ايران و جامعه اطلاعاتى – وضعيت، پيشرفت و چشمانداز
iranwsis – ايران کشورى است با تمدن هفت هزار ساله که قديمىترين شهر جهان در آن واقع شده است. هزاران اثر علمى، فرهنگى، هنرى و دينى برجاى مانده از اين دوران، بخشى از ابعاد اين تمدن را نشان مىدهند.
هگل، فيلسوف معروف آلمانى، تشكيل اولين دولت عقلانى جهان را در قرن ششم قبل از ميلاد، پيش از شکلگيرى امپراطورى رم به اين نقطه از زمين نسبت داده است. ايرانيان با ساماندهى نظامى براى انتقال سريع و رسمى اطلاعات، سهم بزرگى در تشكيل و نهادينهسازى اولين نظام انتقال اطلاعات داشتهاند و اولين گامها را در راه ايجاد جامعهى اطلاعاتى جهانى برداشتهاند. سرزمين ايران بيش از 6/1 ميليون کيلومتر مربع وسعت دارد که در جنوب به خليج فارس و در شمال به درياى خزر و کشورهاى آسياى ميانه منتهى مىشود. در حال حاضر بيش از 66 ميليون نفر جمعيت دارد.
1-2- آمارهاى مربوط به جمعيت
• جمعيت: بيش از 66 ميليون نفر
• جمعيت شهرى: بيش از 44 ميليون نفر
• جمعيت روستايى: بيش از 22 ميليون نفر
• جمعيت زير 40 سال: 46/80 درصد
• جمعيت زير 30 سال: 89/67 درصد
• مردان: 8/50 درصد
• زنان: 2/49 درصد
1-3- آمارهاى مربوط به آموزش
• درصد جمعيت باسوادان شش ساله و بالاتر: 80 درصد (46030000 نفر)
• دانشآموختگان دانشگاهها: 1661000 نفر
• شاغلان به تحصيل در دانشگاهها: 1673757 نفر
• دانشجويان مرد: 3/49% (= 825474 نفر)
• دانشجويان زن: 7/50% (= 848283 نفر)
كشورى با اين ويژگىا و جوانى جمعيت به يكى از مستعدترين جوامع براى پذيرش شيوههاى ارتباطى نو و رشد شتابان جامعهى اطلاعاتى ـ ارتباطى بهشمار مىرود.
2- سياستها و برنامههاى كلان ج. ا. ايران براى توسعه فناورى اطلاعات و مشاركت در جامعهى اطلاعاتى جهانى
1-2- برنامه ملى توسعه ICT (تكفا)
دستاندركاران فناورى اطلاعات و ارتباطات جمهورى اسلامى ايران در سالهاى اخير برنامهاى به نام «توسعه و كاربرد فن آورى اطلاعات» تهيه كردهاند كه به اختصار «تكفا» ناميده مىشود.
برنامه تكفا با مطالعه نقاط قوت و ضعف حوزهى ارتباطات و رايانه و با تكيه بر بهكارگيرى فناورى اطلاعات و ارتاطات در همه حوزههاى اجتماعى و اقتصادى، به برنامه حركت ايران به سوى جامعهى اطلاعاتى تبديل شده است.
راهبردهاى كليدى در برنامهى تكفا عبارتاند از:
• تهيهى زيرساخت شامل شبكه دسترسى، قوانين و مقررات، منابع و تسهيلات
• برنامهى جامع گسترش ICT در توسعه ملى پايدار
• توجه به بخش خصوصى به عنوان محور اصلى توسعه ICT
• توسعهى منابع انسانى به عنوان اولويت
استراتژيك گسترش ICT
براى دستيابى به راهبردهاى تعيين شده، برنامهى تكفا بر پايه هفت محور اصلى استوار گشته است. اين محورها عبارتاند از:
• دولت الكترونى
• آموزش عالى و آموزش پزشكى الكرونى
• آموزش عمومى و ارتقاى مهارتهاى ديجيتالى
• توسعهى خدمات اجتماعى
• اقتصاد و بازرگانى الكترونى
• توسعهى پاركها و مراكز رشد ICT
• گسترش فرهنگ و تقويت خط و زبان فارسى براى كاربرد در شبكه
2-2- رويكرد ايران براى نهادينه كردن برنامه ريزى توسعه فناورىهاى اطلاعات و ارتباطات در ايران
فعاليتهايى كه بدان اشاره شد و نيز تشكيل شوراىعالى اطلاعرسانى زير نظر رئيس جمهور و اجراى برنامه ملى ايران باعنوان اختصارى «تكفا»، يك فعاليت ستادى ويژه براى شناساندن ضرورتها، شناخت فرصتها و تهديدها و هدايت منابع و ظرفيتها براى گذر خلاق و فعال اران به جامعهى اطلاعاتى است.