تيم برنرزلي در مصاحبه با سيانان: اينترنت روي نوك انگشتان كودكان
دنیای اقتصاد – مسعود صديقيان – اختراع شبكه جهاني World Wide Web همان چيزي بود كه سبب شد تا ميليونها نفر تحت تاثير آن ارتباط جهاني خود را با استفاده از اينترنت برقرار كنند. اختراعي كه هميشه نام تيم برنرزلي را به دنبال خود يدك ميكشد.
او اولين كامپيوتر خود را با استفاده از پردازشگر ام 8600 و با چند ابزار ابتدايي ماند جوش و لحيم بسازد. علاقه شديد او به فراگيري كامپيوتر زمان را از ياد او ميبرد. از او نقل شده است. اگر هر كس در كاري كه انجام ميدهد به قدري غرق شود كه گذر زمان را فراموش كند مسير رسيدن به روياهاي خويش را يافته است.
اولين شغل او ساخت دستگاه رله پيام در شركت توليدكننده وسايل مخابراتي Poole بود. تيم برنرزلي پس از دو سال همكاري خود را با شركت Ferndown كه در فكر تهيه پرينتر و سيستم عامل چند منظوره بود، شروع كرد.
ماجراهاي تيم برنرزلي در راه كشف اينترنت از كوههاي آلپ شروع شد. او در سال 1980 جهت ادامه تحصيل و طي يك دوره 6 ماهه در رشته مهندسي نرمافزار به سوئيس رفت و در ژنو در CERN لابراتوار اروپايي فيزيك هستهاي به تحصيل پرداخت.
در اين زمان بود كه طرح زبان برنامهنويسي جديدي كه بعدها به عنوان زبان اصلي و رسمي اينترنت پذيرفته شد را به نگارش درآورد.
اين زبان اچ تي ام ال Hypertext Markup Language نام دارد و شبكه جهاني بر آن استوار است.
هدف تيم برنرزلي نگارش برنامهاي بود تا نيازهاي شخصي او مانند فهرست و حفظ اطلاعات را برطرف كند.
او نرمافزار خود را Enquire انكواير نام نهاد. اين برنامه هيچگاه به دست مردم نرسيد اما شبكه جهاني بر اساس آن پايهريزي شد. در فاصله سالهاي 1981 تا 1984 در يك شركت گرافيك با عنوان طراح فني كار كرد و پس از آن مجددا به لابراتوار اروپا برگشت و در رشته كنترل سيستم و تجزيه و تحليل علمي و جمعآوري اطلاعات به تحصيل ادامه داد و سپس در سال 1989 پروژه جهاني نگارش در اينترنت را بر اساس نرمافزار انكواير ارائه كرد. انكواير برنامهاي بود كه اجازه ميداد چندين نفر همزمان و مشتركا اطلاعات خود را به همديگر انتقال دهند.
او اولين سرويس دهنده جهاني خود را http و اولين مشتركان خود را WorldWideWeb نامگذاري كرد. شبكه جهاني ابتدا در اكتبر 1990 و سپس در ماه دسامبر همان سال در CERN لابراتوار اروپا مورد بهرهبرداري واقع شد.
فعاليت گسترده اينترنت آن گونه كه تيم برنرزلي در نظر داشت به صورت آزمايشي ز تابستان 1991 در سطح وسيع توسط مردم استفاده شد.
او در سالهاي 1991 تا 1994 به طراحي اينترنت ادامه داد و با استفاده از نظرات كساني كه به اينترنت وصل بودند، دو اصل كلي اينترنت HTTP و HTML را بهبود بخشيد.
تيم برنرزلي در سال 1994 كنسرسيوم شبكه جهاني www.w3.org را در آزمايشگاه علوم كامپيوتر انستيتوي تكنولوژي ماساچوست MIT بنيان نهاد و از همان سال تاكنون همچنان هماهنگ كننده اعضاي كنسرسيوم باقي مانده است.
