نام نویسنده: مريم عسگري
بازار لوازم صوتی و تصویری از بازارهای پرمخاطبی است که مانند هر کالای پرکشش دیگری با معضلاتی مانند عرضه کالاهای قاچاق، عرضه کالاهای بدون گارانتی، چند دستگی قیمت و… مواجه است.
فعالان بازار و شركت‌های واردکننده فعال در این حوزه که دل پردردی از عرضه نمونه‌هاي قاچاق دارند وضعیت بازار را نامساعد دانسته و معتقدند ورود بی‌رویه کالاهای قاچاق از شهرهای مرزی مانند مریوان، بانه و کردستان و… باعث شده است نه‌تنها واردکنندگان کالا از مبادی رسمی متضرر شوند، بلکه اعتماد خریدارن به بازار کم شود. گروهی از خریداران نیز راه و رسم این کار را یاد گرفته و برای خرید خود به شهرهای مرزی مراجعه کرده و اقدام به خرید می‌کنند.
با وجود این شرایط، اتحادیه لوازم صوتی و تصویری و انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری خبر از کاهش پدیده قاچاق در بازار داخلی و در مقابل رشد حجم تولیدات داخلی می‌دهند. به اعتقاد رييس اتحاديه و دبير انجمن توليدكنندگان لوازم صوتي و تصويري طی یکسال اخیر پدیده قاچاق در حد قابل توجهی محدود شده است و در شرایط فعلی بازار در شرایط مطلوبی به سر مي‌برد و نامساعد نشان دادن شرایط بازار شیطنت برخی از فعالان بازار است برای کاهش تعرفه‌ها و تحقق خواسته‌هاي دیگر آنها.
در رابطه با شرایط بازار این کالا گفت‌وگویی با محمد رضا شهیدی، دبير انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری داشتیم که می‌خوانید:
بازار لوازم صوتی و تصویری با مشکلاتی نظیر عرضه گسترده نمونه‌هاي قاچاق و رشد تقاضا برای این کالاهای بدون گارانتی مواجه است. شما برای محدود کردن این معضل چه کرده‌اید؟
من به این موضوع که بازار لوازم صوتی و تصویری با مشکلات بزرگی مواجه است و وضعیت آشفته‌ای دارد اعتقادی ندارم. دیدگاه ما، به عنوان یک صنف تولیدکننده این است که بازار لوازم صوتی و تصویری در شرایط مطلوبی به سر می‌برد و کاملا شفاف ات. زمینه خرید راحت نیز برای خریداران فراهم است، زیرا در حال حاضر بیش از 150 مدل انواع تلویزیون به راحتی و با قیمت مناسب در دسترس مردم است و کالاهایی که در ایران تولید مي‌شوند با بهترین گارانتی و خدمات پس از فروش به خریداران ارائه مي‌شوند. همچنین قیمت‌ها نیز نسبت به اوایل سال گذشته در حدود 17 درصد کاهش یافته است. این دیدگاه برخی از کسبه و فعالان بازار است که شرایط بازار را نامساعد جلوه دهند. مشکلات کوچک و بزرگ در بازار کالاهای دیگر مانند موبایل و… هم قابل مشاهده است و من فکر می‌کنم برخی از فعالان بازار به دلیل محافظه‌کاری و تصورات اشتباهی که دارند فکر می‌کنند اگر شرایط بازار را نامطلوب نشان دهند بهتر است.
صحبت ما در مورد عرضه کالاهای قاچاق و بدون گارانتی است که باعث اعتراض تعداد زیادی از واردکنندگان و نمایندگی‌هاي فروش شده است و به نظر مي‌رسد مشکل اصلی در بازار لوازم صوتی و تصویری باشد.
باور من این است که با توجه به حجم بالای تولیدات داخلی در بازار، سهم کالاهای قاچاق در بازار لوازم صوتی و تصویری ناچیز است و شاید حدود 5 درصد باشد. از طرفی باید این موضوع را در نظر داشت که کشور ما مرزهای هوایی و دریایی وسیعی دارد که از این طرق کالا به طور غیرقانونی وارد کشور مي‌شود. پدیده قاچاق هم در زمینه همه کالای پر کشش قابل مشاهده است و منحصر به تلویزیون نیست.
به هر حال تلاش‌هاي مسوولان مبارزه با قاچاق تاکنون نتوانسته است به طور کامل این معضل را رفع کنند. علت هم این است که ما امکان رهگیری کالا را تا منزل خریدار نداریم.
