بازار کامپیوتر که این روزها نوسان‌های متفاوتی را تجربه می‌کند، این‌بار به گفته برخی از فروشندگان گرفتار تقلب در فروش کالاهای مرجوعی به جای کالاهای اصل شده است. بازارهای شلوغ کامپیوتر یکی از بهترین فضاها برای فروش کالاهای مرجوعی شرکت‌های بزرگ است که با نمایی تغییر یافته در جعبه‌های اصل قرار می‌گیرند و به دست مشتری می‌رسد. کالایی که درصورت معمول باید نصف قیمت کالای اصلی فروخته شود؛ اما به قیمت کالای اصل و درجه یک به فروش می‌رسد تا راه پرسودی را برای فروشندگان متخلف باز کند. به گفته فروشندگان و فعالان بازار کامپیوتر به «دنیای اقتصاد» اخیرا فروش این دست از کالاها در میان برندهای معتبری همچون اپل، ای سوس و اچ پی با اشکال و بسته‌بندی جدید که مشابه با جعبه کالاهای اصل است و با قیمت اصلی زیاد دیده شده است. موضوعی که سید مهدی میرمهدی رئیس اتحادیه رایانه تهران آن را رد می‌کند و می‌گوید هربار او و بازرسانش با گزارشهایی از این دست روبه‌رو شوند، برخوردهای سفت و سخت اتحادیه را همراه خواهد داشت.
چه کالاهای مرجوعی یا ریفربیش هستند
شاید بسیاری از مصرف‌کنندگان نهایی در بازار کامپیوتر که عموما مردم عادی هستند از فروش چنین کالاهایی بی‌خبر باشند و درصورت برخورد با این کالاها در ابتدا متوجه سوءاستفاده فروشندگان نشوند. کالاهای مرجوعی یا ریفربیشد که معمولا فروش آنها با رعایت موارد شده کاملا قانونی است، عموما از جمله محصولاتی هستند که پس از رسیدن به دست مصرف‌کننده با یک عیب کارخانه‌ای مواجه می‌شود. این دست از کالاها به خاطر داشتن گارانتی و شرایط تعویض و بازپس‌گیری به کارخانه برای رفع نقص عودت داده می‌شوند سپس با تعیین قیمتی بسیار کمتر از قیمت اصلی به بازار برمیگردند. همچنین کالاهایی که در مرحله تولید دچار نقص شده‌اند یا دارای خط و خش و نقایص ظاهری شده‌اند، در زمره کالاهای معیوب کارخانه اصلی قرار می‌گیرند و نیز محصولاتی که به‌صورت مازاد و به مدت طولانی در انبار مانده و به فروش نرفته‌اند یا در هنگام حمل کالابه بازار دچار آسیب‌هایی شده‌اند به‌عنوان کالای ریفربیشد باید در بازار با علائم مشخص به فروش می‌رسند. گفته می‌شود که اجناس ویترینی نیز در دسته کالاهای ریفربیشد قرار می‌گیرند و نمایندگی‌های فروش، کالاهای ویترینی را با تخفیفات زیادی می‌فروشند. این تخفیفات به این دلیل است که جعبه دستگاه باز شده و احتمال وجود تعداد کمی خش روی دستگاه وجود دارد.
فروشندگان ملزم به نصب علائم کالای مرجوعی هستند
مهدی میرمهدی، رئیس اتحادیه رایانه تهران به هشدارهای چند وقت اخیر اتحادیه به مصرف‌کنندگان اشاره می‌کند که از آنها خواسته بود در هنگام خرید دقت لازم را به‌کار بگیرند. او به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «بارها به فروشندگان بازارهای اصلی در تهران اعلام کردیم که در هنگام فروش این دست از کالاها حتما باید با یک برچسب و علائم مشخص به مشتری اعلام کنند که کالا مرجوعی است و مورد بازیابی کارخانه قرار گرفته است. با این حال اما برخوردهای بازرسان درصورت برخورد با این موارد بلافاصله صورت می‌گیرد و در صورت وصول گزارش مردمی با صورت‌برداری از کالاها و انجام تستهای لازم اجازه فروش از فروشنده متخلف گرفته خواهد شد.» به گفته او در یک‌سال گذشته یک گزارش مردمی باعث شد تا جلوی فروش صدها هارد و لپ‌تاپ مرجوعی به نام کالای اصلی در یکی از فروشگاه‌ها گرفته شود. میرمهدی می‌گوید فروش کالای مرجوعی به جای اصلی بازار پرسودی برای فروشنگان فراهم می‌کند و این فرصت همیشه می‌تواند برای فروشندگان متخلف فراهم باشد.
شناسایی کالای مرجوعی
کالاهای مرجوعی یا ریفربیشد معمولا بعد از ورود به بازار باید برچسب‌های مشخص شده‌ای که قرمز یا زرد رنگ هستند، همراه باشند که با دیدن آنها مصرف‌کننده می‌تواند از مرجوعی بودن کالا مطلع شود؛ اما فروشندگان در بازار ایران با از بین بردن این برچسب‌ها اقدام به فروش غیر قانونی این کالاها می‌کنند. روش دیگر نگه داشتن شماره سریال دستگاه و مطابقت دادن آن در سایت برند کالای موردنظر است. اما فروشندگان بازار کامپیوتر معتقدند که مدل دیگری از فروش کالاهای مرجوعی در بازار ایران رایج است که طی آن کالاهای معیوب بعد از پس گرفته شدن از مصرف‌کننده بدون اینکه برای رفع عیب به شرکت اصلی فرستاده شود تعمیرات جزئی می‌شوند و سپس با جاسازی در جعبه‌های اصلی با قیمت یک کالای اصل به فروش می‌رسند.
منبع : دنیای اقتصاد
