نام نویسنده: مينو مومنی
شرق – مسدود كردن چندين سرور ايرانى طى هفته گذشته توسط شركت هاى ارائه فضاى اينترنتى آمريكايى كه به قطع فعاليت در حدود چهارهزار سايت ايرانى منجر شد، بار ديگر موضوع نه چندان كهنه تحريم هاى اقتصادى و اطلاعاتى عليه كاربران ايرانى را در فضاى اينترنت و عرصه سياستگزارى و خدمات رسانى اينترنت در كشور مطرح كرد.
در تازه ترين اقدام عليه سايت هاى ايرانى CIHost (يك سرويس دهنده فضاى اينترنتى آمريكايى) بدون هيچ گونه هشدار و يا ارائه دليلى سرورهاى ايرانى خود را مسدود كرد. اين در حالى است كه هر كدام از اين سرورها صدها سايت را ميزبانى مى كردند و بر اثر اين اقدام ناگهانى دسترسى به اين سايت ها غيرممكن شد. اما مشكل تنها به قطع سرورها و امكان دسترسى به صدها سايت ختم نمى شد چرا كه اين شركت آمريكايى حتى اجازه خروج اطلاعات را به طرف ايرانى خود نداد.
تبليغات
راز و رمز يک سرويس هاستينگ خوب چيه ؟
وب رمز – www.webramz.com
به اين ترتيب اغلب اين سايت ها كه حتى توسط ميزبانان ايرانى خود فايل پشتيبان (backup) نداشتند و يا فايل هاى پشتيبان آنها روى همان سرور قرار داشت عملاً فعاليت خود را از صفر آغاز كردند. عدم دسترسى به محتواى اى ميل هاى مشتريان و حذف اطلاعات مختلفى كه در برخى سايت ها از سال ها قبل انجام گرفته بود، عملاً خسارت جبران ناپذيرى را به اين دسته از سايت ها وارد كرد و اين در حالى بود كه نه سرورهاى ايرانى و نه سرورهاى آمريكايى در مقابل مشتريان سرگردان ايرانى پاسخگو نبودند.
• تحريم در خفا
به هر حال بعد از اين جريانات و مسدود شدن صدها سايت، محمدكاظم قنبرى مديرعامل شركت قاصدك تنها شركتى بود كه حاضر شد تا موضوع مسدود شدن سرورهاى اين شركت را تاييد و جزئيات آن را در گفت وگو با آژانس فناورى اطلاعات شرح دهد. وى در اين باره مى گويد: روز پنجشنبه هفته گذشته شركت CIHost بدون اطلاع قبلى تمامى سرورهاى تحت سرويس ميزبانى اين شركت را مسدود كرد و مجوز دسترسى به اطلاعات پشتيبان را نيز سلب كرد. تمامى سرورهاى اين شركت از طريق شركت كانادايى grfe و تحت مالكيت كانادايى خريدارى شده بود و سايت هاى موجود بر روى اين سرورها تنها متعلق به مشتريان ايرانى نبوده بلكه سايت مشتريانى از فرانسه، انگليس، مالزى، سنگاپور، آمريكا و كانادا نيز بر روى سرورهاى فوق سرويس مى گرفتند.
به گفته قنبرى وكيل شركت كانادايى grfe در تماس با وكيل شركتCIHost كه ظاهراً يهودى تبار است، ضمن تشريح مسائل حقوقى و تبعات عكس العمل غيرمنطقى CIHost از وى خواسته بود تا تنها ۲۴ ساعت مهلت دهد تا اطلاعات موجود بر روى اين سرورها به سرورهاى ديگرى منتقل شوند كه با اين درخواست مخالفت شده است.
با اين حال اين ميزبان ايرانى، در لابه لاى صحبت هايش اعتراف كرد كه بهانه مسدود كرن هشت سرور اين شركت به دليل ميزبانى سايت مربوط به يكى از شخصيت هاى سياسى بلندپايه جمهورى اسلامى ايران روى يكى از اين سرورها بوده و اين در حالى است كه سايت مزبور مدت ها قبل از روى سرور برداشته شده و تنها فايل هاى آن روى سرور باقى مانده بود.
