رئيس كميسيون فرهنگي مجلس زبان فارسي را در محاصره محيط اينترنت دانست و گفت: حتي بيسوادان هم پيامك را با حروف انگليسي مي‌نويسند و اين باعث تفاخر بيسوادان شده است.
به گزارش خبرنگار فارس، غلامعلي حداد عادل، رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي و رئيس بنياد دايره‌المعارف اسلامي در سومين گردهمايي سراسري انجمن ترويج زبان و ادب فارسي ايران به ايراد سخناني با عنوان «زبان فارسي: بيم‌ها و اميد‌ها» پرداخت.
وي با يادي از مرحوم سيد‌جعفر شهيدي، قيصر امين‌پور و حميد فرزام گفت: تاكيد بر حفظ زبان فارسي در ايجاد وحدت ملي لازم است. اگر به تاريخ ايران خصوصا تاريخ بعد از اسلام مراجعه كنيم دو عامل در حفظ وحدت ملي موثر بوده است كه يكي دين و ديگري زبان است. زبان فارسي مانند ملاتي بناي اسلام را حفظ كرده و به هويت ملي ما قوام بخشيده است و امروز اين زبان اسباب همدلي است.
حداد عادل تحول زبان فارسي در يك قرن گذشته و بعد از مشروطه را مثبت ارزيابي كرد و افزود: يك نمونه اين تحول مثبت روان شدن، روشن شدن و دلنشين شدن نثر فارسي است. ما وقتي وشته‌هاي ادبا و اساتيد امروز را مي‌خوانيم و با غرب مقايسه مي‌كنيم تصديق مي‌كنيم كه اين تحولات مثبت بوده است.
به گفته رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي دوران ما دوره اوج نثر فارسي در مقايسه با قبل است.
حداد عادل اظهار داشت: اينكه در كشوري هستيم كه سالانه 40 هزار عنوان تازه به زبان فارسي منتشر مي‌شود نقطه عطفي است. اين را مقايسه كنيد با سال‌هاي قبل كه كل كتاب‌ها در سال به 600 عنوان هم نمي‌رسيد.
وي تدريس همه رشته‌ها به زبان فارسي را در دانشگاه‌ها از ديگر نقاط مثبت ارزيابي و تصريح كرد: هزاران واژه جديد در طول يك‌صد سال اخير در زبان فارسي با استفاده از خود زبان فارسي ساخته شده و در عرصه‌هاي علمي، اداري، سياسي، اجتماعي و فرهنگي زبان فارسي پا به پاي دنياي امروز متحول شده است. كافي است به نوشته‌ها مراجعه كنيد؛ آن‌گاه مي‌بينيد كه آيا فلان كلمه 100 سال قبل بوده است يا نه.
وي با بيان اينكه امروز دانشگاه كمتر استاني است كه در آن رشته زبان و ادبيات فارسي تدريس نشود، عنوان كرد: دو كشور افغانستان و تاجيكستان هم عرصه‌اي براي رشد و گسترش زبان فارسي هستند.
حداد عادل انقلاب اسلامي را باعث ايجاد توجه ويژه‌اي به زبان فارسي دانست و گفت: امروز فقط در مصر 4 هزار دانشجو در رشته زبان و ادب فارسي تحصيل مي‌كنند و 14 دانشگاه مصر اين رشته را به شكل تخصصي دارند.
رئيس بنياد دايره‌المعارف اسلامي در ادامه به خطر‌هاي زبان فارسي اشاره كرد و گفت: يكي از خطر‌هايي كه زبان فارسي را تهديد مي‌كند هجوم بي‌حصار واژه‌هاي بيگانه است كه با توسعه علم، سيل‌آسا زياد مي‌شوند. محيط اينترنت زبان فارسي را محاصره كرده و در فشار قرار داده و حتي بيسوادان هم پيامك را با حروف انگليسي مي‌نويسند و اين باعث تفاخر بيسوادان شده است.
حداد عادل ناآشنايي نسل جوان با گذشته را خطر ديگري براي زبان و ادب فارسي برشمرد و بيان داشت: در مدارس ما املا و انشا اهميت قبل را ندارد. بنده خبر دارم در خيلي از مدارس انشا جدي گرفته نمي‌شود. گاهي گفته مي‌شود كه در برخي مدارس تمايل به تدريس درس‌هاي غيرانگليسي به زبان انگليسي هست و اين براي زبان و ادب فارسي خطرناك است.
وي ادامه داد: خط نمود زبان است كه اين چهره امروز مخدوش شده. در روزنامه‌ها ببينيد؛ حتي در عناوين صفحه اول هم حروف لاتين به‌كار مي‌رود و در نوشتن ارقام قبح نوشتن اعداد انگليسي شكسته شده است و در نوشته‌هاي مذهبي رسمي هم اين را مي‌توانيد ببينيد.
نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي فقدان نشاط، اعتماد به‌نفس و شادابي در دانشكده‌هاي ادبيات فارسي را از ديگر خطر‌هاي موجود عنوان و اذعان كرد: در سطوح بالا برنامه‌ريزي‌هايي در راستاي پويايي زبان و ادب فارسي انجام نمي‌شود. قويا معتقدند ما بايد دوره زبان و ادب فارسي را در كنار ادبيات كهن تخصصي كنيم.
حداد عادل تاكيد كرد: امروز ما به منتقد ويرايش و ترجمه نياز داريم. بايد يك فضايي در زمينه پرورش براي تاليف و ترجمه ايجاد كنيم. جاي ادبيات كودك، ادبيات داستاني و نمايشي در همه دانشگاه‌هاي ما خالي است و ما نمي‌توانيم برنامه‌هاي شصت هفتاد سال پيش را ادامه دهيم. همه رشته‌هاي دانشگاهي متحول شده و كمترين تحول در رشته زبان و ادب فارسي رخ داده است.
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه كشور و ملتي كه ضعيف باشد، نمي‌توان زبان نيرومندي داشته باشد، عنوان كرد: وقتي ملتي از هر حيث قوت مي‌گيرد، زبانش هم قوت مي‌گيرد. كشور ما تشخص، همت دارد و پويايي دارد و اين قوت عمومي پشتوانه ما براي بسياري از زمينه‌هاي ديگر از جمله زبان و ادب فارسي است.
وي با ذكر خاطره‌اي گفت: همين چند روز پيش كه بنده پرتاب موشك ماهواره‌بر ايران را از طريق تلويزيون مي‌ديدم به كلمه «ماهواره‌بر» دقت كردم و ديدم چقدر راحت به كار مي‌رود. علتش اين است كه خودمان اين وسيله را ساختيم و اگر چيزي را خودمان بسازيم واژه‌اش هم خيلي راحت به لفظ مي‌آيد.
حداد عادل تاكيد كرد: هرچه در علم و فن‌آوري رشد كنيم، واژه‌اش هم به لفظ مي‌آيد. مسئولان بلند‌پايه نظام و در رأس آن مقام معظم رهبري دغدغه زبان دارند و كسي كه امروز در جايگاه رهبري است، شخصا يك اديب و شاعر است. اين فرصت مغتنمي است كه كسي كه در وجودش چكيده ادبيات خراسان كه مهد ادبيات است را دارد، در جايگاه رهبري است.
وي درباره توجه به استفاده از واژه‌هايي عربي‌مآب اظهار داشت: مسئولان امروز اصراري بر عربي‌مآبي ندارند و روند عمومي در كشور افزايش عربي‌مآبي نيست. همين‌قدر كه واژه‌هاي عربي به زبان فارسي آمده و پذيرفته شده كافي است و اين همان زبان حافظ و سعدي است. بنده هميشه مي‌گويم ترازو براي پذيرش واژگان عربي در زبان فارسي همان زان سعدي و حافظ است. ما هم در فرهنگستان همين سلوك را مي‌كنيم تا تعادل را از دست ندهيم.
وي نقش مؤسسات پشتيبان زبان و ادب فارسي را پررنگ ارزيابي كرد و گفت: يكي از مؤسساتي كه در اين راستا فعاليت مي‌كند همين بنياد ايران‌شناسي است. دفتر نشر ميراث مكتوب نيز از جمله جاهايي است كه جاي خالي بنياد فرهنگ ايران را پر مي‌كند.
حداد عادل به تاليف فرهنگ بزرگ فارسي به سرپرستي علي‌اشرف صادقي اشاره كرد و گفت: اگر مرحوم دهخدا پنجاه شصت سال پيش لغتنامه را پديد آورد، اميدواريم خداوند به اساتيد فرهنگستان طول عمر دهد تا فرهنگي متناسب با نيازهاي امروز گردآوري كنند.
رئيس بنياد ايره‌المعارف اسلامي استادان زبان و ادب فارسي را نگاهبانان اصلي اين حوزه دانست و خاطرنشان كرد: بايد همه ما عاشقانه در خدمت زبان و ادب فارسي باشيم و از سرمايه‌ها براي پيشگيري از آفت‌ها استفاده كنيم. دولت و وزارت علوم هم موظفند علاوه بر پشتيباني‌هاي لفظي، حمايت‌هاي مالي هم انجام دهند و نبايد اين رشته را به منزله يكي از صدها رشته دانشگاهي در نظر بگيرند چرا كه با اين كيفيت نمي‌توان خطرات را از اين زبان دور كرد.
