iranwsis – دومين سمينار ميان‌منطقه‌اى آسياى مرکزى ـ غربى و جامعه اطلاعاتى، روز گذشته پس از دو روز برگزارى در مرکز تحقيقات مخابرات به کار خود پايان داد .
گزارش نخستين روز اين سمينار را مى خوانيد:
اين سمينار که به منظور کمک به آمادگى ايران براى شرکت در «کنفرانس عالى سران جهان درباره جامعه اطلاعاتى»(ژنو، آذرماه 1382) و به همت «مرکز پژوهش‌هاى ارتباطات»، «دانشگاه علامه‌طباطبايى»، «وزارت پست و تلگراف و تلفن»، «شوراى عالى اطلاع‌رسانى» برپاشده است و «وزارت علوم و تحقيقات و فناورى»، «سازمان مديريت و برنامه‌ريزى»، «مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها»، «کميسيون ملى يونسکو در ايران»، «دانشگاه تهران»، «دانشگاه صنعتى شريف» و «دانشگاه صنعتى اميرکبير» از حاميان آن هستند.
مراسم افتتاحيه سمينار، با خوشامدگويى دکتر نجفقلى حبيبى رئيس دانشگاه علامه طباطبايى، آغاز شد. وى ضمن قدردانى از برگزارکنندگان سمينار، نويد داد که به زودى خبر رسمى تأسيس دانشکده علوم ارتباطات را اعلام خواهد کرد.
دکتر زين‌العابدين صالح، مدير دفتر منطقه‌اى يونسکو در ايران، سخنران بعدى بود که تلاش‌هاى برگزارکنندگان سيمنار را ستود و گفت: به خوبى از کوشش‌هاى دکتر کاظم معتمدنژاد براى شکل‌گيرى همکارى‌هاى منطقه‌اى در زمينه جامعه اطلاعاتى خبردارم. وى اعلام کرد که يونسکو آمادگى همه نوع همکارى بين‌المللى و منطقه‌اى را در اين زمينه دارد. دکتر کاظم معتمدنژاد، دبير علمى سمينار نيز در مراسم افتتاحيه، گزارشى از چگونگى شکل‌گيرى و اهداف سمينار بيان کرد.
سپس خانم اليزابت لانگ‌ورث، مدير بخش جامعه اطلاعاتى يونسکو، پيام «عبدالوحيد خان»، معاون مديرکل يونسکو در زمينه اطلاعات و ارتباطات، را قرائت کرد.
طبق جدول زمانبندى مراسم افتتاحيه، قرار بود پيامى نيز از سوى رئيس‌جمهور براى آغاز دومين سمينار ميان‌منطقه‌اى فرستاده شود که متأسفانه پيام ايشان به دبيرخانه نرسيد. همچنين مهندس برات قنبرى معاون برنامه‌ريزى و توسعه وزارت پست و تلگراف و تلفن نيز که به تازگى جانشين مهندس نصرالله جهانگرد در اين سمت شده، نتوانست طبق برنامه زمانبندى شده، در اين سمينار سخنرانى کند.
مراسم افتتاحيه با سخنرانى مهندس نصرالله جهانگرد، دبير شوراى عالى اطلاع‌رسانى درباره برنامه‌هاى مشارکت ايران در «اجلاس جهانى سران درباره جامعه اطلاعاتى»، به اتمام رسيد.
نشست اول
پس از مراسم افتتاحيه، نشست اول سمينار، تحت عنوان «ايران و اجلاس جهانى سران درباره جامعه اطلاعاتى»، با سخنرانى پروفسور آرمان ماتلار، استاد علوم ارتباطات دانشگاه پاريس هشت، آغاز شد. وى در سخنرانى خود تحت عنوان «جامعه اطلاعاتى و نظم نوين جهانى»، گفت: اختلاف‌نظرهاى مربوط به راه‌هاى دستيابى به جامعه اطلاعاتى و به‌طور وسيع‌تر، رابطه ميان فرهنگ‌ها و نظم نوين جهانى، شکل ژئوپليتيک به خود گرفته‌اند که بيم آن مى‌رود، اين وضع در نتيجه تصميم سال گذشته دولت آمريکا وخيم‌تر و جدى‌تر نيز بشود.
دولت بوش سال گذشته تصميم گرفت به سازمان يونسکو بزگردد. آمريکا در سال 1364 بر سر تلاش‌هاى کشورهاى جنوب براى رسيدن به نظم نوينى در عرصه ارتباطات و اطلاعات، اين کشورها را به سياسى کردن موضوعات متهم کرد و با سروصدا و جنجال، از يونسکو جدا شد.
دکتر محسن بهرامى، رئيس پژوهشکده هوافضا، از ديگر مدعوين سمينار بود که با موضوعى با عنوان «نگاهى ديگر به جامعه اطلاعاتى آينده» به سخنرانى پرداخت. وى در بخشى از سخنان خود درباره به‌وجود آمدن ربات‌هاى هوشمند و تلفيق آن با اطلاعات، گفت: نکته‌اى که عموماً در مطالعات مربوط به شکل‌گيرى جوامع اطلاعاتى آينده در نظر گرفته نمى‌شود، به‌وجود آمدن ربات‌هاى هوشمند و تلفيق فناورى اطلعات و ديگر فناورى‌ها با بدن انسان، به‌ويژه با مغز انسان، است.
رئيس مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها، دکتر محمدمهدى فرقانى، نيز در اين سمينار مقاله‌اى به نام «جامعه اطلاعاتى جهانى: گذار از الگوى حاکم» ارائه داد. وى ضمن پذيرش برخى اضطرارها در ورود به جامعه اطلاعاتى گفت: ضمن همسازى با فرايند جهانى‌سازى و با مفروض شمردن آثار و نتايج آن، بايد تلاش کرد از منظرى انتقادى که شرط حفظ هوشيارى و پرورش خلاقيت در مواجهه با پديده‌هاى جديد است به اين موضوع بنگريم.
