نام نویسنده: میثم لطفی
در حالی که این روزها خبرهای فراوانی پیرامون قراردادهای کاری بزرگ بین شرکت های فناوری منتشر می شود در بسیاری از مواقع دیده می شود که این قراردادها منعقد نمی شوند و در مقابل زمانی که از تولید و عرضه یک سرویس، دستگاه دیجیتالی جدید یا …. خبری به گوش می رسد در نهایت این سرویس ها یا دستگاه های دیجیتالی جدید هرگز پا به عرصه ظهور نمی گذارند. اما دلیل این اتفاق چیست؟ مردم و شرکت ها همواره نمی توانند نیازهای خود را به درستی شناسایی کنند و بعد از گذشت مدتی درمی یابند تصمیمات اشتباه اتخاذ کرده اند.
1در بسیاری از مواقع دیده می شود افراد پیش بینی های درستی از آینده ندارند و نمی توانند به پیش بینی های خود جامه عمل بپوشانند. کارشناسان بر پایه بررسی های جدید خود بزرگ ترین فرصت های از دست رفته در تاریخ دنیای فناوری را مشخص کرده و لیست آن را منتشر ساخته اند.1- از دست دادن Facebook توسط شرکت یاهو
در سال 2006 میلادی تنها دو سال از زمان تولید Facebook می گشت و هنوز کاربران زیادی عضو آن نبودند. در آن زمان در دنیای شبکه های اجتماعی MySpace بیش از 100 میلیون مشترک داشت و مجموع مشترکان سایت Facebook حدود هشت میلیون نفر برآورد شده بود. در آن زمان یاهو پیشنهاد داده بود سایت Facebook که مدیریت آن را «مارک زوکربرگ» برعهده داشت را به قیمت یک میلیارد دلار خریداری کند که این رقم دو برابر قیمتی بود که «رابرت مردوخ» برای خرید سایت MySpace در سال 2005 پرداخت کرده بود. سرانجام یاهو تصمیم به خرید این شبکه اجتماعی گرفت اما همزمان با این اتفاق این شرکت جست وجوگر اینترنتی با مشکلات مالی فراوان مواجه شد. در این دوران بود که ارزش سهام یاهو 22 درصد سقوط کرد و سرانجام «تری سمل» مدیرعامل وقت یاهو پیشنهاد داد که Facebook را به قیمت 800 میلیون دلار خریداری کند که این پیشنهاد از جانب زوکربرگ پذیرفته نشد. دو ماه بعد مدیرعامل یاهو اعلام کرد آمادگی لازم برای خرید Facebook به قیمت یک میلیارد دلار را دارد اما برای این اقدام دیگر دیر شده بود. شبکه اجتماعی Facebook هم اکنون بیش از 250 میلیون مشترک دارد و ارزش آن بین 5 تا 10 میلیارد دلار برآورد می شود.
2- مخالفت شرکت Real Networks با ساخت iPod
بیشتر کاربران بر این باورند «استیو جابز» مدیرعامل اپل دستگاه چندرسانه ای iPod را اختراع کرده که باید اعتراف کرد او طراحی و ساخت این دستگاه را برعهده نداشته است. پیش از آنکه پیشنهاد ساخت iPod به شرکت اپل داده شود، «تونی فدال» طراح اصلی این محصول در شرکت Real Networks کار می کرد. او در پاییز سال 2000 برای نخستین بار پیشنهاد ساخت دستگاه چندرسانه ای قابل حمل iPod را به شرکت Real Networks داد که با مخالفت روبه رو شد. اگر چه در آن زمان هم ام پی تری پلیرهای فراوانی در بازار فروخته می شدند اما مدل مفهومی طراحی شده توسط فدال بسیار کامل، سبک، باریک و مبتنی بر اطلاعات داخلی سیستم بود و به علاقه مندان به موسیقی امکان می داد به راحتی آخرین فایل های صوتی مورد علاقه خود را در اختیار داشته باشند و از گوش دادن به آن لذت ببرند.
امروزه فروشگاه اینترنتی iTunes ابسته به دستگاه iPod وظیفه عرضه فایل های صوتی را برعهده دارد و بیش از 80 درصد بازار جهانی موسیقی را از آن خود کرده است. فدال از نوامبر 2008 تاکنون مدیریت مرکز تولید iPod در شرکت اپل را برعهده گرفته است.
3- موافقت سونی و توشیبا برای کنار گذاشتن فرمت اچ دی
روی کار آمدن نسل جدید دیسک های نوری با کیفیت و ظرفیت بالا موجب شد بازیگران این عرصه برای افزایش رقابت با یکدیگر هزینه های فراوانی را پرداخت کنند. در یک بخش دیسک Blu-ray ساخت شرکت سونی وجود داشت و در بخش دیگر دیسک اچ دی دی وی دی توسط شرکت توشیبا ارائه شده بود. رقابت بین این دو دیسک از سال 2002 آغاز شد و هر یک از شرکت های مختلف با پشتیبانی از این دیسک ها، در توسعه و گسترش آنها در بازار نقشی را برعهده داشتند اما در سال 2008 شرکت سونی اقدامی را انجام داد تا توشیبا را به صورت اساسی از عرصه رقابت بیرون کند.
