نام نویسنده: سونيتا سراب‌پور
مخابرات ایران درصدد تغییر تعرفه‌هاي مخابراتي با توجه به زمان و مکان برای مشترکان تلفن ثابت و موبایل است
قرار بود روز گذشته تصمیم‌گیری در خصوص تغییر تعرفه مخابراتی در جلسه شورای رقابت نهایی شود که گویا به دلایلی و بعد از گذشت چندین هفته این شورا هنوز نتوانسته است به جمع‌بندی نهایی در این خصوص برسد. بارها موضوع تعرفه مکالمات تلفن ثابت و بحث افزایش آنها از سوی رسانه‌ها مطرح و مسوولان مخابراتی هم بی‌هیچ توضیحی آن را تکذیب کرده‌اند. در واقع هیچ‌گاه مسوولان مربوطه اعلام نکرده‌اند که قرار است در نهایت تعرفه خدمات مخابراتی کاهش پیدا کند یا افزایش و پیوسته تنها از واژه تعدیل تعرفه‌ها سخن گفته‌اند. اما در کنار اینکه آیا تعرفه‌ها افزایش یا کاهش پیدا می‌کنند کارشناسان بر این باورند که این افزایش یا کاهش تعرفه‌ها در صورتی که براساس بررسی‌های علمی نباشد قطعا بازار مخابراتی کشور دچار اختلال می‌شود.
تعدیل به معنای کاهش یا افزایش؟
موضوع تغییر تعرفه‌های تلفن ثابت که حدود 7 سال است بدون تغییر مانده از سال گذشته مطرح شده و طی آن شرکت مخابرات ایران درصدد تغییر این تعرفه‌ها با توجه به زمان و مکان برای مشترکان تلفن ثابت و موبایل است که از آن به عادلانه کردن تعرفه‌های مخابراتی نام می‌برد. مخابرات ایران برای تغییر این تعرفه‌ها، نرخ‌های پیشنهادی خود را برای بررسی، سال گذشته ابتدا به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارائه داد که این موضوع با واکنش شورای رقابت که براساس قانون وظیفه تعیین دستورالعمل قیمت‌گذاری را دارد روبه‌رو شد. در نهایت چندی پیش لیست پیشنهادی شرکت مخابرات ایران برای تعرفه‌های جدید مخابراتی به شورای رقابت ارائه شد که این شورا هم اکنون در حال بررسی موارد مطروحه در این پیشنهاد است.
از ابتدای سال گذشته که تغییر تعرفه مخابراتی از سوی شرکت مخابرات ایران اعلام شده تا به امروز هیچ اطلاعات دقیقی در خصوص تغییرات تعرفه‌ای اعلام نشده است. اطلاع‌رساني غيرشفاف و ناقص شركت مخابرات ايران و سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي به‌عنوان مراجع رسمي تعيين كننده نرخ مكالمات تلفن ثابت، باعث داغ شدن بازار شايعه درباره افزايش نرخ اين مكالمات شده است.
برای مثال، در یک ماه گذشته و با طولانی شدن جلسات نهایی شورای رقابت برای اعلام نرخ جدید تعرفه مخابراتی، برخی رسانه از پيشنهاد افزايش 10 برابري تعرفه مكالمات شهري تلفن ثابت از سوي شركت مخابرات خبر دادند كه اين بلافاصله توسط روابط عمومي شركت مخابرات تكذيب شد. البته مساله به اينجا ختم نشد و رسانه ديگري از بررسي افزايش 20 درصدي تعرفه مكالمه تلفن ثابت در كميسيون تنظيم مقررات خبر داد که این خبر هم از سوی سازمان تنظیم و مدیرعامل شرکت مخابرات ایران رد شد.