اعضا و شركاي كنسرسيوم علاوه بر آمريكا شامل INRIA در فرانسه و دانشگاه Keio در ژاپن ميشوند.
تيم برنرزلي از سال 1999 به مديريت لابراتوار علوم كامپيوتر و هوش مصنوعي Computer Science and Artificial Intelligence CSAIL وابسته به MIT انتخاب شد و نشريه تايم او را در ليست 100 متفكر و دانشمند بزرگ قرن قرار داد.
او علاوه بر دريافت 8 ليسانس و دكتراي افتخاري از دانشگاهها و مراكز علمي گوناگون جهان، در 14 آوريل 2004 جايزه تكنولوژي هزاره به ارزش يك ميليون دلار از طرف بنياد تكنولوژي فنلاند را از آن خود كرد.
از آخرين افتخارات تيم برنرزلي دريافت لقب شواليه امپراتوري بريتانيا
Knighthood of the British Empire KBE از ملكه انگلستان در 16 جولاي 2004 به خاطر خدمات ارزنده او در توليد و بهبود و توسعه شبكه جهان و اينترنت است.
تيم برنرزلي نويسنده كتاب بافت شبكه Weaving the Web است و در آن گذشته، حال و آينده اينترنت و شبكه جهاني را بررسي و نظرات خود را اعلام كرده است.
جايزه مخترعين جوان بنياد كيلبي و جايزه ACM سيستمهاي نرمافزاري – برنده مدال طلايي هنر و كامپيوتر نيكا در سال 1995، دكتراي افتخاري از دانشگاه ساوتهمپتون، جايزه همكار برجسته و پرداخت هزينه تحصيلي توسط جامعه متخصصان كامپيوتر انگلستان – دريافت ليسانس افتخاري كالج طراحي پارسون نيويورك در سال 1996، ليسانس افتخاري از دانشگاه اسكس – ليسانس افتخاري از دانشگاه كراس جنوبي – مدال چارلز بابيج شوراي ملي الكترونيك – جايزه لرد لويد كيلگران بنياد علوم و تكنولوژي – همكار افتخاري مك آتور و جايزه ادوارد رين در سال 1998، همكار افتخاري جامعه جهاني مخابرات – يكي از صد دانشمند بزرگ قرن به انتخاب نشريه تايمز در سال 1999، ليسانس افتخاري از دانشگاه آزاد انگلستان – جايزه موزه كامپيوتر آمريكا – جايزه خدمات تلويزيون در سال 2000، ليسانس افتخاري از دانشگاههاي كلمبيا، دانشگاه آكسفورد و دانشگاه پورت اليزابت – مدال فرانك وايت از آكادمي سلطنتي مهندسين – عضويت افتخاري در انجمن علم و هنر آمريكا در سال 2001، جايزه بنياد علم و تكنولوژي ژاپن و جايزه بنياد علمي و تكنيكي شاهزاده اتريش در سال 2002 و بالاخره، جايزه هزاره تكنولوژي بنياد فنلاند به ارزش يك ميليون دلار و دريافت لقب شواليه انگلستان از ملكه اليزابت در سال 2004 همه و همه دلايل موجهي هستند براي اين كه برنرزلي به عنوان يكي از پيشگامان اينترنت از طرف سايت سيانان براي مصاحبه انتخاب شود.
در گفتوگوي ماه گذشته برنرزلي با سي ان ان، او نظرات خود را در مورد آينده شبكه جهاني و تاثيرات آن در زندگي مردم گفته است.
اديتور سيانان در ابتداي مصاحبه در معرفي برنرزلي ميگويد 15 سال پيش وب توسط برنرزلي اختراع شد و از آن زمان تا امروز او شاهد تغيير و تحولات گسترده اينترنت در پديدههاي جديد نحوه ارتباطي، كار و آموزش مردم بوده است.
طرح او در سال 1980 به اختراع آنچه كه ما امروزه تحت عنوان World Wide Web ميشناسيم، منتهي شد.