سونی در این سال به شرکت بزرگ Warner Brothers Studios که از حامیان اصلی اچ دی دی وی دی بود 400 میلیون دلار پرداخت کرد تا از دیسک های Blu-ray حمایت کند و این اتفاق سرانجام موجب شد توشیبا به طور کامل از گردونه رقابت خارج شود. اگر چه سونی با این اقدام تصور می کرد بازار جهانی دیسک های نوری را به طور کامل احاطه می کند اما هم اکنون با گذشت چند سال از این اتفاق همچنان دیده می شود که فروش دیسک های دی وی دی بیش از Blu-ray ست و بر این اساس، سونی از این سرمایه گذاری سود چندانی به جیب نزده و در اصل ضرر کرده است.
Digital Research-4 مایکروسافتی دیگر
زمانی که شرکت IBM در دهه 1980 به دنبال شخص یا شرکتی برای تولید نرم افزارهای اجرایی برای دیسک های جدید خود با نام IBM PC می گشت، مایکروسافت نخستین گزینه نبود. در اصل، شرکت IBM هرگز به «بیل گیتس» جوان برای تولید این نرم افزارهای کاربردی اعتماد نداشت و سرانجام سراغ «گری کیلدال» در شرکت Digital Research رفت که در آن زمان سیستم عامل CP/M را تولید می کرد. کیلدال در آن زمان با شرکت های مختلفی همکاری می کرد و سرانجام تصمیم گرفت به این همکاری ها پایان دهد و فقط با IBM همکای کند. با گذشت مدتی، نارضایتی در شرکت Digital Research افزایش یافت و مشخص شد IBM مزیت چندانی برای این شرکت نداشته است. این اتفاق موجب شد IBM سراغ «بیل گیتس» برود تا از سیستم عامل MS-DOS او استفاده کند. در آن زمان قیمت هر نسخه از CP/M حدود 240 دلار و قیمت هر نسخه از DOS حدود 60 دلار اعلام شد که سرانجام سیستم عامل ارزان تر پیروزی را از آن خود کرد.
5- تلاش زیراکس برای تولید مجدد رایانه Alto
حدود یک دهه پیش از آنکه رایانه های مکین تاش و ویندوزی متولد شوند و حتی پیش از آنکه رایانه های اولیه MITS Altair پا به عرصه ظهور بگذارند رایانه Alto به عنوان نخستین رایانه گرافیکی جهان ساخته شد. این رایانه در مرکز Xerox PARC ساخته شده بود که شامل موشواره، شبکه اترنت و سیستم واژه پرداز می شد اما در سال 1973 رایانه های شخصی جای چندانی بین کاربران نداشتند و زیراکس نمی دانست که باید با Alto چه کار کند. شرکت زیراکس در آن زمان حدود چند هزار دستگاه از این محصول را تولید کرده و آنها را بین مراکز دانشگاهی توزیع کرده بود. «استیو جابز» مدیرعامل اپل در سال 1979 از رایانه Alto دیدن کرد و بسیاری از قابلیت های آن را با رایانه های Lisa و Mac خود ادغام کرد و در اصل این فناوری را از شرکت زیراکس گرفت. پس از گذشت مدت کوتاهی شرکت زیراکس دریافت که اشتباه کرده و سرانجام رایانه کاری Xerox Star را بر پایه فناوری Alto ارائه کرد اما تلاش برای پس گیری موفقیت Alto فایده ای نداشت و خیلی دیر شده بود زیرا اپل در این زمان با اقتدار فراوان و بر پایه فناوری Alto رایانه های پرقدرت و محبوب خود را تولید می کرد.
6- تلاش های صنعت صدانگاری برای جلوگیری از سرقت موسیقی
شاید به جرات بتوان گفت در طول تاریخ، هیچ صنعتی به اندازه صنعت صدانگاری فرصت های خود را از دست نداده و دچار ضرر و زیان نشده است.
«شاون فانینگ» از شرکت Napster در سال 1999 روشی را ارائه کرد که بر پایه آن کاربران به سادگی می توانستند فایل های صوتی را به صورت آنلاین با یکدیگر به اشتراک بگذارند. پس از گذشت مدتی شرکت های فعال در حوزه موسیقی ب پایه قانون کپی رایت از Napster شکایت کردند و «هانک بری» مدیرعامل Napster از شرکت های موسیقی خواست با انعقاد قراردادی جدید در قبال به اشترک گذاری فایل های صوتی از Napster پول دریافت کنند.
پس از گذشت مدتی کاربران سایت Napster را کنار گذاشتند و برای اشتراک فایل های صوتی سراغ دیگر شبکه های اشتراکی اجتماعی نظیر Gnutella و Grokster رفتند و سرانجام سرقت و عرضه رایگان موسیقی به دشمن شماره یک صنعت صدانگاری جهان تبدیل شد. سایت MP3.com در سال 2000 سرویسی ارائه کرده بود که به موجب آن کاربران می توانستند موسیقی ها را از روی سی دی های خود روی اینترنت بگذارند و آنها را به دیگر کاربران هم ارائه دهند. بعد از شکایت شرکت های فعال در حوزه موسیقی، MP3.com مجرم شناخته شد و سرانجام مجبور شد با واگذاری بخشی از شرکت، مدل فعالیت های تجاری خود را تغییر دهد.
در آن زمان حدود 30 هزار سایت اینترنتی خدمات مختلف را در به اشتراک گذاری رایگان فایل های صوتی ارائه می کردند.
در حال حاضر برخی سایت ها نظیر Pandora محبوب ترین مراکز اینترنتی در این حوزه محسوب می شوند و در کل باید گفت اتفاقات چند سال گذشته سرانجام به ضرر صنعت صدانگاری جهان خاتمه یافته است.
منبع : سرمایه
