نام نویسنده: ندا الهردى
دنیای اقتصاد – نشستن پشت نيمكت‌هاى كلاس درس، سوال و جواب‌ها و … دغدغه‌هاى شيرينى است كه همه ما تجربه كرده‌ايم.
دغدغه‌هايى كه با گذشت زمان شايد تنها به لحاظ ظاهر تغيير كرده‌اند. تغييرى كه به هر حال با توسعه علوم مختلف، رشد تكنولوژى و ابزار مدرن آن، اجتناب‌ناپذير بوده است.
چيزى عوض نشده است. حالا مى‌توان اين دل‌مشغولى‌ها را با شكل جديدشان تجربه كرد.
در حقيقت آموزش الكترونيك همان چيزى است كه اجازه مى‌دهد با پيشرفت فناورى روز دنيا همراه شده و بتوانيم با رشد سريع اطلاعات و داده‌ها هماهنگ شويم.
هر چند جريان آموزش الكترونيك در كشور ما عمر زيادى ندارد، اما در طول سال‌هاى اخير رشد خوبى داشته است تا جايى كه اين روزها مى‌شنويم بعد از بعضى دانشگاه‌ها با طراحى و معرفى نرم‌افزار جامع كاربردى آموزشى مدرسه الكترونيك، مدارس هم به تدريج به سيستم آموزش الكترونيك مى‌پيوندند.
حالا ديگر مديران مدارس به جاى آن كه بيشتر وقت خود را براى سيستم آموزشى صرف كند، مى‌تواند بيشتر از گذشته روى استراتژى‌هاى مديريتى تمركز كنند.
دانش‌آموزان هم همراه با تكنولوژى روز مى‌توانند نظم بهترى به فرآيند يادگيرى خود داده و در نتيجه بازده بالاترى داشته باشند.
صديقيانى مدير پروژه نرم‌افزار جامع كاربردى آموزشى مدرسه الكترونيك كه با عنوان معرفى شده است و يكى از طراحان پروژه نرم‌افزار آموزش الكترونيك دانشگاه علوم پزشكى است درباره هدف نهايى اين طرح مى‌گويد: ايده اصلى اين طرح از اواخر سال 79 شكل گرفت و طراحى و اجراى آن حدود 2 سال طول كشيده است.
در تمام اين مدت هدف ما اين بوده كه با توجه به رشد سريع اطلاعات در دنياى امروز، سعى كنيم به آموزش شتابان نزديك شويم تا بتوانيم علاوه بر دسته‌بندى درست اطلاعات به روند يادگيرى آنها هم سرعت بيشترى بدهيم.
درس‌ها هم الكترونيكى مى‌شوند
در سيستم آموزش الكترونيك محتواى هر درس باد به وسيله استادان يا معلمان به صورت مجزا توليدو طبقه‌بندى شده و در صورت نياز همراه با اسلايد، تصاوير گرافيكى و سه بعدى ارائه شوند.
محتواى اين درس‌ها هيچ تفاوتى با كتاب‌هاى درسى مدارس سنتى عادى ندارند.
اين محتواى الكترونيك درس‌ها به صورت اطلاعات ذخيره شده روى حافظه كامپيوتر، شبكه، DVD و يا VCD ارائه مى‌شوند.
مرضيه ابراهيمى طراح اين نرم‌افزار درباره اين موضوع مى‌گويد: محتواى دروس الكترونيكى هيچ تفاوتى با كتاب‌هاى درسى ندارند، اما محتواى الكترونيك به خاطر قابليت‌هايى مثل وجود تصاوير زنده، سرعت انتقال بيشتر و به روز بودن اطلاعات طبقه‌بندى شده ى‌تواند به يادگيرى بهتر كمك كند.
از آنجايى كه اين اطلاعات هميشه و در هر جايى در دسترس دانش‌آموزان قرار دارند، ما به اصطلاح مى‌گوييم تخته سياه يك مدرسه الكترونيك هيچ وقت پاك نمى‌شود.
ويژگى‌هاى يك مدرسه الكترونيك
هر مدرسه الكترونيك مى‌تواند براى تامين نيازهاى خانه و مدرسه شامل توسعه ارتباطات مدرسه و اوليا و دانش‌آموزان، ادغام محيط خانه با مدرسه، سهولت دسترسى به اطلاعات و بهبود امور اجرايى مدرسه موثر باشد.
ويژگى اول چنين نرم‌افزارى سيستم مديريت يكپارچه مدرسه است كه شامل معرفى مدرسه، بخش‌ها و امكانات مدرسه با امكان ايجاد صفحات جدد، ايجاد چارت سازمانى مدرسه، تعريف نقش‌ها و پست‌هاى مدرسه، تعريف قوانين و آيين‌نامه‌ها و معرفى دانش‌آموزان برتر است.
ويژگى دوم سيستم مديريت كاربران شامل: نگهدارى اطلاعات دانش‌آموزان و اولياى آنها، نگهدارى اطلاعات دبيران و نگهدارى اطلاعات كارمندان ادارى مدرسه است.
