یک فرمول ساده
هفته نامه بزرگراه فناوری – بعضی از نشریات به محض تولد رو به مرگ می روند. کاش چنین نمی شد.
اجازه بدهید ریشه این اتفاق را در یک فرمول ساده بجویم؛ فرمولی ساده و قدیمی.
فرمول مورد بحث من از آن یک کارشناس ارتباطات است به نام تئودور پترسون Theodore Peterson است که متولد سال 1918 است.
اگر بخواهم کمی بیشتر معرفی اش کنم باید بگویم او جزو نویسندگان کتاب کلاسیک و بسیار معروف چهار تئوری مطبوعات Four Theories of the Press بوده؛ کتابی که پس از انتشار در سال 1956 از سوی اساتید دانشگاه ایلی نویز آمریکا به دلیل طبقه بندی نظام های رسانه جهان از شهرت برخوردار شد و هنوز به فارسی هم ترجمه نشده است. بگذریم.
پترسون مورد بحث ما که در عین حال یک کارشنس برجسته در زمینه مجله ها هم هست؛ فرمولی برای انتشار مجله عرضه کرده که به نام خودش یعنی به فرمول پترسون معروف شده است؛ من فکر می کنم همه نشریه ها باید به هر طریقی سه نکته کلیدی موجود در فرمول پترسون را به خاطر بسپارند تا بتوانند از پس چالش های فرا روی کارشان برآیند. البته این فرمول ساده صرفا جنبه هائی از دنیای پیچیده ارتباط را نشان می دهد. به هر صورت؛ این فرمول سه بخشی و مهم را می توان در سه محور خلاصه کرد:
1. مجله باید مخاطبانی را برای خود دست و پا کند که سایر مجلات به آنها سرویس نمی دهند یا بد سرویس می دهند؛
2. مجله باید بتواند خودش را با تغییر حالات و ذائقه مخاطبان وفق دهد؛
3. مجله باید بازتاب شخصیت همان کسی باشد که مسئول آن است.
من فکر می کنم علت اینکه بعضی از نشریات به محض تولد رو به مرگ می روند؛ ندیدن همین محور اول باشد. اما اگر محور اول را دیده باشند و بتوانند به موقع خودشان را با محور دوم یعنی تغییرات ذائقه مخاطبان وفق دهند؛ تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده اند و می توانند به سرمایه ارتباطی ایجاد شده تکیه کنند.
اما محور سوم هم که به گمان من جنسی از اخلاق دارد و درستی و یکرنگی؛ محور مهمی قلمداد می شود.
مدیر مسئول باید همانی باشد که هست. یک بام و دو هوا یک ضرب المثل ریشه دار فارسی است و نشان می دهد مخاطبان خیلی ود رفتارهای دوگانه را تشخیص می دهند. نمی توان در حرف و عمل تناقض داشت.
به نظر من نشریه ای شانس بقا و رشد را می یابد که مخاطبان فعالی داشته باشد ؛ مخاطبانی که بگویند چه نوع سرویس هائی را می خواهند و چه نوع هائی را نه.
نشریه ای شانس بقا و رشد را می یابد که سردبیر فعالی داشته باشد ؛ سردبیری که از تغییر حالات و ذائقه مخاطبان سر در آورد و به موقع با انها همراه شود.
شما چنین مخاطبان و چنین سردبیرانی سراغ دارید؟
چه خوب می شد اگر مخاطبان و سردبیران از این فرمول ساده برای گره گشائی از معمای پدیده ای به نام ارتباط استفاد می کردند تا همه كاركردهای وسائل ارتباط جمعي از جمله خبررساني و اطلاع دهي، آموزش و سرگرم سازي به طرزی موثر در خدمت نيل به اهداف اجتماعی در آید.