نام نویسنده: مینو مؤمنی
اشارات روز گذشته رئیس جمهوری در اجلاس روز جهانی مسجد بر موضوع اینترنت و تشرح دیدگاه و برنامه دولت در این زمینه حاوی نکات حائز اهمیتی بود که توجه دقیق و منصفانه به آنها به شفاف‌تر شدن یک موضوع پرمناقشه خواهد انجامید.
روحانی با ذکر این نکته که «ما از دورانی که رادیو را در قفسه می‌گذاشتند عبور کرده‌ایم و نمی‌توانیم دروازه‌های دنیا را به روی نسل جوانمان ببندیم» به منتقدان سرعت گرفتن جریان اطلاعات در کشور یادآور شد که «حتی در هوای آلوده هم چاره‌ای جز استشمام با ماسک نیست.» روحانی یکی دو روز پیش هم با زبانی صریح‌تر از سرعت پایین اینترنت گلایه کرده بود و حتی از تعبیر «به خواب رفتن پای اینترنت به خاطر سرعت پایین» استفاده کرده بود. گویا رئیس جمهوری از کاستی‌های فنی تکنولوژی ارتباطی اینترنت بخوبی آگاه است. اما به موازات آن، به ناگزیر بودن استفاده از این تکنولوژی و در عین حال مخاطرات اخلاقی و اعتقادی ناشی از آن، اشراف دارد.
طبعاً سخن گفتن از ضرورت دسترسی به اینترنت و اهمیت آن در جهانی که سال‌هاست به واسطه این شبکه ارتباطی به یک دهکده کوچک تبدیل شده، تأکیدی مکرر و چه بسا ملال‌آور است، چرا که امروزه تقریباً دنیای بدون اینترنت قابل تصور نیست. از ورود اینترنت به کشور بیش از یک دهه می‌گذرد و نخستین شبکه اینترنت پرسرعت موبایل هم چندسالی است که راه‌اندازی شده. حتی می‌توان مدعی شد که آنچه طی دو هته اخیر دو اپراتور عمده موبایل ارائه خدمات آن را آغاز کرده‌اند چیز جدیدی نیست. آنچه تحت عنوان نسل‌های جدید موبایل هم‌اکنون برای مشترکان فراهم شده نوعی تکنولوژی است که از سال‌ها پیش در کشورهای عربی و اسلامی منطقه و حتی در کشورهای بحران‌زده‌ای مانند عراق و افغانستان مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. این واقعیت به معنای آن است که اتفاقاً فرصت قابل توجهی از توسعه ظرفیت‌های اینترنت پرسرعت طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف هدر رفته در حالی که کشورهای منطقه و همسایه از این تکنولوژی عبور کرده و در حال ورود به نسل جدیدتر هستند.
البته مقاومت در برابر توسعه ارتباطت و تکنولوژی بی‌سابقه نیست. به گواه تاریخ، مبارزه با تکنولوژی از دستگاه تلگراف و رادیو شروع شد و با عبور از ویدئو و ماهواره، اکنون به تکنولوژی اینترنت پرسرعت رسیده است. در دولت سابق متأسفانه تصور و شاید حتی انتظار اشتباهی در مورد شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی ایجاد شد و این تصور به وجود آمد که قرار است یک شبکه جدا از شبکه اینترنت در داخل کشور ایجاد شود تا جایگزینی برای شبکه اینترنت باشد. همین تصور، مبنای برخی مقاومت‌های امروزین است. بدیهی است که تکنولوژی ارتباطی نوین تلفن‌های همراه همچون هر تکنولوژی دیگری، در صورت استفاده ناصحیح، عوارض و آفات خاص خود را در پی خواهد داشت. این نکته در سخنان دکتر روحانی نیز مستتر بود و برخی بزرگان دینی کشور نیز نسبت به آن هشدار داده‌اند، اما در کلام روحانی، رویکردی واقع‌بینانه در قبال این پدیده چندوجهی وجود دارد که هم از یک‌سو نیاز کاربران را مد‌نظر قرار می‌دهد و هم برای آفات ناخواسته و خسارات احتمالی‌اش در عرصه اخلاق و اعتقادات، تدبیری می‌اندیشد.
در این میان از نقش‌آفرینی برخی مدیران سابق در عرصه ارتباطات نباید چشم پوشید. این مدیران که اتفاقاً خود باید بابت کم کاری در توسعه ارتباطات در کشور طی سال‌های مدیریت خویش مورد بازخواست قرار گیرند اکنون مدعی دولت و وزارت ارتباطات علی هستند در حالی که اینترنت و توسعه ارتباطات بخشی از وظایف اصلی دولت‌ها به شمار می‌آید و سال‌هاست مردم بابت فقدان این فضای ارتباطی، متحمل هزینه‌های سنگین شده‌اند. دقت در سخنان دلسوزانه اخیر آیت‌الله مکارم شیرازی، واقعیتی تلخ را از موج‌آفرینی و شائبه‌سازی برخی از مدیران سابق آشکار می‌سازد.
ذکر این نکته ضروری است که اینترنت یک ابزار ارتباطی است و توسعه آن جزو مهم ترین زیرساخت‌های جامعه امروز به حساب می‌آید و تعلل در توسعه آن به منزله ایجاد سدی در برابر علم، فرهنگ و اطلاعات است. در این میان اینترنت پرسرعت (تکنولوژی‌ای که به تازگی از سوی دولت مجوز آن اعطا شده است) می‌تواند هزینه‌های بسیاری را در کشور کاهش دهد و باعث ارائه خدمات بهتری در حوزه‌هایی چون بهداشت و سلامت، و خدمات دولتی شود. غیر از کسانی که سرعت اینترنت را سرپوشی برای تسویه‌های سیاسی قرار داده‌اند، تقریباً هیچ‌کسی را نمی‌توان یافت که با توسعه سرعت اینترنت مخالف باشد. تأکید آیت‌الله مکارم شیرازی بر مطلوبیت علم و تکنولوژی و پیشرفت، شاید گویاترین تعبیر در این عرصه باشد. آنچه می‌ماند، هوشمندی در برابر عوارض و آفات احتمالی این تکنولوژی است. دولت یازدهم نشان داده است که التزام به پاسداری از مرزهای اخلاقی و اعتقادی جامعه را وظیفه و فریضه خود می‌داند. تدوین <پیوست فرهنگی> اینترنت پرسرعت، شاهدی بر این التزام است. سخنان دیروز روحانی درباره اینترنت هم خیال کاربران پرشمار اینترنت را آسوده کرد و هم نگرانی‌های اخلاقی و اعتقادی دلسوزان را زدود. سهم سیاست‌بازان و تخریبگران، اما جز حسرت و حرمان نخواهد بود.
منبع : روزنامه ایران