مسوولان مربوطه به جاي پاسخ صریح به رسانه‌ها از الفاظ و عبارات دو پهلو و غير شفاف مانندتعديل تعرفه استفاده می‌کنند که مشخص نیست این تعدیل به معنای افزایش است یا کاهش تعرفه؟
منتظر افزایش هزینه‌ها باشید
در کنار تمام اظهارات غیر شفاف مسوولان شرکت مخابرات اما شنیده‌ها از سوی رییس شورای رقابت حاکی از این است که حتما و با توجه به کاهش درآمد مخابرات، تعرفه‌های مخابراتی براساس بسته پیشنهادی مخابرات، افزایش پیدا می‌کند، اما میزان این افزایش مشخص نیست. جمشید پژویان در خصوص نتیجه جلسه روز گذشته که قرار بود در آن تعرفه مخابراتی اعلام شود می‌گوید: «متاسفانه به دلیل وجود چندین ديدگاه متفاوت و به دلیل اینکه بررسی بسته پیشنهادی مخابرات و همخوانی آن با دستورالعمل شورا کمی زمان بر است به همین دلیل نتوانستیم در جلسه روز گذشته هم پرونده تعرفه مخابراتی را نهایی کنیم.» به گفته وی به دلیل وجود خدمات و پارامترهای مختلف از جمله کارآیی، تورم و.. طبیعی است که نهایی شدن تعرفه مخابراتی کمی طولانی شود. وی در ادامه بررسی مجدد پیشنهاد مخابرات را به هفته آینده موکول می‌کند و می‌افزاید: «بسته پیشنهادی مخابرات باید در چارچوب دستورالعمل شورا قرار بگیرد و اگر این اتفاق نیفتد ما مجبور هستیم خدمات پیشنهادی در این زمینه مطرح کنیم. اما اطمینان می‌دهم که تعرفه اعلامی براساس اهداف شورا که همان اصلاح ساختار بازار یعنی کیفیت، کارآیی و رقابت بیشتر باشد.»
پژویان تاکید کرد که کشور ما سابقه موارد قیمت‌گذاری براساس نظریه‌های علمی و اقتصادی نداشته و همیشه محاسبات قیمت‌گذاری سرانگشتی بوده است اما این بار قرار است برای اولین‌بار نرخ‌های مخابراتی متناسب با مطالعات و فرمول‌های علمی ارائه شود که این نیاز به دقت و مطالعه بیشتری دارد. ريیس شورای رقابت اعلام می‌کند که تمامی تلاش خود را به کار می‌بندد که نرخ‌های عادلانه‌ای برای مشترکان ارائه دهد.
در مقابل اظهار نظر پژویان در خصوص نهایی نشدن تعرفه مخابراتی روز گذشته داوود زارعیان، مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات از افزایش نرخ پالس شهری برای جبران درآمد مخابرات خبر داد.
زارعیان اظهاركرد: هیات دولت مصوبه جبران درآمد مخابرات از طرح هم‌کدی پیش شماره‌های درون استانی را تصویب کرد. وی افزود: براساس مصوبه هیات دولت این مصوبه برای افزایش تعرفه‌های مابراتی نیست؛ بلکه مطابق این مصوبه کد بین شهری درون استان‌ها حذف می‌شود و کاهش درآمد مخابرات از این محل از طریق افزایش تعرفه نرخ پایه پالس شهری جبران خواهد شد. افزايش نرخ تلفن‌هاي درون‌شهري زماني عنوان شد كه شركت مخابرات تصميم به هم‌كدسازي شهرستانهاي تهران گرفت. با اينكه هم‌كدسازي شهرستانهاي تهران با پايتخت نوعي پيشرفت در شبكه مخابراتي كشور به حساب مي‌آيد، اما اين كار موجب كاهش درآمد شركت مخابرات شد و دولت هم تامين هزينه اين كاهش درآمد را به عهده نگرفت.
افزایش یا کاهش، مساله این نیست
در کنار تمامی خبرهایی که در چند ماه گذشته در خصوص افزایش یا اهش تعرفه‌های مخابراتی مطرح شده اما عباس پورخصالیان، کارشناس مخابراتی معتقد است که افزایش یا کاهش تعرفه مساله اصلی نیست، مساله این است که آیا تعرفه‌گذاری در این خصوص به صورت علمی انجام می‌شود و آیا نتیجه آن پاسخگویی نیاز کاربران نهایی خواهد بود یا خیر. به باور وی در تمام شرکت‌های مخابراتی جهان مهم‌ترین کاری که می‌کنند تعیین علمی قیمت کالا و خدماتشان است و این در حالی است که مخابرات ایران به دلیل دریافت ودیعه از کاربران و نداشتن سیستم سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب در این زمینه نمی‌تواند تعرفه‌گذاری عملی در بخش مخابرات کشور انجام دهد.
