سبز مثل آى تى، سبز مثل گلستان

نام نویسنده: شهرام شريف

بخش مقاله ITiran – فاصله قائم شهر تا سارى و از آنجا تا گرگان با قطار خيلى زيادتر از آنى به نظر مى رسد که قبلا در تصورم مى گنجيد . هر قدر در طل شب و در ميان خواب نيم بند حس مى کردى قطار هر آن ممکن است در سرازيرى کوه به ته دره( آن هم از نوع ورسک) بغلتد ،حالا در آغاز سپيده دم به نظرمى رسد جبران شده است و قطار با سرعت 30 کيلومتر و يا حتى کمتر در دشت صاف با سر و صداى زياد تکان مى خورد و کند پيش مى رود.
صبح تازه روى دشت سبز مازندران و گرگان پهن شده است و انعکاس تصوير آسمان در برکه هاى گاه به گاه ميان راه ،سخت دل انگيز است. انگار قطار قلب مزارع را مى شکافد چراکه از پنجره هاى هر دو طرف مردمانى اغلب زن و کودک و پيرمرد را مى توان خم شده روى زمين و مشغول به کار مشاهده کرد. بچه ها که با رد شدن قطار فرصتى براى بيرون رفتن از دنياى مزرعه مى يابند، براى واگن هاى آهنين دست تکان مى دهند و گاه بالا و پايين مى پرند. براى آنها هنوز اين تکنولوژى کهنسال و فرسوده ى ارتباطى، تازه و شگفت انگيزاست.

مسئول واگن يک که ما در آن هستيم جوانى اهل پل سفيد است با لهجه مازندرانى واندامى کوچک که مرتب اين طرف و آن طرف مى رود.
پس چرا قطار اينقدر آهسته مى رود؟
اينجا ريل درست و حسابى ندارد اگر تند برود ممکن است قطار از ريل بيرون بزند.
يعنى ريل ها خراب است ؟
آره سال هاست دست نخورده البته بعضى لکوموتيور ران ها تند تر مى روند ولى اين يکى خيلى ترسوست!
تا حالا مگر قطارى هم از ريل خارج شده ؟
نه.
با اين سرعت ساعت هفت و نيم هم به گرگان نمى رسيم؟
ساعت هفت و نيم؟ حداقل ساعت ده مى رسيم . نگران نباش ، در بندر ترکمن لکوموتيوران عوض مى شود احتمالا بعدى نترس تر است.

بعد از بند ترکمن هم تاثيرى در سرعت به وجود نمى آيد و اين مساوى است با نااميدى من براى از دست دادن مراسم افتتاحيه همايش نقش فناورى اطلاعات و نقش آن در توسعه استان گلستان على رغم برنامه ريزى قبلي. به حرف هاى فروشنده بليت که گفته بود “ساعت هفت و نيم گرگان خواهيد بود” فکر مى کنم و به ريل هاى لق و لرزانى که لکوموتيوران را مجبور مى کند مرتبا سرعتش را بکاهد. به اين زيرساخت هاى لعنتى لرزان فکر مى کنم که از حمل و نقل گرفته تا آى تى ما را حسابى درگير خود کرده است. و فکر مى کنم به اين که چقدر قطار آى تى در کشور شبيه اين قطار تهران – گرگان است و چقدر زيرساخت هاى مخابراتى ما به ريل هاى فرسوده اين مسير پرشباهت است.
ساعت ده و نيم صبح ، قطار خسته پس از دوازده ساعت در ايستگاه گرگان ولو مى شود .

اولين برخورد بعد از استعفا
مراسم افتتاحيه با تاخير شروع مى شود و چندان به طول نمى انجامد، در حالى که به جز همه مقامات درجه اول استان مقامات درجه اول تصميم گير در حوزه آى تى هم هستند. در راه ايستگاه تا مراسم افتتاحيه به اين فکر مى کردم که واقعا اولين برخورد وزير پست با معاون تازه مستعفى ود ( نصرالله جهانگرد) دريک مراسم رسمى چگونه خواهد بود. تقريبا همه به صورت غير آشکار از ميزان اختلافات اين دو در هنگام همکارى با هم با خبر بودند و همه هم دليل استعفاى جهانگرد را همين موضوع مى دانستند.
حضور جهانگرد در سمت هاى مختلف و نقشى بينابين مشاورت و معاونت رييس جمهور در حوزه آى تى از يک سو و دبيرى شوراى عالى اطلاع رسانى از سوى ديگر با آن همه فراگيرى و قدرت نمى توانست براى وزير پست معاون برنامه ريزى به حساب آيد. البته براى جهانگرد هم خيلى آسان نبوده است که بعد از راى عدم اعتماد مجلس و در حالى که کاملا اعتماد رييس جمهور را با خود دارد و سابقه بيشترى را نيز در خود مخابرات محفوظ دارد، صرفا در سمت معاونت به کار ادامه دهد. با اين حال مناسبات بين مقامات همواره اينگونه بوده که در ظاهر هميشه چهره نگه مى دارند. اما با آغاز مراسم جهانگرد حاضر نشد به معتمدى در ميان رديف اول بپيوندد و صندلى هاى کنارى را برگزيد.
اين دو از هفته ها قبل ازاستعفا براى شرکت و سخنرانى در اين سمينار دعوت بودند اما بعد از سمينار و تا روز آ[خر و در حالى که برنامه هاى متعددى – خصوصا براى جهانگرد – تدارک و اعلام شده بود، ديگربه آن باز نگشتند .

