجه به تحولات کشور در زمینه‌ی صنعت و ارتباطات، سیاست‌ها نیاز به بازنگری داشت و بر این اساس اصلاحات کنوانسیون پاریس اعمال شد. اما این امر همچنان نیاز دارد به روز شود که تنها با همکاری جامع دستگاه‌های مرتبط امکان‌پذیر است.»
در ادامه این پنل حبیبا، معاونت پژوهشی دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و مدیر گروه مالکیت فکری این دانشگاه گفت: «در بسیاری از کشورهای دنیا مجازات نقض مالکیت فکری، چند برابر ارزش واقعی آن تعیین می‌شود که لازم است که ما نیز در کشور به همین شیوه عمل کنیم.»
حیدری، مدیر کل دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پنل BASCAP گفت: «در زمینه‌ی مسائل حقوقی نیازمند برنامه‌ی جامعی هستیم. دیدگاه‌های نظری متفاوت در سطح ملی و بین‌المللی مانع از آن شده است که دستگاه‌ها در اجرای آن پیشرو باشند و چالش‌های اساسی توسط پدیدآورندگان و مصرف‌کنندگان حقوق، اجرای سیاست ها را با تعلل روبرو می‌کند.»
پنل دوم؛ «مقابله با تقلب و کپی غیرقانونی نرم‌افزارها»
پنل دوم این همایش به موضوع «مقابله با تقلب و کپی غیرقانونی نرم‌افزارها» اختصاص داشت. این پنل با مدیریت دکتر عبداله‌زاده؛ رئیس کمیسیون اقتصاد دیجیتالی و استاد کامپیوتر دانشگاه امیرکبیر، با طرح این موضوع آغاز شد که «حق مالکیت فکری» باید برای همه از سوی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان رعایت شود و اهمیت موضوع تنها به بازار مصرف برنمی‌گردد.
شاهین طبری؛ رئیس هیئت مدیره‌ی شرکت چارگون در پاسخ به پرسش مدیر پنل درباره‌ی «محاسن داشتن حق مالکیت فکری در بخش نرم‌افزار»، این حق را از اساسی‌ترین و زیربنایی‌ترین مسائل کسب‌وکار حوزه‌ی نرم‌افزار مطرح کرد و به اهمیت نقش قانون و زیرساخت‌های حقوقی در این‌باره اشاره کرد. او هم‌چنین بر اهمیت رعایت حق مالکیت فکری از طرف تولیدکنندگان نرم‌افزار در کنار مصرف‌کنندگان تاکید کرد و گفت: «رعایت حق مالکیت از طرف تولیدکنندگان موجب توسعه‌ی نرم‌افزار می‌شود.»
دکتر غلام‌رضا رفیعی؛ فارغ‌التحصیل دکترای مالکیت فکری از سوئیس و وکیل دادگستری در دعاوی مالکیت فکری، در ادامه‌ی این پنل به عواقب رعایت نکردن «مالکیت فکری» و تمهیدات قانونی آن در ایران پرداخت و به حمایت قانونی از پدیدآورندگان نرم‌افزار رایانه‌ای در دو قالب «ثبت اختراع» و «کپی رایت» اشاره کرد. وی نپیوستن ایران به کنوانسیون برن را از کاستی‌های تعاملات بین‌المللی در بحث «مالکیت فکری» برشمرد.
فرید فولادی؛ عضو هیئت مدیره‌ی شرکت همکاران سیستم در این پنل به بیان زیان‌های ناشی از عدم رعایت «مالکیت فکری» هم برای مصرف‌کننده و هم برای تولیدکننده پرداخت. فولادی به نقش امروزه‌ی نرم‌افزارها در کسب‌وکارها اشاره کرد و ادامه‌ی کار بسیاری از کسب‌وکارها را بدون استفاده از نرم‌افزار ناممکن توصیف کرد و گفت: «واقعیت این است که با جعل نرم‌افزار، مصرف‌کننده به اندازه‌ی تولیدکننده لطمه می‌بیند.» فولادی هم‌چنین به کسب‌وکارهایی اشاره کرد که اساس آن‌ها بر پایه‌ی نرم‌افزار است و استفاده‌ی غیرمجاز از نرم‌افزار این کسب‌وکارها منجر به نابودی آن‌ها می‌شود.
