بخش مقاله آى تى ايران – مرسوم است که در آغاز هر سال گروه‌ها و اصناف گوناگون جامعه ، شعارها و برنامه‌هاى خود را براى يک سال پيش رو اعلام مى کنند و مى‌کوشند با ترسيم فضايى اميدوار کننده ، چشم‌انداز و vision خود براى ماه‌هاى آينده تشريح کنند. از اين رو شايسته است که جامعه کارشناسان ، دست‌اندرکاران ، منتقدان و حاميان صنعت فناورى اطلاعات در ايران نيز همچون ساير اصناف و گروه‌ها براى سال پيش رو يک شعار مناسب انتخاب کنند و بر مبناى آن حرکت‌ها و برنامه‌هاى خود را مشخص و هماهنگ کنند.
مايلم در آغاز سال جديد ، به عنوان يک عضو کوچک از جامعه اطلاعاتى ايرانى ، پيشنهادى را از طريق اين تريبون باارزش ، سايت آى‌تى ايران ، مطرح کنم و نظر علاقه‌مندان و صاحبنظران را جويا شوم.
چنانکه مى‌دانيد ، در سالى که گذشت با وجود تمام مشکلات سياسى و اقتصادى عمومى جامعه و همزمان با مشکلات جارى نعت IT در کشور از جمله اعمال بى‌ضابطه و پر و افت‌وخيز سياست فيلترينگ و نيز تداوم مشکلات مربوط به زيرساخت‌هاى ضعيف و يا نارساى شبکه ارتباطى و اطلاعاتى کشور ، جريان توليد محتواى فارسى تحت حمايت جنبش وبلاگ‌نويسى به زبان فارسى همچنان به رشد خود ادامه داد و توانايى‌ها و ضعف هاى بالقوه خود را نشان داد.
رشد مثبت و قابل توجه اين جريان نشان داد که جامعه کاربران فارسى زبان در شبکه اينترنت داراى اين پتانسيل قوى و مناسب هستند که با به‌کار انداختن قوه خلاقيت خود ، توليد محتواى فارسى روى وب را به يک واقعيت و يک دستاورد ارزشمند بدل سازند. چه خوب است که اين نيروى بالقوه را که چنديست به قعل درآمده و ارزش‌هاى خود را نشان داده‌است پاس داريم و با پيوستن به اين حرکت خودجوش آن را به يک فعاليت مدنى جهت‌دار و با برنامه تبديل کنيم. مقدمه سخن را کوتاه مى‌کنم و در چند بند اهميت و برخى جنبه‌هاى کليدى تلاش در جهت عملى ساختن شعار را برمى‌شمارم :
1- پيش از هر چيز بديهى به نظر مى‌رسد که اين جنبش داراى بالاترين و نيرومند‌ترين جايگاه براى حفظ و حراست از زبان فارسى در سپيده دم قرن بيست‌ويکم است. طوفان انقلاب فناورى اطلاعات ديريست که سراسر دنيا را درنورديده و اينک مى‌رود که جامعه ايرانى را با همه جنبه‌هاى سنتى و مدرن خود دربرگيرد. شايسته ات پيش از آنکه فضاى سايبر مختصات و ويژگى‌هاى خود را به ما تحميل کند ، در پديد آمدن همين مختصات مشارکتى فعال داشته باشيم. من عقيده دارم مرحله اول فرآيند ساخت و برپا شدن جامعه اطلاعاتى هنوز به پايان نرسيده و اندک فرصتى براى مشارکت در پايه‌گذارى زيربناى اين جامعه باقى مانده‌است.
2- اکنون به نظر مى‌رسد که از يک سو ، نيروى انسانى متخصص لازم براى طراحى و توسعه سيستم‌هاى نرم‌افزارى توليد محتواى فارسى روى وب به پختگى و مهارت لازم براى پوشش دادن نيازهاى آحاد جامعه در فضاى سايبر رسيده‌است و از سوى ديگر ، چندى است که اهل قلم و ناشران کتاب و مطبوعات با ابزارهاى ديجيالى هزاره سوم براى اطلاع‌رسانى و سخن‌پراکنى آشتى کرده‌اند و با جنبه‌هاى گوناگون آن آشنا شده‌اند. اين بهترين فرصت براى بهره‌بردارى از فرصت‌ها و عملى کردن روياهاست. ترديد ندارم که جامعه متخصصين IT در ايران هم توان لازم براى پشتيبانى از اين جنبش را يافته‌اند و هم از رويکرد ساير اقشار جامعه به اين نهضت فنى و فرهنگى استقبال خواهند کرد.
3- شايسته است که نخبگان علمى و فنى جامعه ، خصوصا در صنعت فناورى اطلاعات ، اهميت و ارزش جنبشى را که بدون دستور و امر حکومتى و کاملا خودجوش به وجود آمده‌است را دريابند و با ترسيم خط مشى و آرمان‌ها و اهداف مناسب ، آن را پيش از آنکه دير شود هدايت و راهبرى کنند. لازم است دقت کنيم اگرچه آغاز اين حرکت کاملا مردمى و خودجوش صورت شکل گرفته است اما بى‌ترديد حمايت علمى ، فنى و معنوى نخبگان مستقل را براى ادامه مسير نيازمند است چه در غير اين‌صورت همچون ساير پديده‌هاى طبيعى اجتماعى فروکش کرده و به انواع ضعف‌ها و نارسايى‌هاى تکنيکى و محتوايى آلوده خواهد شد. در راس اين نارسايى‌ها مى‌توان به خطراتى اشاره کرد که از بابت هجوم طبيعى و سرسام‌آور واژگان غير فارسى پديد آمده‌اند و اينک مى‌رود تا تمام هستى اين زبان زنده دنيا را در کام خود کشد.