به طور کلی قاچاق کالا، برای فرار از پرداخت عوارض گمرکی و مالیات توسط برخی از واردکنندگان صورت می‌گیرد. موانع گمرکی مانند اظهار کالا به گمرک و مشکلات انبارگردانی و ترخیص کالا هم باعث شده است تا واردات کالای قاچاق بی‌دردسرتر از واردات کالا از مبادی رسمی شود. یعنی اگر به فردی اختیار دهند که با یک سرمایه‌ای کالا وارد کشور کند، آنقدر دردسر‌هاي گمرکی و واردات زیاد است که ترجیح می‌دهد از طریق قاچاق کالا را وارد کشور کند.
از طرف دیگر اگر کالا از مبادی رسمی وارد کشور شود، سود کالا رهگیری مي‌شود و واردکننده ناچار است به ازاي سودی که کرده است مالیات بپردازد. به همین دلیل برای فرار از مالیات هم که شده به سراغ قاچاق می‌رود. ولی من باز هم اعلام می‌کنم که میزان قاچاق کالا در بازار تلویزیون حدود پنج درصد است و چندان زیاد نیست.
ولی با این حال اکثر فعالان بازار این حوزه پدیده قاچاق را معضل اصلی بازار این کالا می‌دانند و نسبت به آن گله‌مندند. یعنی این پنج درصد کالای قاچاق این چنین بازار را تحت تاثیر قرار داده است؟
البته طی مدتی میزان واردات و استفاده از کالای قاچاق در حد زیادی بود، ولی پس از مدتی با بروز مشکلات فنی برای دستگاه‌های بدون گارانتی، مردم به این آگاهی رسیدند که استفاده از کالاهای بدون گارانتی چندان منطقی نیست و دردسرهایی همراه دارد.
به عنوان مثال برخی از کالاهایی که از طریق قاچاق وارد کشور مي‌شدند دچار مشکل عدم همخوانی صوت و تصویر بودند. در حالی‌که روی کالاهای وارداتی غیرقاچاق و همچنین کالاهای تولیدی داخل کشور تنظیماتی صورت می‌گیرد که گیرنده متناسب با فرستنده‌هاي کشور طراحی شوند. مشکل دیگر این است که حدود سه تا چهار درصد پنل هایی که در کارخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گيرند پنل‌های درجه دو و سه یا مرجوعی هستند که برخی از کارخانه‌هاي تولیدی از این پنل‌ها استفاده می‌کنند و به طور قاچاق و بدون بررسی‌هاي لازمه وارد کشور ما مي‌شوند که مصرف‌کننده را دچار مشکل می‌کنند، ولی ما در خط تولید خود از این پنل‌ها استفاده نمي‌کنیم و از پنل‌هاي درجه یک استفاده مي‌كنيم.
شما در گفت‌وگوهایی که داشتید از اختصاص بیش از 90 درصد بازار لوازم صوتی و تصویری به تولیدات داخلی خبر دادید و عنوان کرديد که همه برندهای ژاپنی و کره‌ای در ایران تولید مي‌شوند. ولی شركت‌های واردکننده این موضوع را تکذیب یا کتمان می‌کنند. دلیل چیست؟
بله درست است. بش از 90 درصد بازار تلویزیون ما را تولیدات داخلی به خود اختصاص داده‌اند. در مورد کتمان شركت‌ها هم باید بگویم اکثر شركت‌ها در برنامه‌هاي خبری این موضوع را عنوان کرده‌اند که در زمینه تولید تلویزیون فعال هستند. ولی به طور کلی در کشور ما یک مشکل فرهنگی وجود دارد که فکر مي‌كنيم مرغ همسایه غاز است و چیزی که خودمان تولید مي‌كنيم ایراد دارد. ولی کالای تولیدی کشور همسایه کیفیت بالایی دارد. به همین دلیل است که تولیدکننده ایرانی چندان تمایلی ندارد این موضوع را اعلام کند.
وقتی تولیدکننده داخلی محصولات خود را ایرانی معرفی نمی‌کند چه انتظاری هست که مصرف‌کننده به توليات داخلی اعتماد داشته باشد. شاید اگر تولیدکننده روی محصولات خود ایرانی بودن آن را حک می‌کرد مصرف‌کننده با اعتماد بیشتر به تولیدکننده داخلی می‌نگریست.
این عدم اعتماد به تولیدات داخلی ریشه در فرهنگ ما دارد. در حال حاضر کالاهای ایرانی (حتی پوشاک) در کیش به اسم کالای خارجی به فروش مي‌رسد. این نشانه این است که مصرف کننده ایرانی به تولیدات داخلی اعتماد ندارد. متاسفانه مردم هر کالایی که به اسم خارجی به آنها عرضه شود را بخرند خوشحال مي‌شوند. به طور مشخص مردم فکر می‌کنند اگر کالایی خارجی باشد کالای معتبری است واگر کالایی در ایران تولید شده باشد حتی اگر تحت نظارت ی شرکت خارجی باشد با کیفیت نیست. در حالی‌که ما با قاطعیت مي‌گوييم کالاهای تولید داخل از نظر کیفی با کالاهای وارداتی یکسان هستند و روی آنها کنترل دقیق‌تری مي‌شود.
