دنیای اقتصاد – شوراي عالي انفورماتيك در تازه‌ترين گزارش امتيازبندي شركت‌هاي انفورماتيكي را منتشر كرده است. اين امتيازبندي در واقع تنها شاخص رتبه‌بندي ميان شركت‌هاي حوزه انفورماتيك ايران است كه طي سال‌هاي اخير در كشور وجود داشته است.
آنچه شركت‌ها را ملزم به داشتن رتبه با شرايط نسبتا سخت و عمدتا غير شفاف بازار انفورماتيك ايران مي‌كند اين است كه اين رتبه‌بندي در احراز صلاحيت شركت‌ها براي بسياري از پروژه‌هاي كامپيوتري يك مورد الزام‌آور تلقي مي‌شود از اين‌رو بسياري از شركت‌ها حتي اگر علاقه‌اي به ارائه اطلاعات مربوط به خود و رتبه‌بندي نداشته باشند ناچار به داشتن امتياز از شوراي عالي انفورماتيك هستند.
رتبه‌بندي شركت‌هاي انفورماتيكي از سوي ديگر به نوعي يك طبقه‌بندي كمي و كيفي در عرصه فناوري اطلاعات و ارتباطات ايران نيز هست اما آنچه طي سال‌ها در اين زمينه صورت گرفته به دليل نوع محاسبه رتبه شركت‌ها و امتياز آنان در جدول چندان نتيجه دلخواه مجريان و صاحبان شركت‌ها نبوده است. انتقاد به رتبه‌بندي قديم شركت‌هاي انفورماتيكي باعث شد كه شوراي عالي انفورماتيك آيين‌نامه جديدي را براي رتبه‌بندي و احراز صلاحيت شركت‌ها در نظر بگيرد كه نتايج آن به تازگي اعلام شده است.
شرايط عمومي شركت‌ها
شركت‌هايي كه شكل جديد رتبه‌بندي را در برمي‌گيرند شركت‌هايي هستند كه در حوزه فعاليت رايانه‌اي، مخابراتي، الكترونيكي و اتوماسيون صنعتي مشغول به كار هستند. اين شركت‌ها بايد داراي مديرعامل تمام وقت با مدرك تحصيلي ليسانس و داراي حداقل دو نفر كارشناس با مدرك تحصيلي ليسانس در رشته‌هاي كامپيوتر، نرمافزار، سخت‌افزار، الكترونيك، كنترل و مخابرات يا ساير رشته‌هاي مهندسي – علوم پايه و رشته‌هاي پزشكي تمام وقت باشند.
بر اساس رتبه‌بندی جدید شركت‌های انفورماتیك جمع میزان حقوق و دستمزد پرداختی به كاركنان مندرج در صفحه 15 اظهارنامه مالیاتی سال قبل با ضریب 16 و میانگین درآمد مشمول مالیات و مانده درآمد مشمول مالیات با ضریب 4/0 را به شورای عالی انفورماتیك اعلام كنند. همچنین درآمد حاصل از صادرات نیز به درآمد مشمول مالیات این شركت‌ها اضافه می‌شود. اگر شركتی نتواند به هر دلیل اظهارنامه مالیاتی ارائه كند مجموعه حقوق و دستمزد مشمول و غیرمشمول مندرج در لیست بیمه را به شورا ارایه مي‌كند. این ملاك جدید باعث شده كه عملا شركت‌های كه درآمد بیشتر و به تبع آن دارای میزان مالیات بیشتری باشند از امتیاز بالاتری برخوردار شوند. در دوره جدید رتبه‌بندی شركت‌های انفورماتیكی تاكید زیادی نیز روی اطلاعات خوداظهاری شركت‌ها صورت گرفته به این طریق كه شركت‌ها امتیازات به دست آمده را در گروه‌های مختلف از قبل پیش‌بینی شده قرار مي‌دهند. شركتی كه در هر بخش بالاتر از ده هزار امتیاز داشته باشد در آن بخش رتبه نخست و اگر امتياز كمتر داشته باشد دارای رتبه‌های بعدی تا شش خواهد بود.