به گفته مديرعامل شركت قاصدك سايت مزبور مدت ها قبل از روى سرور برداشته شده و فقط فايل هاى آن در سرور باقى مانده بود. مضافاً اينكه به فرض چنين ادعايى، تنها همان سرور بايد مسدود مى شد، آن هم با اطلاع قبلى و اجازه جمع آورى اطلاعات. ما هم اكنون از طريق قانون در حال پيگيرى و رفع مشكل هستيم و بنا به سوابق سال هاى گذشته كه شركت هاى آمريايى در اين زمينه از خود به جاى گذاشته اند، به همكاران توصيه مى كنيم به هيچ عنوان از شركت هاى آمريكايى سرويس نگيريد.
با اين حال مسدود شدن سرورهاى ايرانى محدود به قاصدك نبود. تعداد ديگرى از شركت هاى ارائه دهنده «هاست» (فضاى اينترنتى) نيز طى هفته گذشته با تماس هاى مكرر مشتريان خود مواجه بودند كه از عدم دسترسى به اين سايت ها ابراز گلايه مى كردند. مسدود شدن سايت بورس و خبرگزارى موج دو نمونه از اين سايت ها بود اما اين دسته از شركت ها (كه معمولاً در چنين مواقعى به اطلاع رسانى و ارائه آمار و اطلاعات دقيق مربوط به اين اقدامات اعتقادى ندارند) عملاً در اين زمينه اطلاعات را منتشر نكردند. اغلب اين شركت ها پيش از اين نيز از موضوع تحريم هاى اينترنتى عليه شركت هاى ايرانى با خبر بودند اما به دليل محفوظ ماندن نام تجارى شان براى مشتريان حاضر به اعلام اين مشكل به رسانه ها نشدند.
• كاربران بى دفاع
موضوع تحريم هاى اينترنتى عليه ايرانيان چيز چندان جديدى نيست. شركت هاى ميزبان وب به خصوص طى يكى دو سال گذشته بارها با مواردى از اين دست روبه رو بوده اند. اما به دليل ارزان بودن قيمت سرورهاى آمريكايى به اضافه كيفيت سرويس دهى مناسب آنها عملاً در فضاى رقابتى فعلى ارائه «هاست» در كشور شركت ها را به استفاده از اين سرورها ترغيب كرده است. سيارى از ميزبانان واسط ايرانى با وجود اطلاع از مشكلاتى كه ممكن است شركت هاى آمريكايى براى سايت هاى ايرانى به وجود بياورند بار ديگر ريسك هاست كردن سايت هاى ايرانى را در اين سرورها انجام داده اند. يك سال قبل شركت معروف ميزبانى وب The Planet در يك اقدام سريع به چندين سرور ايرانى خود اخطار داد كه ظرف ۴۸ ساعت تمامى اطلاعات خود را از روى اين سرورها خارج كنند در غير اين صورت اين اطلاعات از بين خواهد رفت. اين شركت پس از مدت اعلام شده، سرورهاى خبرگزارى دانشجويان ايران و چندين سرويس دهنده ايرانى را بدون هيچ دليل قانع كننده اى حذف كرد كه در ميان اين شركت ها نام شركت قاصدك (كه در ماجراى اخير نيز سرورهايش را حذف كرده اند) ديده مى شود. اين كه چرا شركتى با وجود داشتن برخوردهاى سابقه دار حاضر به خريد فضاى اينترنتى از شركت هاى آمريكايى و فروش آن به مشتريان ايرانى مى شود هنوز مشخص نيست اما مى توان حدس زد كه مسئولان اين شركت با خريد واسطه اى فضا توسط يك شركت كانادايى تصور چنين برخوردى را از سوى سرويس دهنده آمريكايى نداشتند.
يك سال قبل به رغم جو سياسى كه مسدود كردن سرورهاى ايسنا ايجاد كرد و حتى پيگيرى هاى برخى رسانه هاى خارجى مسئولان سرور The Planet به هيچ وجه حاضر به پاسخگويى در مورد دلايل اين اقدام خود نشدند. اما آنچه مى توان حدس زد موضوع تحريم اى اقتصادى است كه عليه كشورى چون ايران وضع شده و شركت هاى آمريكايى براى فرار از جريمه هاى چنين تحريمى، سايت هاى ايرانى را به سادگى حذف مى كنند.