چرا نام ایران روی این محصولات تولیدی حک نشده است. حتی روی نیمی از کالاهای موجود در بازاری که 90 درصدش را کالاهای وطنی به خود اختصاص داده‌اند نام ایران حک نشده است.
ما روی هیچ تلویزیونی حک نمي‌كنيم کالا تولید ایران یا سایر کشورها است. روی هر تلویزیون اسم شرکت سازنده ذکر مي‌شود نه کشور سازنده. ضمن اینکه ما بارها نسبت به تولید تلویزیون در ایران اطلاع‌رسانی کرده‌ایم.
ولی در بررسی که ما از بازار داشتیم مشاهده کردیم ملیت ژاپنی، مالزی، چین و… روی تلویزیون‌ها حک شده است.
خیر. اگر نگاه دقیق تری به بازار داشته باشید خواهید دید که ما نه نام ایران و نه نام هیچ کشور دیگری را روی کالا حک نکرده‌ایم و تنها نام شرکت روی کالا حک شده است.
آمار رسمی از حجم تولیدات داخلی در کشور دارید؟
بله. من به عنوان یک مرجع رسمی و دبير انجمن توليدكنندگان لوازم صوتی و تصویری اعلام می‌کنم که بیش از 90 درصد بازار تلویزیون را تولیدات داخلی به خود اختصاص داده‌اند و سال گذشته ما دو میلیون تلویزیون تولید کردیم.
شما به عنوان دبير صنف تولیدکنندگان می‌توانید اسامی برندهایی که در ایران تولید مي‌شوند را بگویید.
من به دلیل موقعیت صنفی خود اسم نمی‌برم. ولی همه برندهای کره‌ای و چند برند ژاپنی در ایران تولید مي‌شوند.
بسیاری بر این باورند کالاهایی که در ایران تولید مي‌شوند مونتاژ مي‌شوند نه تولید. تعریف شما از تولید چیست ؟
یکی از مشکلات ما این است که اکثریت تصور مي‌کنند ما تنها مونتاژکننده تلویزیون‌ها هستیم. ولی این طور نیست. سطح تولید کالاهای حوزه الکترونیک که در ترکیه یا هند تولید مي‌شود با ایران یکسان است.و ما به عنوان یک تولید کننده مطرح بین کشورهای خاورمیانه و کشورهای اطراف شناخته شده هستیم.
در مورد مونتاژ هم باید بگویم، تمام شركت‌های خارجی همه قطعات تولیدی را خود تولید نمی‌کنند. برخی یک کارخانه اصلی قطعه‌سازی و یک کارخانه برای تولید دارند. ولی در کل قطعات اصلی مثل پنل را تنها تعداد محدودی تولید می‌کنند و همه شركت‌ها پنل‌هاي مورد نیاز از این شركت‌های تولیدکننده پنل خریداری می‌کنند. ما نمي‌گوييم پنل تلویزیون را تولید مي‌كنيم. نمي‌خواهیم هم تولید کنیم. چون تولید پنل هزینه و سرمایه زیادی می‌خواهد. ولی این را در نظر داشته باشید که وقتی کارخانه تولیدی در کشور ما 1500 کارگر دارد دیگر آن کارخانه مونتاژکار به حساب نمي‌آید.
هیچ قطعه‌ای در ایران تولید نمي‌شود؟
یک سری قطعات را که توانایی تولیدشان را داریم در کشور تولید مي‌كنيم. ولی ما صنعت قطعه سازی نداریم. صنعت قطعه‌سازی با صنعت تولید متفاوت است. هیچ کارخانه‌ای خودش قطعه تولید نمی‌کند. ما قطعات را از نقاط مختلف تامین مي‌كنيم، ولی تولید کار خودمان است. سوار کردن قطعات هم نوعی مونتاژ به حساب مي‌آید. مونتاژ یعنی متصل کردن چهار پنج قطعه. ولی ما در کارخانه‌هاي خود حدود 2000 قطعه را روی پنل سوار مي‌كنيم و اعتقادمان این است که الگوی کارخانه‌هاي ما مطابق با استانداردهای جهانی است و ما کار تولیدی انجام می‌دهیم.
حجم تولید این کالاها در سال چقدر است؟
سالی بیش از 5/1 میلیون خودرو در کشور تولید مي‌شود و تامین سیستم‌هاي صوتی این خودروها به عهده ما است. بیش از 90 درصد بازار تلویزیون هم در اختيار ماست.