در آن زمان Enquire نرمافزار شخصي تيم برنرزلي به وي كمك ميكرد تا فايلهاي كامپيوتر خود را از طريق تعدادي لينك به هم متصل كرده و آنها را مرتب كند و به اينترتيب استخوانبندي شبكه اطلاعات به هم پيوسته به وجود آمد.
در اين شبكه هر كس ميتوانست از طريق اينترنت به اطلاعات اشتراكي دسترسي داشته باشد.
درحال حاضر برنرزلي مدير كنسرسيوم W3C در دانشگاه MIT است كه مسووليت تعيين خط مشي و تدوين استانداردهاي شبكه جهاني را بر عهده دارد.
او درباره مهمترين تاثير اينترنت به سيانان ميگويد:
پيوند دادن هركس به هركس يگر بر روي شبكه جهاني فاصلهها را از بين برده و موانع و مرزهاي جغرافيايي را شكسته و دنيا را به مكان كوچكتري تبديل كرده است.
هرچند كه اين نتوانسته موجب شود كه هركسي با هر فرد ديگري بتواند كار كند.
به عنوان مثال اينترنت تعداد ساعات روز يا تعداد چيزهايي را كه ميشود به خاطر سپرد، تغيير نميدهد بنابراين در مقدار زمان و انرژي قبلي او تغيير پيدا نكرده است، اما راههاي جديدي براي صرف زمان و انرژي خود در اختيار مردم گذارده است.
من اميدوارم شبكه سبب شود تا مرز ميان مردم بشكند و به اينترتيب فرهنگ و روابط جهاني موجود با يكديگر بيش از پيش پيوند داده شود.
اما وقتي از او پرسيده ميشود كه، شما اصولا از اينترنت براي چه منظوري استفاده ميكنيد، ميگويد:
كنسرسيوم W3C مجموعهاي بينالمللي از افراد مختلف است كه با هم اشتراك منافع دارند و به يك كار مشغول هستند.
بنابراين ما در شبكه زندگي ميكنيم و روي شبكه نيز كار ميكنيم. ما برنامه ملاقاتهاي خود را از طريق اينترنت براي يكديگر ميفرستيم، مكاتبات هم از طريق ايميل و چت انجام ميشود، نتايج در اينترنت بايگاني ميشود و تحقيق و راهها درباره چگونگي آينده اينترنت به ما در رسيدن به هدفهاي كنسرسيوم كمك ميكند. وقتي ما در ملاقاتهاي حضوري در مورد مسالهاي با هم تبادل نظر ميكنيم، ترجيح ميدهيم تا آن موضوع قبلا در شبكه جهاني قرار گرفته باشد تا همه شركتكنندگان در جلسه به آن دسترسي داشته باشند.
انتشار موضوع ملاقات در اينترنت معمولا از طريق شبكه كامپيوتر و ديگر ابزارهايي كه در اختيار داريم انجام ميشود.
برنرزلي درباره تغييرات 10 سال آينده اينترنت معتقد است كه:
ما در انتظار تغييرات عمده و هيجانانگيزي كه سبب پيشرفت و بهبود شبكه جهاني خواهد شد، هستيم و اكنون با برخي از اين گونه تغييرات آشنا هستيم و ميدانيم كه پيشرفتهاي عمده و مهمي در راه است.
اين روزها اكثر مردم با استفاده از كامپيوتر خود با اينترنت ارتباط برقرار ميكنند، اما به زودي اين وضع تغيير خواهد كرد. تنوع و تعداد وسايلي كه توانايي اتصال به اينترنت را دارند افزايش خواهد يافت.
مردم به تدريج انتظار خواهند داشت كه ارتباط با شبكه و خدمات جانبي آن را از راههاي ديگر و در مكان و موقعيتهاي بيشتري در دسترس باشد. ابزارهاي كوچك و مينياتوري كه در دست حمل خواهند شد، تلفنهاي سلولار و موبايل دسترسي به اينترنت را آسانتر خواهد كرد.