ويژگى بعدى سيستم، پشتيبانى از امور اجرايى مدرسه است كه مواردى مانند خبرنامه، اعلانات، شروع سال تحصيلى، آرشيو سال تحصيلى و بايگانى پرونده‌ها با امكانات دستيابى آسان را در برمى‌گيرد.
سيستم پشتيبانى از برنامه‌ريزى‌هاى مدرسه، ويژگى چهارم است كه شامل: ايجاد تقويم اجرايى سالانه، برنامه هفتگى، برنامه امتحانات، طرح درس، برنامه ملاقات‌ها و برنامه‌هاى فوق برنامه است.
سيستم يكپارچه آموزشى هم شامل: مديريت دروس، مديريت كلاس‌ها، پيش ثبت‌نام دانش‌آموزان، ثبت نام، مديريت دانش‌آموزان و كادر آموزشى، مديريت امتحانات و آزمون ورودى است.
ويژگى ششم اين نرم‌افزار سيستم فعاليت‌هاى آموزشى از راه دور همراه با تشكيل كلاس‌هاى رفع اشكال online، برگزارى آزمون online و ارائه محتواهاى علمى و درسى online است.
سيستم مديريت محتوا هم در واقع همان سيستم توليد محتواى دروس، بانك سوالات و كتابخانه الكترونيك است.سيستم‌هاى توسعه ارتباطى هم به وسيله پرسش و پاسخ، ارتباط پيامى بين اعضا، نظرسنجى و ارسال دعوت نامه اجرا مى‌شود.
سيستم پرونده آموزشى هر دانش‌آموز هم شامل: ثبت و نگهدارى نمرات پايانى و مستمر، ثبت و نگهدارى فعاليت‌هاى دانش‌آموز، كارنامه، ارائه نمرات آزمون‌هاى online و مشاهده سوابق تحصيلى دانش‌آموزان است.
پرونده‌هاى انضباطى دانش‌آموزان به صورت نگهدارى اطلاعات حضور و غياب، نگهدارى اطلاعات موارد انضباطى، نگهدارى اطلاعات تشويق‌ها و تنبيه‌ها و تعهدها، گرفتن رضايتنامه به شكل online، نگهدارى اطلاعات مشاوره‌اى دانش‌آموز و ثبت و نگهدارى نمرات كلاسى آنها تشكيل مى‌شوند.
در اين نرم‌افزار حت مى‌توان گروه‌هاى مختلف دانش‌آموزى را با معرفى فعاليت‌ها و توانمندى‌هاى هر گروه، معرفى اعضا و عضوگيرى، محيط‌هاى گفت‌وگو و خبرنامه و مجله ايجاد كرد.
در يك مدرسه الكترونيكى مدير مى‌تواند با استفاده از سيستم گزارش‌گيرى بر اساس آمار مربوط به نمرات دروس، كلاس‌ها و آزمون‌ها، مقايسه نمرات پايه‌ها، نمودارهاى مختلف توزيع نمرات در پايه‌ها، فرم‌هاى نظرسنجى، درصدهاى قبولى، آمار دانش‌آموزان و نمودارهاى مقايسه‌اى آنان تحليل مناسبى از شرايط و اوضاع مدرسه خود را به دست بياورد.
گستردگى سيستم آموزش الكترونيك
نرم‌افزارهاى آموزش الكترونيكى كه در سطح مدارس و دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار مى‌گيرند، همه با شبيه‌سازى كامل مدارس و دانشگاه‌ها به صورت مجازى در يك سيستم قابل توسعه طراحى شده‌اند.
اين نرمافزارها به دليل مشكلات معمول خطوط اينترنتى و مخابراتى در كشورها، اغلب با دو شبكه LAN (داخلى) و WAN )جهانى) قابل اجرا هستند.
با توجه به توسعه خطوط مخابراتى و اينترنتى در شهرستان‌ها و حتى روستاها، چنين نرم‌افزارى هيچ محدوديت مكانى نخواهد داشت.
در واقع با وجود يك بستر اينترنتى مناسب به راحتى مى‌توان از سيستم‌هاى مختلف آموزش الكترونيك استفاده كرد.
تا جايى كه اين روزها بيشترين كاربران اين نرمافزارها دانشجويان دانشگاه‌ها در شهرستان‌ها هستند.
با رشد اين سيستم در سال‌هاى اخير مى‌توان به آينده بيشتر اميدوار بود.
ابراهيمى در اين رابطه مى‌گويد: براى آينده به برنامه‌ريزى‌هاى آموزشى منسجم نياز داريم تا بتوانيم از تكرار در اين نرمافزارها جلوگيرى كنيم.
چون طراحى اين نرمافزارها به دليل وجود ريسك زياد هزينه‌هاى زيادى را ايجاد مى‌كند.
با چنين روندى قطعا در چند سال آينده ديگر جريان كاغذبازى‌هاى متداول كمتر شده و ديگر دفتر كار، كلاس درس يا اتاق‌ها، گورستانى براى درخت‌ها نيستند.
