نام نویسنده: جواد افتاده
نخستين ماجراي جنجالي در حوزه ارتباطات كشور در دولت نهم، ماجراي حذف تركسل و اعمال تغييرات در اپراتور دوم تلفن همراه كشور بود؛ اتفاقي كه همزمان با حذف شركت‌هاي تركيه‌اي «تاو» از پروژه فرودگاه امام خميني(ره) افتاد و به حذف تركسل رنگ و بويي سياسي داد.
حذف تركسل از بازنگري قرارداد در مجلس شوراي اسلامي آغاز شد.
اما اين بار در روزهاي پاياني دولت نهم يك بار ديگر جنجال «اپراتوري» در حوزه ارتباطات همراه كشور برپا شده و كنسرسيوم «تامين اتصالات» به دلايلي كه از كميسيون سازمان تنظيم مقررات، «فني» و نه سياسي عنوان شده از فرآيند مزايده حذف شده است. اما آيا دلايل كه كاملا فني بوده است؟
يك بار ديگر داستان را مرور مي‌كنيم و دلايل اين اتفاق را از زبان كارشناسان مي‌خوانيم.
آغاز ماجرا
کنسرسيوم تامين اتصالات متشکل از شرکت تامين تله کام وابسته به شرکت سرمايه گذاري تامين اجتماعي و اپراتور اماراتي اتصالات روز 23دي ماه سال 1387 به عنوان برنده مزايده اپراتور سوم تلفن همراه کشور انتخاب شد و قرار بود اين اپراتور در 15سال، مبلغ 160هزار ميليارد ريال به دولت پرداخت و 17ميليون مشترک جذب کند.
اتصالات در پيشنهاد مالي خود درصد حق السهم دولت از درآمد را 6/23 درصد الام كرده که با توجه به پيش‌بيني درآمدي اين کنسرسيوم، در طوت 15 سال فعاليت در مجموع مبلغ 163705 ميليارد ريال به دولت پرداخت مي‌‌كرد.
براي تعيين برنده، ارزش روز اين مبلغ (NPV) به اضافه معادل ريالي حق الامتياز اوليه صدور پروانه ( 300ميليون يورو) ملاک بود که اين رقم در خصوص کنسرسيوم تامين اتصالات معادل 53125 ميليارد ريال مي‌شد.
اما وزير ارتباطات روز 20 ارديبهشت ماه امسال به فناوران گفت: كنسرسيوم تامين اتصالات به دليل انجام ندادن تعهدات مربوط به مزايده اپراتور سوم در زمان مقرر از دور مزايده خارج شده است.
وي افزود: با توجه به شرايط ايجاد شده، سازمان تنظيم مقررات و اتباطات راديويي بايد با بررسي شرايط نفر دوم و مابقي جوانب نسبت به انتخاب مجدد كنسرسيوم اقدام كند.
دولت به دنبال حذف اتصالات است
رييس کميته مخابرات مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينکه دولت به دنبال حذف اتصالات است، به فناوران گفت: وزارت ارتباطات تصميمي براي ارايه مهلت مجدد به اتصالات ندارد.
علي مطهري افزود: وزارت ارتباطات در حال بررسي شرايط اپراتور ” زين ” کويت براي حضور در پروژه اپراتور سوم است و گويا تصميمي براي ارايه مهلت مجدد به اتصالات را ندارد.
مطهري افزود: فردا (يكشنبه) موضوع اپراتور سوم در دستور کميته ارتباطات مجلس قرار مي‌گيرد و مسوولان وزارت ارتباطات در اين باره بايد پاسخگو باشند.
اختلاف مديريتي باعث شکست کنسرسيوم شد
اين درحالي است که معاون امور بين‌الملل وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در مورد کنار گذاشته شدن کنسرسيوم “تامين اتصالات” از پروژه اپراتور سوم به ايرنا گفته است: اختلاف داخلي ميان طرف ايراني و خارجي اين کنسرسيوم، موجب شکست آن شد.
کمال محامد پور درباره موارد اختلافي بين طرف ايراني و خارجي کنسرسيوم تامين اتصالات، اظهار داشت: فکر مي‌کنم بين اتصالات و تامين در خصوص مسايل مديريتي و ميزان اختيارات هر کدام از طرفين اختلاف وجود داشت به طوري که سرانجام نتوانستند با هم به توافق برسند.
وي احتمال بازگشت مجدد کنسرسيوم تامين اتصالات و در اختيار گرفتن پروژه اپراتور سوم را رد کرد و گفت: اکنون نوبت برنده دوم مزايده اپراتور سوم يعني”زين ايران” است.
کنار گذاشتن اتصالات سياسي نيست
معاون پارلماني وزارت ارتباطات نيز در باره کنارگذاشتن اتصالات به موبنا گفت: کنارگذاشتن اتصالات از پروژه اپراتورسوم با مسايل سياسي همراه نبوده است.
محمد خواجه‌پور با بيان اينکه اپراتور اماراتي اتصالات به تعهدات خود عمل نکرده است، گفت: اپراتور ترکسل در پروژه اپراتور دوم تلفن همراه نيز با همين مسايل درگير بود.
