نام نویسنده: حميدرضا طاهريان *
در تعریف عام، دیتاسنترها مراکز نگهداری، تجمیع، پردازش و توزیع اطلاعات و خدمات هستند. ماهیت مصرف پهنای باند دیتاسنترها متفاوت از مصرف مشترکین اینترنت(اعم از اشخاص و سازمان‌ها) است، چرا که در دیتاسنتر مصرف پهنای باند بیشتر در جهت ارسال اطلاعات به اینترنت است، در حالی که مصرف مشترکین اینترنت بیشتر در جهت دریافت اطلاعات است.
زیرساخت‌هایی که یک دیتاسنتر به آنها احتیاج دارد عبارتند از:
1 – زیرساخت تامین برق اضطراری 2 – زیرساخت خنک‌کننده 3 – زیرساخت امنیتی 4 – زیرساخت شبکه داخلی 5 – و از همه مهم‌تر زیرساخت پهنای باند که همانند خونی است که در شریان‌های دیتاسنتر در جریان است. از زمان ظهور 3 دیتاسنتر اصلی ایران (DPI, Fanava, Parsonline) نزدیک به چهارسال می‌گذرد، ولی با آنکه این دیتاسنترها در زمینه توسعه زیرساخت‌های اولیه خود توفیقات چشم‌گری دارند، ولی هنوز به شدت از فقر پهنای باند رنج می‌برند.
اما علت این فقر پهنای باند چیست؟
در واقع علت اصلی کمبود پهنای باند نیست، بلکه گرانی آن است که متولیان دیتاسنترها را در تامین پهنای باند دچار مشکل کرده است که 4 تا 10 برابر قیمت جهانی آن (بر اساس میزان خرید) به دیتاسنترها عرضه می‌گردد.
اما حتی اگر تعرفه گران بالا از دید انصاف در مورد دیتاسنترهای اعمال می‌شد، باز هم به نحو موثری از چالش امروز دیتاسنترهای می‌کاست.
چرا که به گواهی تحلیل ترافیک دیتاسنترهای فعلی به جرات می‌توان گفت که بیش از 80درصد این ترافیک، داخلی یعنی بین دیتاسنتر و نقطه‌ای در داخل کشور تبادل می‌شود و تنها 20درصد آن خارجی است. اما متاسفانه طراحی نادرست نظام ترافیک داخلی عملا امکان بهره‌برداری آن را برای دیتاسنترها ناممکن کرده است و متاسفانه شرکت مخابرات هم این واقعیت را نادیده می‌گیرد و با ترافیک خارجی برای دیتاسنترها صورت حساب صادر می‌کند. در واقع اگر به این واقعیت که اکثر ترافیک دیتاسنترهای مبدا داخلی دارد توجه کنیم و بر اساس آن قیمت‌ها را محاسبه کنیم باید به رقمی کمتر از 12میلیون تومان در ماه رسید. در حالی که هم‌اکنون با رقم 14میلیون تومان در ماه تنها پهنای باند 34 مگابیت ناچیز به دیتاسنتر می‌رسد.
اما چرا 34 مگابیت برای یک دیتاستر ناچیز است؟
در دیتاسنتری با این میزان پهنای باند (در مقابل این هزینه گزاف) در ساعات پیک مصرف با فرض اینکه هر سرور مصرفی معادل 2 مگابیت داشته باشد، تنها می‌توان 17 سرور فعال داشت، در حالی که چنین دیتاسنتری برای پذیرایی از 500 سرور طراحی شده است. این تفاوت فاحش، علت اصلی معطل ماندن سرمایه‌گذاری‌ها در این صنعت و عدم رشد کیفیت خدمات آن در کشور است.
حرف اصلی این مقاله، حمایت دولت با سوبسید یا عمل به وعده پوچ چهارسال پیش که قرار بود یک پهنای باند 155 مگابیتی رایگان به دیتاسنترها تعلق بگیرد نیست، بلکه لحاظ واقعیت‌ها در قیمت‌گذاری است. امیدواریم مسوولان خدوم شرکت مخابرات با اصلاح نظام تعرفه پهنای باند دیتاسنترها یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد این صنعت در کشور را از میان بردارند.
*مديرعامل شركت رادكام