اين در واقع يكي از هدفهاي اصلي كنسرسيوم جهاني اينترنت در برنامهاي تحت عنوان اينترنت در حركت است. خدمات شبكه، سازمانهاي دولتي و غير دولتي را قادرخواهد ساخت تا اطلاعات خود را بهتر و امنتر با مراجعه كنندگان و مشتريان در ميان گذارند.
همچنين بهكارگيري ايده و تكنيك اينترنت عملي Semantic Web كامپيوترها را قادر خواهد ساخت تا با استفاده از ساختار موجود در شبكه جهاني كارهاي مفيد بيشتري را به صورت خودكار انجام دهند.
به نظر من يكي از راههايي كه براي شناخت تغييراتي كه در آينده صورت خواهد گرفت وجود دارد مقايسه طرز استفاده از موتورهاي جستوجوي اينترنت در سالهاي گذشته و حال و اثرات آن در ميزان توانايي تجاري در ميان صاحبان كسب و كار است.
در يك دهه پيش تصور يافتن پاسخي به سوالات در كسري از ثانيه غير قابل تصور بود. هر تييري كه در آينده در شبكه جهاني صورت گيرد نتايج بهتر و متفاوتي در زندگي انسانها خواهد داشت.
در ميان مجموعه تحولات آتي كه در پيش رو داريم ما شاهد پيامدهاي متفاوتي خواهيم بود كه از شدت تاثير آنها در زندگي روزمره به هيچ عنوان كم نخواهد شد.
به نظر برنرزلي در ميان دگرگونيهاي اينترنتي، خلاقيت كودكان بيشتر از هر چيز ما را در آينده شگفتزده خواهد كرد:
قوه ابتكار و خلاقيت فرزندانمان! اگر نگاه كنيد متوجه ميشويد كه مردم پا به پاي اينترنت رشد ميكنند و اكنون اطلاعات و محتواي اينترنت قدرت را به آساني در روي نوك انگشتان كودكان و نوجوانان قرارداده است. برنامه نويساني كه شبكه اينترنت را با ابزارهاي موجود و ايدههاي خود طراحي كردهاند در آينده نحوه ارتباط را تغيير شكل خواهند داد.
من در انتظار دگرگون شدن اينترنت هستم كه توسط نسل آينده به ثمر خواهد رسيد، تغييراتي كه نسل ما آن را نميتوانست و نتوانست پيشبيني كند.
او معتقد است: اينترنت فعلي با آنچه كه در سال 1980 يعني 9 سال قبل از انتشار اولين يادداشتي كه توضيح ميداد شبكه جهاني چگونه عمل خواهد كرد كاملا متفاوت است:
من پروژه خود را در يك محيط الكترونيكي بسته دنبال ميكردم. نرمافزار مورد استفاده من يعني برنامه Enquire كه خودم آن را نوشته بودم به اينترنت متصل نبود و چيزي شبيه اشتراك اطلاعات كه امروزه ميشناسيم در آن وجود نداشت.
همكاران من و پژوهشگران ديگر در آزمايشگاههاي مختلفي كه با ما كار ميكردند نميتوانستند به آساني يافتههاي خود را همزمان با يكديگر در ميان گذارند.
كامپيوترهاي موجود در آن زمان نميتوانست از عكس استفاده كند و هيچ گرافيكي آن را پشتيباني نميكرد و محدود به 24 خط نوشته بود كه در مانيتور به نمايش در ميآمد.
با اين وجود در سال 1980 من توانستم صفحاتي به وجود بياورم كه به يكديگر وصل بودند و مانند لينك در صفحات فعلي اينترنت عمل ميكردند. لينك صفحات در نرمافزار من مقدمه ايجاد آن چه كه امروز به نام هايپرلينك شناخته ميشود، بود.
ما ماوس در اختيار نداشتيم تا با كليك بر آنها به صفحه ديگري هدايت شويم و لينكها شمارهبندي بود و از طريق شماره انتخاب ميشد.