برترهای این دوره
به‌رغم این كه امسال در نوع رتبه بندی شركت‌های انفورماتیكی تفاوت‌های زیادی ایجاد شده اما حداقل در صدر جدول شركت‌های برتر چندان تفاوتی با دوره‌های گذشته ندارند. نكته مهم در رتبه‌بندی شركت‌های انفورماتیكی این است كه شركت‌های دولتی در كنار شركت‌های خصوصی مورد ارزیابی قرار مي‌گیرند ولی با این حال برخی شركت‌های خصوصی نیز در این رتبه‌بندی جایگاه‌های بالایی را به خود اختصاص داده‌اند. برترین شركت از نظر امتیاز در جدول این دوره متعلق به شركت دولتی خدمات انفورماتیك است. این شركت با 194هزار امتیاز بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و با فاصله بسیاری از دیگر شركت‌ها در صدر جدول قرار دارد.
شركت خدمات انفورماتیك تقریبا در تمام رشته‌هایی كه به ارایه امتیاز پرداخته جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است. به عنوان مثال در رده‌بندي جايگاه داده امتياز اين شركت 34997 اعلام شده كه تقريبا ده برابر نزديك‌ترين رقيب خود در اين بخش است. در بخش كامپيوتر‌هاي main FRAME و پشتيباني سخت‌افزاري، توليد و ارائه دستگاه‌هاي جانبي، ارائه و پشتيباني نرم‌افزارهاي خارجي (se) و توليد و پشتيباني نرم‌افزارهاي سفارش مشتري نيز امتياز اين شركت بالاتري است.
پس از اين شركت ايزايران، داده‌پردازي ايران و همكاران سيستم نيز ديگر شركت‌هايي هستند كه بالاترين امتيازهاي رده‌هاي مختلف را به خود اختصاص داده‌اند. اين شركت‌ها تقريبا با فاصله نزديك امتيازي در رتبه‌هاي اول تا پنجم ليست عمومي قرار دارند هر چند در اين ليست تنها شركت همكاران سيستم خصوصي محسو شده و ساير شركت‌ها عمدتا دولتي هستند.
صنايع الكترونيك زعيم، خدمات و ماشين‌هاي محاسب الكترونيكي، گسترش انفورماتيك ايران، مشاوران انفورماتيك نيرو، پديده پويش، رايورز، نماد ايران، ياس ارغواني، رادسامانه، پادرايانه حساب، راي‌آوران توسعه و داده‌پردازان دوران نيز در ليست امتيازها رتبه‌هاي بعدي را به خود اختصاص داده‌اند.
رتبه‌بندي شركت‌هاي انفورماتيكي را مي‌توان از شكل‌ها و جهت‌هاي گوناگون نيز مورد بررسي قرار دارد. اگر شركت‌هاي سخت‌افزاري كه عمدتا واردكننده و يا پشتيبان هستند را كنار بگذاريم و به گروه شركت‌هاي نرم‌افزاري گام بگذاريم يا ليست يگري روبه‌رو هستيم. بر اين اساس در حوزه نرمافزار شركت داده‌پردازي ايران، همكاران سيستم و ايريسا بالاترين امتياز را دارند و شركت‌هاي مگفا، گسترش انفورماتيك ايران، نماد ايران، رادسامانه، داده‌پردازي دوران، رايورز، مشاورين پارس سيستم، مركز تحقيقات صنايع انفورماتيك و داده‌هاي رسا در رتبه‌هاي بعدي جاي مي‌گيرند. از نظر جمع كارمندان نيز در همين گروه نرم‌افزاري ليست تقريبا به همان شكل است و به ترتيب شكل‌هاي همكاران سيستم، داده‌پردازي دوران، ايرسانا، رايورز، رادسامانه، مشاورين پارس سيستم، داده‌پردازي دوران و مگفا رتبه‌ها را در اختيار دارند.
اشكالات رتبه‌بندي
به‌رغم اينكه رتبه‌بندي جديد داراي مزايايي چون امتيازبندي بر اساس درآمد شركت‌ها است اما خوداظهاري شركت‌ها در رده‌بندي‌هاي مربوطه باعث شده كه بسياري از شركت‌ها اضافات امتيازي خود در بخش‌هاي نسبتا موفق خود را به بخش هاي ناموفق تسري دهند و به اين ترتيب عملا جايگاهي غيرواقعي را در يك حوزه كسب كنند. به نظر مي‌رسد اگر در اين زمينه نيز بتوان روش و شيوه‌اي انتخاب كرد تا جلوي سواستفاده و ارقام اشتباه گرفته شود مي‌توان براي اين رتبه‌بندي اعتبار بيشتري را نيز قايل شد.