به گفته برخى كارشناسان بسيارى از اين شركت ها در اوايل تنظيم قرارداد به دلايل اقتصادى چشم خود را به روى مليت طرف قرارداد مى بندند و از آنجا كه شركت هاى ايرانى عملاً از كارت اعتبارى بى بهره اند و از كارت هاى اعتبارى ساكنان ديگر كشورها استفاده مى كنند مليت اين سرورها غيرايرانى ذكر مى شود. اما اخيراً برخى از فعالان تندرو آمريكايى (عمدتاً يهودى) كه موضوع سايت هاى اسلامى و… را دنبال مى كنند با شناسايى چنين سايت هايى روى سرورهاى آمريكايى به شهروندان و رسانه هاى آمريكايى مى گويند كه دشمنان ما از امكانات شركت هاى ما استفاده مى كنند و هيچ برخوردى با آنها نمى شود. يك سال قبل نمونه هاى متعددى از چنين سايت ها و وبلاگ هايى كه عملاً به شناسايى سايت هاى اينترنتى اسلامى و محل هاست كردن آنها مى پرداختند، منتشر شد. به نظر مى رسد كه شركت هاى ميزبان آمريكايى براى فرار از مخمصه هاى سياسى داخلى درباره حمايت از سايت هاى اسلامى و… حاضر به مسدود كردن سريع سايت هاى ايرانى مى شوند. خصوصاً مى دانند كه بسيارى از سايت ها و سرورهاى ايرانى عملاً هيچ گونه پيگيرى هاى حقوقى در اين زمينه انجام نمى دهند.
البته تحريم هاى اينترنتى صرفاً به موضوع هاست و فضاى اينترنتى محدود نمى شود. طى سال هاى گذشته كاربران ايرانى از هرگونه خريد اينترنتى منع شده اند و بسيارى از سايت هاى مالى و اعتبارى از صدور كارت اعتبارى و يا انجام يك عمليات مالى براى كاربران ايرانى خوددارى مى كنند. شركت هاى فروشنده دامنه هاى اينترنتى نيز طى يكى دو سال اخير به جمع تحريم كنندگان اطلاعاتى كاربران ايرانى پيوسته اند و بسيارى از آنان با شناسايى IP هاى ايرانى اجازه فروش دامين به ايرانى ها و يا كسانى كه از ايران مى خواهند دامنه اينترنتى ثبت كنند نمى دهند. برخى ديگر از شركت ها نيز اجازه دريافت و دانلود نرم افزارهاى خود را به ايرانى ها نمى دهند كه از آن جمله مى توان به شركت مك آفى، جاوا و… اشاره كرد.
• محرومان بزرگ
به نظر مى رسد موضوع مسدودسازى سايت هاى ايرانى همچون يك منشور چند وجه دارد. موضوع تحريم هاى اينترنتى، پيگيرى هاى فعالان و تندروهاى ضداسلامگرا داخل ايالات متحده، فقدان سرورهاى داخلى قدرتمند و عدم شناخت از ارائه يك سرويس مناسب توسط سرويس دهندگان داخلى از آن جمله هستند. در حالى كه موضوع تحريم هاى اينترنتى چيز جديدى در فضاى اينترنتى كشور نيست و مقامات كشور و كارشناسان بارها بر موضوع هاست كردن اطلاعات سايت هاى ايرانى در داخل كشور تاكيد كرده اند. اما همچنان ايران حتى از داشتن يك ديتاسنتر براى حفظ و نگهدارى اطلاعات سايت هاى اينترنتى محروم است. تنها زمانى كه از هاست و ديتاسنتر ايرانى سخن به ميان آمده در مورد پروژه شارع ۲ بوده كه ظاهراً افتتاح شده اما تنها به برخى سايت هاى دولتى سرويس ارائه مى دهد. همچنين با وجود گذشت دو سال از اجراى آيين نامه ايجاد IDC (ديتاسنتر) به دليل شرايط سخت و ويژه اى كه براى اين مراكز از سوى وزارت ICT قرار نهاده شده هيچ ديتاسنترى در داخل ايجاد نشده و همچنان سايت هاى بسيار مهمى از جمله سايت هاى وزارتخانه ها و مراكز دولتى در آمريكا، كانادا و اروپا ميزبانى مى شوند.