این کارشناس مخاراتی می‌افزید: «نه مخابرات و نه سازمان تنظیم مقررات نمی‌توانند کار عملی در زمینه تعرفه‌گذاری انجام دهند برای اینکه نه تنها کار عملی در این زمینه انجام نداده‌اند بلکه از سیستم بهای تمام شده یا حسابداری صنعتی هم در سازمان خود استفاده نمی‌کنند. مخابرات ایران به همراه زیر مجموعه‌هایش بیش از 100 خدمت در اختیار کاربران قرار می‌دهند و به صورت علمی اگر قرار است تعرفه گذاری شود باید برای تک‌تک این خدمات تعرفه‌ای اعلام شود نه اینکه مخابرات یک پیشنهاد کلی و یک تعرفه کلی برای خدمات مخابراتی در نظر بگیرد.»
وی با ابزار انتقاد نسبت به عملکرد مخابرات می‌گوید: «در حال اضر مخابرات ودیعه کاربران همراه با سود زیاد آنها را در اختیار دارد و اگر قرار است تعرفه خدمات خود را افزایش دهد، نباید این افزایش شامل کاربرانی که از مخابرات طلب دارند، شود. پورخصالیان تاکید می‌کند اگر افزایش تعرفه مخابراتی با روشی که مسوولان مربوطه در پیش گرفته‌اند باشد، این حرکت تاثیر سوء روی بازار مخابرات گذاشته و اقصاد کشور دچار عقب‌افتادگی می‌شود. به باور وی تنها راه نجات از این وضعیت استفاده از سیستم بهای تمام شده یا حسابداری صنعتی در شرکت مخابرات است تا درآمد، سود و هزینه‌ها به صورت شفاف مشخص و براساس آن تعرفه‌گذاری روی تمام خدمات انجام شود.
مواقت دولت با تعديل تعرفه‌ها’
قرار بود هم‌کدي تلفن‌هاي ثابت شهرستانهاي استان تهران و 8 رقمي شدن تمامي خطوط تلفني در اين استان در روز 21 ارديبهشت‌ماه سال جاري و همزمان با هفته ارتباطات اجرايي شود؛ اما يک روز قبل از انجام آن، مسوولان مخابرات از توقف اين پروژه خبر دادند که دليل آن نيز عدم تامين اعتبار از سوي دولت عنوان شد و اين موضوع به تعويق افتاد.
تا اينكه چند روز گذشته رضا تقي‌پور گفت: طرح هم‌کد کردن شهرستانهاي استان تهران به علت مشخص نبودن روش تامين هزينه‌ها و جبران کاهش درآمد شرکت مخابرات به تاخير افتاده بود که با موافقت دولت با تعديل تعرفه‌ها به زود انجام مي‌شود.
لذا به دنبال راهي بوديم تا ضرري متوجه مخابرات نشود و اين کاهش درآمد به طرقي جبران شود؛ بر اين اساس يا بايد دولت اين کاهش درآمد را جبران مي‌کرد يا از راه ديگري پرداخت مي‌شد که با توجه به جلسات متعدد روش اول مورد پذيرش دولت
واقع نشد.
به گفته وي بايد پيشنهادي مطرح شود که بر اساس آن تعرفه مکالمات تلفني بين شهرستانهاي استان به صورتي تعديل شود که سر جمع درآمد تغييري نکند. به گفته تقي‌پور با اين تعديل تعرفه مکالمات بين شهري در استان تهران کاهش و تعرفه داخل شهري افزايش مي‌يابد؛ به نحوي که يکديگر را هم‌پوشاني کنند.