عضو هیئت مدیره‌ی شرکت همکاران سیستم، نبود معیار سنجش برای محاسبه‌ی مالکیت فکری در ارزش یک شرکت از سوی نهادهایی هم‌چون بورس را از کاستی‌های این عرصه برشمرد و افزود: «تولیدکننده با تلاش و سختی بسیار نرم‌افزار یا یک تولید دیجیتال را به انجام می‌رساند، اما این تولید برای او به عنوان دارایی‌های فکری محاسبه نمی‌شود؛ رعایت حق مالکیت و شناخت حق مالکیت به‌عنوان یک سرمایه در ارزیابی‌های انجام شده، این کمک را می‌کند که به آن تخطی نشود و بخش زیان‌دیده در قبال جعل و سرقت واکنش نشان بدهد و این واکنش به اهمیت مالکیت فکری می‌افزاید.» فرید فولادی «رعایت مالکیت فکری» را پایه‌ای برای توان تعیین ارزش آن دانست و نادیده گرفتن ارزش‌آفرینی دارایی‌های فکری تولیدکنندگان ایرانی در عرصه‌ی جهانی را «سرمایه‌ای که از دست می‌رود» توصیف کرد.
بخش پایانی این پنل به کپی‌های غیرقانونی از بازی‌های رایانه‌ای و کاستی‌های بازار رقابتی آن اختصاص داشت. در این رابطه امیرحسین فصیحی؛ مدیرعامل شرکت فن‌افزار شریف با اشاره به کپی غیرقانونی بازی‌های خارجی، به تاثیر نامطلوب آن بر بازار بازی‌های ایرانی اشاره کرد و افزود: «با توجه به انجام این کپی بدون پرداخت حق مولف و انتشار بازی با قیمت تمام شده‌ی پایین، حیات بازی‌های رایانه‌ای ایرانی در کنار این نرم‌افزارهای خارجی تقلبی با رقابت دشواری همراه است.»
فصیحی «شرکت‌های پخش بازی‌های رایانه‌ای» را دومین مشکل تولیدکنندگان ایرانی بازی‌های رایانه‌ای مطرح کرد. به گفته‌ی فصیحی شرکت‌هایی باید پخش بازی‌ها را به‌عهده بگیرند که خود توزیعکنندهی بازی‌های جعلی خارجی هستند و منافع مالی نهفته در این بازار ناسالم، آنان را از کار با شرکت‌های تولیدکننده‌ی ایرانی باز می‌دارد.
در پایان این پنل در پاسخ به جنبه‌های مالکیت فکری بر تولید نرم‌افزار، شاهین طبری این مالکیت را شامل تمام مراحل این چرخه‌ی تولید از ایده تا طراحی و تولید مطرح کرد.
هم‌چنین در پاسخ به پرسشی در زمینه‌ی رایانش ابری (Cloud Computing)در حوزه‌ی کپی رایت، فرید فولادی استفاده از این پلتفرم را گامی رو به جلو در کپی رایت خواند چرا که در این شیوه‌ی بهره‌مندی از نرم‌افزار، منبع نرم‌افزار در اختیار شرکت تولیدکننده باقی می‌ماند و مشتریان در قالب یک خدمت از قابلیت‌های نرم‌افزاری بهره‌مند می‌شوند؛ به این ترتیب، امنیت بیش‌تری در حفظ مالکیت فکری تولیدکننده فراهم است.
این سمینار یک روزه ۴ اسفند در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.
منبع : آی تی ایران