4- شايسته است تمام مطبوعات مرتبط با کامپيوتر و فناورى اطلاات در برنامه‌هاى اصلى خود در سال 1383 جاى مناسبى نيز براى پيوستن به جنبش توليد محتواى فارسى درنظرگيرند. اين نشريات از يک سو آشنايى کافى با مشکلات و مسائل مربوط به فناورى اطلاعات دارند و از سوى ديگر هم فرهنگ و زبان مخاطب را بهتر مى‌شناسند و هم ابزار و توان لازم براى توليد محتوا – اين مهمترين و بنيادى‌ترين مشکل صنعت نشر اطلاعات روى وب – را دارند.
اين نشريات بايد اهميت جايگاه کليدى خود در اين جريان را دريابند ، سستى و رخوت را به کنارى نهند و در اين حرکت پيش‌گام باشند. هم‌اکنون سايت‌هاى فارسى زبان و نوپاى بسيارى در اينترنت پديدآمده‌اند که از بابت مشکلات توليد محتوا در رنجند. اگر اين مشکلات تداوم يابد و سايت‌هاى جديد التاسيس بدون حمايت رها شوند بسيارى از استعداد‌هاى نهفته و جوان پيش از رسيدن به بلوغ پژمرده خواهند شد. اکنون که ذوق و شوق پيوستن به اين جريان بسيارى از جوانان را متوجه خود ساخته است ، هرگونه بى‌محلى و بى‌توجهى به آنان از سوى ناشران مطبوعات خصوصا ناشران مطبوعات کامپيوترى ، معنا و تفسير ديگرى جز سستى ، بى‌برنامگى ، ناتوانى و عدم شناخت کافى نسبت به مقتضيات زمان خود نخواهد داشت.
5- هم نشريات کامپيوترى و هم ساير مطبوعات ايرانى بايد متوجه کمبود‌ها و ضعف‌هاى سايت‌هاى فارسى زبانى که مستقلا به توليد محتواى فرسى مشغول شده‌اند ، باشند و با نگاهى به پتانسيل‌ها و امکانات و تجربيات خود از منفعت مادى و معنوى و در عين حال استراتژيکى که در سرمايه‌گذارى براى توليد محتواى مناسب روى وب وجود دارد ، غافل نمانند. بنگاه‌هاى مطبوعاتى مى‌توانند با تغيير ساختار کسب و کار خود ، زيرمجموعه جديدى در سيستم خود ايجاد کنند که در کنار توليد محتواى عادى مناسب براى چاپ ، همچون يک Content Provider براى جنبش توليد محتواى فارسى در وب عمل کنند و سايت‌هاى ايرانى را تغذيه نمايند.
6- خوب است که شرکت‌هاى ايرانى توسعه دهنده سيستم‌هاى نرم‌افزارى ، على‌الخصوص شرکت‌هاى فعال در زمينه طراحى و برنامه نويسى وب ، در قالب فعاليت‌هاى تبليغى مشخص و مدون ، توان و تجربه خود در زمينه توليد محتواى فارسى روى وب را به عموم مردم اعلام نمايند. اين حرکت تبليغى در عين حال مى‌تواند خون تازه‌اى به رگ‌هاى صنعت نرم‌افزار در ايران تزريق کند.
7- شايسته است که بازيگران عمده صنعت فناورى اطلاعات در ايران در يک حرکت هدفمند و مطالعه شده ، صنعت و صنف ميزبانى وب را از اين بى‌سامانى و هرج‌ومرج نجات دهند و زيرساخت‌هاى مناسبى براى دوام و قوام صنعت توليد محتوا روى وب پديد آورند. رقابت‌هاى کم ارزش و سخيف بر سر فروختن چند مگابايت فضاى وب به قيمت چند هزار تومان ، آنهم با پايين‌ترين کيفيت سرويس‌دهى و عدم پاسخگويى و پشتيبانى مناسب ، بايد جاى خود را به رقابت‌هاى سازنده بر سر ارائه فضاى‌ها کافى روى وب با قيمت‌هاى کارشناسى و با بهترين قابليت‌ها دهد. نگذاريم که اين صنعت نوپا نيز به بيمارى‌هاى مزمن و تاريخى جامعه و اقتصاد ايرانى دچار شود.
پى‌نوشت:
براى اينکه صحبت‌ها در حد حرف باقى نماند ، شخصا اميدوارم در اين حرکت مشارکت داشته باشم. به همين جهت قصد دارم در سال 83 از طريق ارسال مقاله و کمک فنى به سايت‌هاى مرتبط با فناورى اطلاعات از جمله آى‌تى ايران و نيز چند سايت مرتبط با ساير علائق شخصيم ، وظيفه‌اى که براى خودم مى‌شناسم را به انجام برسانم. براى مطالعه جزئيات بيشتر درباره برنامه‌هاى شخصى من در اين زمينه ، يادداشتى را که در همين رابطه در وبلاگم گذاشتم مطالعه کنيد.
