بازار دیجیتال- از زمان شروع نوسانات نرخ ارز، بازار لوازم صوتی، تصویری و تلفن همراه که ارتباط مستقیمی با قیمت ارز دارد دستخوش نوسان شد.
فعالان این بازار بعد از افزایش قیمت ارز، کالاهای خود را گران تر از قبل به مصرف‌کنندگان عرضه مي‌کردند.
در عین حال به گفته واردکنندگان رسمی، افزایش قیمت ارز از یک سو و بی‌ثباتی در بازار در کنار مشکلات مربوط به ثبت سفارشات به همراه تخصیص ندادن ارز دولتی به واردکنندگان قانونی، همه و همه باعث شد تا این بازار این روزها با کاهش کالا روبه‌رو باشد.
کاهشی که بدون تردید افزایش قیمت‌ها را برای مخاطبانش به ارمغان آورده است. با این حال اما آمار و ارقام ارائه شده توسط بخش آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، حاکی از این است که حجم واردات انواع کالاهای دیجیتالی و کامپیوتری مانند لپ‌تاپ، انواع دوربین دیجیتال، گوشی موبایل و… در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است. کارشناسان و فعالان بازار می‌گویند، با توجه به سرعت رشد تکنولوژی و انتظاری که ما از بازار داریم…
…چنین رقم رشدی در زمینه واردات کالاهای کامپیوتری و دیجیتالی نه‌تنها در حکم رشد نیست، بلکه نشانه وخامت اوضاع بازار نیز هست؛ چراکه میزان رشدی که ما هر سال از بازار انتظار داریم حداقل 30 درصد برای هر سال است.
ارزش بازار ایران
اما به راستی گردش مالی در بازار لوازم الکتریکی، تلفن همراه، لپ تاپ و وسایل جانبی در ایران چقدر است؟ گروه تحقیقاتیFast Market Research، به تازگی تحقیقی در این بخش منتشر کرده است.
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی این گروه ارزش بازار تجهیزات رایانه‌ای، تلفن همراه و محصولات صوتی و تصویری و بازی ایران در سال 2012، تقریبا 6/9 میلیارد دلار است و تا سال 2016 به 7/12 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت که ناشی از رشد استفاده از تلویزیون‌های LCD، کامپیورهای نوت‌بوک و خرده‌فروشی سایر محصولات اصلی خواهد بود. سخت‌افزارهای رایانه‌ای، 46 درصد هزینه‌های مصارف الکترونیکی در ایران را از آن خود می‌کند؛ بنابراین، پیش‌بینی می‌شود در سال 2012، فروش رایانه (با احتساب نوت‌بوک و تجهیزات جانبی) به 3/4 میلیارد دلار برسد و در فاصله 2012 تا 2016، با نرخ 6 درصد افزایش یابد؛ نوت‌بوک‌ها و نت‌بوک‌ها، دو سوم فروش را به خود اختصاص خواهند داد.
با وجودی که لپ‌تاپ کالای پرمخاطبی در بازار کامپیوتر ما است، اما آمار و ارقام گویای این امر است که شرایط سخت واردات این کالا تا حدود زیادی بر بازار این كالا تاثیر گذاشته است و از میزان تقاضا و واردات این کالا به بازار کاسته است.
بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، حجم واردات لپ‌تاپ در 12 ماه سال 90 در حدود یک میلیون و 146 هزار و 837 دستگاه بوده است که در مقایسه با 12 ماه سال قبل که میزان واردات انواع لپ‌تاپ 895 هزار و 266 دستگاه بوده است در حدود 251 هزار و 571 دستگاه افزایش یافته است. بر اساس بررسی‌های به دست آمده از این تعداد، 564 هزار و 769 دستگاه لپ‌تاپ در شش ماه نخست سال 90 وارد بازار شده است که این موضوع گویای این امر است که در شش ماه دوم سال 90 حدود 582 هزار و 68 دستگاه لپ‌تاپ از مبادی رسمی وارد بازار داخلی شده است.
کارشناسان و فعالان بازار بر این باورند که رد حجم واردات و تساوی میزان واردات در دو نیمه سال گذشته به علت این موضوع است که در سه ماهه نخست نیمه دوم سال 90 که زمان رشد نرخ دلار بود، گروهی با پیش‌بینی وضعیت بازار اقدام به واردات گسترده لپ‌تاپ کردند که این موضوع باعث شد میزان واردات در یک برهه زمانی سه‌ماهه، آن هم در نیمه دوم سال 90 افزایش یابد.