قنبرى مدير شكت ميزبان وب قاصدك در اين باره مى گويد: بيش از ۶ سال است كه اينترنت به اين كشور وارد شده است و مسئولين وقت مخابرات از اين راه بيشتر به دنبال كسب درآمد بودند تا مصلحت انديشى يبراى كشور، چرا كه به نظر من با توجه به اينكه اغلب سايت هاى ايرانى ترافيك داخل كشورى دارند ، مخابرات مى توانست با ارائه تسهيلات و عرض باند مجانى يا ارزان و يا به قيمت بهاى تمام شده، شركت هاى سرويس دهنده ايرانى را تشويق مى كرد كه با حداقل امكانات ديتاسنترى هرچند كوچك را بنا مى گذاشتند تا به مرور با حمايت آنها ، سرورهاى هاى قوى و مقتدر شكل مى گرفتند.
وى در ادامه مى افزايد: سه سال است كه بحث فراخان IDC (ديتاسنتر) آن هم با هزينه ها و ضمانت هاى آن چنانى توسط مخابرات مطرح مى شود و اين در حالى است كه بعد از گذشت ۶ سال از ورود اينترنت به كشور ما هنوز مجبوريم سايت شخصيت هاى بلندپايه كشور را در داخل آمريكا جاى دهيم و اين اتفاق جز به دليل تعلل و عدم دورانديشى مسئولين مخابرات نمى تواند باشد. به هر حال با تمامى اين اظهار نظرها به نظر مى رسد فقدان استانداردى براى ارائه سرويس هاى هاستينگ نيز جزء يكى ديگر از مشكلات اين بخش باشد كه به نوعى ناديده گرفته شده است. هم اكنون بسيارى از شركت هاى خدمات دهنده فضاى ايرانى براى پايين آوردن قيمت خدمات خود به دنبال سرورهاى ارزان قيمت مى گردند و يا سايت هاى بسيارى را روى يك سرور قرار مى دهند كه با اين كار در مواقع بحرانى مثل مسدود شدن سايت و يا يك حمله اينترنتى عملاً تعداد زيادى از سايت ها يكباره در معرض نابودى اطلاعات قرار مى گيرند. همچنين عدم ارائه سرويس هاى مطلوب مانند گرفتن فايل پشتيبان و نصب نرم افزارهاى به روز (به دليل فقدان آنها در داخل كشور) عملاً سايت هاى ايرانى را در معرض ريسك بالايى قرار مى دهند.
• • •
بيش از دو سال است كه مقامات ايرانى در فضاى ايجاد شده در زمينه جامعه اطلاعاتى(WSIS) مذاكرات مفصلى را در مورد مفاد قطعنامه ها و اعلاميه هاى اجلاس انجام مى دهند و موضوع عدم تبعيض اطلااتى در بخش هاى مختلف اين اجلاس مورد تاكيد قرار گرفته است و مقامات ايرانى در اين مدت بارها روى كلماتى كه موضوع حاكميت بين المللى اينترنت را مورد انتقاد قرار مى داد پافشارى كرده اند اما در اين ميان حتى يك بار شايد به دلايل ملاحظات ديپلماتيك به موضوع تحريم هاى اطلاعاتى كه در اين مدت ضربات جبران ناپذيرى را خصوصاً به كاربران ايرانى وارد كرده است اشاره نكرده اند و حتى در زمينه تحريم هاى اينترنتى يك سند هم توسط گروه هاى مذاكره كننده به چنين مجامع بين المللى ارائه نشده و بسيارى از كشورهاى جهان از ايجاد چنين تحريم هايى براى كاربران ايرانى بى خبر مانده اند. به هر حال به نظر مى رسد كه افشاى چنين تبعيض ها و تحريم ها از سوى سرويس دهندگان آمريكايى بيشتر از صحبت ها و حرف هاى ديپلماتيك مى توانست جهانيان را براى مبارزه با يك جانبه نگرى در حاكميت بر اينترنت و ديگر منابع ICT جهان قانع كند.
* در آخرين دقايق تنظيم اين گزارش شركت CIHost طى مصاحبه با يك شبكه تلويزيونى سكوت را شكسته و بالاخره در مورد مسدود كردن سرورهاى ايرانى تن به اظهار نظر داده است اين شركت اعلام كرده است كه تنها سرورهايى را مسدود كرده است كه سايت هاى دولتى ايرانى را ميزبانى مى كرده اند و اين در حالى است كه همگان به درستى مى دانند با اقدام شركت CIHost صدها سايت غيردولتى نيز مسدود شه اند.
