نام نویسنده: شهرام شریف
دیروز27 اردیبهشت و 17 ماه مه روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی بود. 145 سال قبل که نمایندگان20کشور جهان نخستین اتحادیه تلگراف را تشکیل دادند،تصورشان از ارتباطات به کاربردهای خود دستگاه تلگراف خلاصه می‌شد؛ اما حالا دستگاه تلگراف سال‌ها است به فراموشی سپرده شده؛ ولی صنعت ارتباطات و فن‌آوري اطلاعات مرزهای همه کشورها را از میان برداشته و بخش مهم و تفکیک‌ناپذیر اقتصاد و زندگی شهری امروزه است.
سازمان ملل متحد امسال را سال «شهر بهتر و زندگی بهتر با فن‌آوري‌های ارتباطی و اطلاعاتی» نام‌گذاری کرده است. موضوعی که به تاثیرات متقابل نقش‌اين تکنولوژی بر کیفیت و فضای زندگی امروزی و توسعه پایدار تاکید دارد. حال با چنین رویکردی مي‌توان به اين پرسش رسید که شاخص‌ها و عملکردهای توسعه‌اي در‌اين بخش در کشوری چون‌ايران تا چه اندازه به ارتقای زندگی شهری منجر شده است؟واقعیت آن است طی سال‌های اخیر کشور ما بخش عمده‌اي از انرژی و سرمایه خود را در مسیر توسعه زیرساخت‌های ارتباطی اختصاص داده و شاخص‌های زیرساختی – به‌رغم همه کاستی‌ها – در اين چندسال رشد یافته است.
اما به باور خود مسوولان و آمارهای اتحادیه جهانی مخابرات، شتاب دیجیتالی ايران حتی در مقایسه با کشورهای همپای خود بسیار کند و در مقایسه با کشورهای پیشرفته حداقل ده سال فاصله را نشان مي‌دهد. شاید بخشی از دلایل کندی توسعه در اين بخش را بتوان به نوع نگاه به آي. تی نسبت داد؛ نگاهی که آي. تی را صرا از دریچه «کاربرد سریع تر و کم هزینه‌تر» آن درک کرده، چندان جامع و موثر نیست. دولت در نقاطی به آي. تی پناه برده که استفاده از مسیرهای دیگر دشواری‌ها و مشکلات فراوانی را برایش ايجاد مي‌کرده است. هم از اين‌رو است که مي‌بینیم در اجرای پروژه‌های بزرگ آي. تی در کشور مانند پروژه سوخت هم عامل فشار اصلی موضوع سهمیه‌بندی و چگونگي مدیریت آن است و نه لزوما توسعه آي. تی در کشور. اما حتی همین تجربیات موفق هم الگویی برای تغییر نوع نگاه به‌اين فن‌آوري نشده است؛ مثلا استقبال 10 درصدی مردم از موضوع پرداخت الکترونيكي بهای بنزین نمونه‌اي از اين منظر است یا به‌رغم نماین شدن کاربردهای فراوان اينترنت، هنوز دسترسی به اين شبکه در سراسر کشور به سختی و با هزینه نسبتا گزافی میسر است و محدودیت‌های استفاده کاربران از شبکه هم کم نیست.
پتانسیل‌های رشد تکنولوژی‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی در‌ايران کم نیست. در تهران به فاصله تنها چند روز پس از اعلام فروش بلیت‌های دیجیتالی برای اتوبوس‌ها و مترو، تمامي کارت‌ها به فروش مي‌رود، تعداد کاربران موبایل رشد جهشی نشان می‌دهد، تازه‌ترین دستگاه‌های دیجیتالی روز جهان را به فاصله چند روز مي‌توان در بازارهای ايران یافت و با افزایش تعداد خودپردازها حالا بسیاری از مردم از کارت‌های بانکی استفاده مي‌کنند. همه اين موارد و ده‌ها مورد مشابه دیگر نشان می‌دهد که مردم ما درک و شایستگی لازم را برای ارتقای زندگی خود با بهره‌گیری از فن‌آوري‌های ارتباطی و اطلاعاتی دارند؛ اما فقدان نگاه جامع و هدایتی در راهبری و توسعه اين فن‌آوري‌ها، چشم‌انداز «شهر بهتر و زندگی بهتر» را غبار آلود و دور از دسترس کرده است.
منبع : دنیای اقتصاد