لوازم صوتی و تصویری در اوج
هر چند که این روزها استقبال از تجهیزات رایانه‌ای همانند کامپیوترهای رو‌میزی یا حتی کامپیوترهای قابل حمل افزایش یافته است، اما به نظر مي‌رسد که بازار این نوع از کالاها از لوازم صوتی و تصویری بسیار عقب تر است. ورود نسل‌هاي جدیی از ال سی دی‌ها و ال ای دی‌ها به بازار از یک سو و مونتاژاین کالاها در داخل کشور از سوی دیگر باعث کاهش قیمت این کالا در داخل کشور شده است. از سوی دیگر و با توجه به اعمال قانون هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت حامل‌هاي انرژی در یک سال گذشته بسیاری از خانواده‌ها به فکر جایگزینی این نوع از لوازم خود با تولیدات کم مصرف افتادند. همین امر باعث شد تا در یک سال گذشته حجم خرید این کالا در بازار افزایش یابد، البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که عرضه تلویزیون‌هاي هوشمند که قابلیت اتصال به شبکه‌هاي اینترنتی خانگی را دارند نیز باعث شد تا استفاده‌کنندگان قدیمی از این تجهیزات هم تصمیم به به روز کردن تجهیزات خود بگیرند. اما به هر حال و بر اساس گزارش گروه تحقیقاتی Fast Market Research در سال 2011، تجهیزات صوتی ـ تصویری 30 درصد بازار لوازم دیجیتالی ایران را از آن خود کرده است. در سال 2012، فروش تجهیزات صوتی ـ تصویری به 8/2 میلیارد دلار می‌رسد و در فاصله 2012 تا 2016، با نرخ 8 درصد افزایش یافته و به 5/3 میلیارد دلار می‌رسد.
موبایل‌هاي خوش فروش
بازار تلفن همراه اما داستانی متفاوت‌تر از سایر کالاهای دیجیتالی دارد. امروزه رشد استفاده از تلفن همراه در کشور بر هیچکس پوشیده نیست. اما در این بخش سیاست‌هاي اشتباهی که در گذشته اتخاذ شده است باعث شده تا بازار این کالا با نابسامانی‌هاي بسیاری در بخش واردات روبه‌رو شود. گوشی که به دلیل اندازه و ابعاد آن پتانسیل بالقوه‌ای برای واردات غیرقانونی دارد با کوچکترین تغییری در بازار چه در بخش نوسان نرخ ارز و چه در بخش افزایش یا کاهش تعرفه واردات بازاری نابسامان را تجربه مي‌کند. با این حال اما سال گذشته و با کاهش تعرفه واردات تا مقطعی شاهد افزایش واردات قانونی تلفن همراه به کشور بودیم، اما این روند از زمان افزایش نرخ ارز با سیری نزولی همراه شد.
کارشناسان و فعالان بازار گوشي تلفن همراه مي‌گويند، کاهش تعرفه به 14 درصد باعث شده است که تمايل واردکنندگان به واردات از مبادي رسمي افزايش يابد، زيرا سودي كه از بابت واردات گوشي عايد قاچاقچيان مي‌شد کاهش و به اين ترتيب واردات رسمي افزايش يافته است. کارشناسان همچنین مي‌گويند، به نظر مي‌رسد اجراي اين طرح در کنار کاهش نرخ تعرفه به 14 درصد توانسته است منجر به رشد حجم واردات از مبادی رسمی کند.
به هر حال در 12 ماه سال گذشته یک میلیون و 463 هزار و 945 دستگاه گوشی موبایل از مبادی رسمی وارد کشور شده است که در مقایسه با سال 89 که حجم واردات گوشی موبایل 729 هزار و 320 دستگاه بوده است شاهد یک رشد 734 هزار و 625 دستگاهی بوده‌ایم. جالب اینجا است که بخش بزرگی از این حجم واردات مربوط به نیمه دوم سال 90 است، چر که بر اساس اعلام گمرک، تنها 392 هزار و 515 دستگاه گوشی تلفن همراه، طی شش ماه نخست سال 90 از مبادی رسمی وارد بازار کشور شده است.
با این حال Fast Market Research در ادامه گزارش خود آورده است که تلفن‌های همراه، 24 درصد بازار تجهیزات الکترونیکی ایران را از آن خود کرده است و میزان فروش آن‌ها تا سال 2016، به 7/2 میلیارد دلار در سال خواهد رسید و ضریب نفوذ تلفن همراه تا آن سال به 127 درصد خواهد رسید.
منبع : دنیای اقتصاد