در پايان نشست اول، يونس شکرخواه، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ارتباطات، به بررسى تطبيقى محتواى اعلاميه‌هاى نفرانس‌هاى منطقه‌اى تدارکاتى «اجلاس عالى سران درباره جامعه اطلاعاتى» پرداخت.
دکتر کورکماز علمدار استاد علوم ارتباطات دانشگاه آنکارا که مطابق برنامه سمينار از جمله سخنرانان اين نشست بود، نتوانست در اين نشست شرکت کند. و به جاى او، حسين ابراهيم‌آبادى، مديرکل مرکز پژوهش‌هاى ارتباطات، به ايراد سخنرانى پرداخت.
نشست دوم
موضوع نشست دوم سمينار، «زيرساخت‌ها و زمينه‌هاى اقتصادى، اجتماعى، و فرهنگى پيشبرد جامعه اطلاعاتى در ايران» بود.
در اين نشست، دکتر سياوش ميرشمس شهشهانى، عضو هيأت علمى دانشگاه صنعتى شريف، به موضوع دامنه‌هاى اينترنتى کشور و مسائل ملى و بين‌المللى و منطقه‌اى مربوط به آن پرداخت.
دکتر يحيى تابش، رئيس مرکز محاسبات دانشگاه صنعتى شريف، از شبکه مدرسه در ايران سخن گفت و دکتر عباس حرى، عضو هيأت علمى دانشگاه تهران، با ارائه مقاله‌اى نظر خود را درباره رويکرد ايدئولوژيکى به جامعه اطلاعاتى بيان کرد.
موج چهارم و عصر مجازى، موضوع سخنرانى دکتر على‌اکبر جلالى عضو هيأت علمى پژوهشکده دانشگاه علم و صنعت ايران بود که در آن به جامعه مجازى و دستاوردهاى آن و بخصوص شکل‌گيرى اولين کتابخانه مجازى در روستاى شاهکوه پرداخته شد.
ميزگرد
در پايان اين نشست، ميزدگردى با حضور دکتر محمدى، پروفسور ماتلار دکتر مرادف، مدير دپارتمان روزنامه‌نگارى دانشگاه ملى تاجيکستان و دکتر معتمدنژاد، با عنوان «چشم‌انداز جهانى جامعه اطلاعاتى» تشکيل شد. اداره اين ميزگرد برعهده يونس شکرخواه بود.
دکتر محمدى توجه به جامعه اطلاعاتى را بسيار حائز اهميت دانست و گفت: با وجود تضاد و فشارهايى که در ايران در زمينه اطلاعات وجود داشته و با تمام محدوديت‌ها، پيشرفت چشمگيرى در اين زمينه داشته‌ايم. وى درباره رسيدن به جامعه جهانى گفت: قبل از هرچيز بايد به فرهنگ توجه کرد. بايد ديد آنهايى که قدرت را در دست دارند فرهنگ اطلاعات را درک مى‌کنند. محمدى با اشاره به اين نکته که فصل مهمى را بايد به بنامه‌ريزى اطلاعات تخصيص داد گفت: پرورش دانشجو و انسان‌هاى ماهر، از يک سو و توليد علم، از سوى ديگر، از نکاتى است که ما را در اين زمينه يارى مى‌کند. وى در ادامه سخنان خود گفت: به علت ازدواج کامپيوتر با تلفن، همه از حال هم خبر دارند و بنابراين کنترل به‌هيچوجه فايده ندارد. هميشه فرهنگ‌هايى پيشرفت مى‌کند که باز باشد و اجازه شکوفايى به همه بدهد. سيستم سانسور در دنياى امروز يک سيستم منحط است.
پس از سخنان دکتر محمدى، يونس شکرخواه گفت: عرصه ارتباطات آن قدر هم خشک و رسمى نيست که برنامه‌اى وجود نداشته باشد. برنامه در اين زمينه طراحى شده استو بعضى مشکلات اجرايى در اين زمينه وجود دارد.
مرادف نيز درباره جامعه جهانى گفت: چه‌بخواهيم و چه نخواهيم، وارد جامعه اطلاعاتى خواهيم شد.
مرادف ايران را نسبت به تاجيکستان در اين زمينه پيشرفته‌تر دانست و افزود: براى تشکيل جامعه اطلاعاتى دو مسأله ضرورى است. يکى به دست آوردن اطلاعات و ديگرى رساندن آن به مردم. همچنين بالا بردن فرهنگ مردم براى تشکيل جامعه اطلاعاتى ضرورى است.
پروفسور ماتلار در اين ميزگرد درباره چگونگى رسيدن به جامعه اطلاعاتى، بر جنبه تکنولوژى و پابه‌پا آمدن آن با تجربه مدرنيته تأکيد کرد. دکتر معتمدنژاد به عنوان آخرين سخنران ميزگرد به دو گرايش انتقادى و مثبت اشاره کرد و فت: در گرايش مثبت، تکنولوژى هدف قرار مى‌گيرد و ديگر وسيله نيست.
يونس شکرخواه در پايان به جمع‌بندى ميزگرد پرداخت و گفت: اين بحث‌ها نشان مى‌دهد که ما جامعه‌اى در حال گذار هستيم. در ژنو و تونس چه مى‌خواهند بگويند. مى‌خواهند به تعريفى برسند. شايد به اين زودى آرزوهاى ما نتيجه ندهد و شايد همه پاسخگوى سرعتى که براى تشکيل ICT لازم است نباشيم، ولى بايد با پادزهرى به نام سواد الکترونيکى به مقابله با آن برويم.