وي درباره ادعاي مسوولان اتصالات مبني بر اجراي تعهدات خود در پروژه اپراتور سوم، گفت: اتصالات نتوانست در موعد مقرر از فرصت‌هاي خود در اپراتور سوم استفاده کند.
خواجه پور با بيان اينكه اين اپراتورها وارد معاملات بزرگ مي‌شوند ولي متاسفانه از عهده اجراي تعهدات خود برنمي آيند، افزود: وزارت ارتباطات براي مراحل بعدي اپراتور سوم تلفن همراه هنوز تصميم نهايي اتخاذ نکرده است.
وي تصريح کرد: تصميم گيري درباره برگزاري مجدد مزايده براي اپراتورسوم و چگونگي برخورد با اتصالات بر عهده سازمان تنظيم مقررات خواهد بود.
دلايل براي مجلس مشخص نشده است
اما با وجود اينكه مقامات وزارت ارتباطات موضوع را اجرا نشدن تعهدات عنوان كرده‌اند، علي اصغر يوسف نژاد، مخبر کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي با تاكيد بر اينكه دلايل کنار گذاشتن کنسرسيوم تامين اتصالات از اپراتور سوم تاکنون براي مجلس مشخص نشده است، تصريح کرد: اگر مقامات ايراني از ابتدا مخالف ورود اتصالات به پروژه اپراتورسوم بودند، نبايد تمامي مراحل اجراي مزايده برگزار مي‌شد.
حميدرضا كاتوزيان، نماينده مجلس شوراي اسلامي نيز در اين باره به موبنا گفت: ورود اتصالات به ايران از همان مرحله اوليه کار با چالش مواجه بود و کنار گذاشتن اين شرکت با مسايل سياسي درگير است.
وي افزود: کنار گذاشتن اپراتور اتصالات از پروژه اپراتور سوم تلفن همراه با کناررفتن اپراتور ترکسل از پروژه اپراتور دوم فرق مي‌کند و نبايد اين دو موضوع را با هم مقايسه كرد.
کاتوزيان با بيان اينکه در بحث کنارگذاشتن اتصالات از پروژه اپراتور سوم تلفن همراه بيش‌تر از مسايل فني و مالي، مسايل سياسي مطرح است، گفت: در اين باره بايد پيگيري‌هاي لازم انجام شود.
اتصالات: دليلي براي کنار گذاشتن ما وجود ندارد
اين در حالي است که رييس هيات مديره اتصالات در نشستي خبري كه يك روز پس از حذف از اپراتور سوم برگزار شد، اعلام کرد: دلايل کافي و کاملي که چرا ايران اتصالات را از سمت اپراتور سوم برکنار كرده است، در دست نداريم.
محمد حسن عمران اعلام کرد که شركتش منتظر پاسخ از سوي مخابرات ايران است.
وي گفت: ما به تمامي تعهدات خود عمل کرده‌ايم و هيچ دليلي براي کنار گذاشته شدن ما وجود ندارد.
اتفاقات اپراتور سوم جذب سرمايه گذاري خارجي را زير سوال مي‌برد
اما به اعتقاد رييس سابق كميته مخابرات مجلس شوراي اسلامي كنار زدن اتصالات از پروژه اپراتور سوم، جذب سرمايه گذاري خارجي ايران را زير سوال مي‌برد.
رمضانعلي صادق‌زاده به موبنا گفت: اپراتور اماراتي اتصالات اگر به هر دليلي شرايط شركت در مزايده اپراتور سوم را نداشت، نبايد از ابتدا در اين مزايده شركت داده مي‌شد.
وي ا بيان اينكه مسوولان بايد قبل از برگزاري مزايده صلاحيت امنيتي و سياسي شركت‌كنندگان را بررسي مي‌كردند، افزود: انجام مزايده‌هاي بين‌المللي نبايد به گونه‌اي باشد كه چهره سرمايه گذاري خارجي كشور را مخدوش كند.
رييس كميته مخابرات مجلس هفتم با اشاره به جريان برگزاري پروژه اپراتور دوم تلفن همراه كه با اخراج تركسل از ايران و روي كار آمدن اپراتور MTN آفريقاي جنوبي پيش رفت، گفت: در صورتي كه كنسرسيوم تامين اتصالات به تعهدات خود در پروژه اپراتور سوم عمل نكرده است، وزارت ارتباطات بايد به صورت رسمي كنارگذاشتن اين كنسرسيوم را به شركاي داخلي و خارجي اعلام كند.
همه انها يك طرف، شايعات ديگري در فضاي رسانه‌اي در جريان است كه از رويه ديگر ماجرا حكايت مي‌كند.
گفته مي‌شود «اتصالات» از مدت‌ها قبل تصميم به ترك ايران داشته و در اين مدت مشغول خريدن زمان بوده است. همچنين گفته مي‌شود كه ضمانتنامه‌اي نيز كه اين شركت سپرده از اعتبار ساقط شده است.
به هر حال به نظر مي‌رسد ضروري است رگولاتوري يا وزارت ارتباطات جوانب نيمه تاريك ماجراي اپراتور سوم را روشن كنند.