گلستان و آى تى
آنچه از نام گلستان به ذهن متبادر مى شود سبزى و آبادانى است و آنچه در هنگام ديدن گرگان به چشم مى آيد همين است به اضافه هواى خنک نيمه مرداد ماه و اين که برخلاف ديگر شهرهاى شمال اينجا کوههاى پوشيده از جنگل تودرتو واقعا چشم انداز خيره کننده اى است که البته ساختمان سازى هاى جديد بى هويت مثل يک سرطان در حال پيشرفت در دل اين جنگل ها راه باز مى کند. اما على رغم گذشت 5 سال از مستقل شدن اين منطقه از مازندران و تشکيل استان جديد وضعيت اشتغال و ديگر مبانى اقتصادى اين استان چندان جالب نيست. نرخ بيکارى در استان بسيار بالا( 30 درصد) و در مقايسه با مازندران و سمنان ( استان هاى همجوار) بسيار بيشتر است. دليل عمده اين موضوع هم به نبود کارخانه هاى بزرگ ( از آن گونه که مازندران را پوشانده است) و صنايع سنگين است. به همين دليل بسيارى از مسئولان استان تصميم گرفته اند به استقرار صنايعى دراين استان فکر کنند که فضاى سبز و محيط طبيعى را تحت الشعاع قرار ندهد.
دکتر على اکبر جلالى که هم در اين سمينار ميهمان است و هم خود را به نوعى از ميزبانان مى داند مى گويد: توسعه آى سى تى در استان گلستان اولين بار خود من از روستاى ايترنتى شاهکوه شروع کردم و بعد ديدم سازمان مدريت و برنامه ريزى استان هم علاقه مند هست. مسئولان کشور و استان همواره تمايل مثبتى نسبت به استان گلستان داشته اند و به لحاظ نو بودن و هم ملاحظات ديگر تاکيد داشتند که اگر قرار است اينجا صنعتى توسعه پيدا ند بهتر است صنعتى غير آلوده ساز باشد و آى تى همان چيزى است که آنها به دنبال آن بودند.
اما واقعا فقط همين آلوده نکردن فضا تنها دليل تمايل به توسعه آى تى در اين استان است ؟ جلالى مى گويد: يکى از شاخص هايى که آى تى در اينجا جواب مى دهد اين است که با وجود برخوردارى از فضاى سبز حدود سى درصد مشکل بيکارى دارد و در نتيجه ورود صنعت به اينجا هم يک نگاه روانشناسانه و هم يک نگاه منطقى است.
جلالى معتقد است که گلستان هيچ وقت به بيرون خوب معرفى نشده است امکانات مناسبى و اين به اين دليل است که امکانات مناسبى ندارد . او مى گويد: يکى از مواردى که آى تى مى تواند انجام دهد معرفى جاذبه هاى اين استان است. من ديشب در شاهکوه درجايى خوابيدم که نياز به روشن کردن بخارى داشت. يعنى درست در ميان تابستان ما يک يخچال طبيعى داريم که واقعا پديده نادرى است و مى توان با معرفى آن و سرمايه گذارى رونق اقتصادى مناسبى را از طريق جلب توريست هاى خارجى و داخلى در اين زمينه به وجود آورد. در سايت روستاى اينترنتى شاهکوه تا کنون نهصد و پنجاه هزار نفر کليک کرده اند و چندين هزار نفر ايميل داده اند که مى خواهند اينجا را ببينند اما ما گفته ايم نياييد که جا نداريم.
به گفته جلالى اين ميزان بالاى بيکارى در استان در حالى وجود دارد که شاخص هاى سواد در استان بسيار بالاست و در اغلب روستاهاى منطقه اهالى سواد بالا و تعداد بسيارى دکتر وجود دارد اما نبود يک مديريت واحد باعث شده از اين پتانسيل ها هيچ گاه استفاده نشود.

مردان کرباسچى
رويکرد گلستانى ها به آى تى البته آنها را درزمينه آى تى در ميان خارج از مرکزى ها پيشگام نکرده است چراکه استان هاى ديگرى در اين زمينه پيش قدم بوده اند اما تفاوت اين استان نه چندان پهناور اين است که همه مسئولان رده بالاى آن به رشد در اين زمينه اميددارند.
محمد هاشم مهيمنى استاندار اين استان رييس شوراى راهبرى ict استان نيز هست و از همين رو در طول دو روز برگزارى همايش از ابتدا تا انتها همه مقالات و سخنرانى ها را ديد و شنيد و مديرانش را نيز موظف کرد که آنها نيز در اين سمينار به طور کامل حضور داشته باشند. مهيمهنى البته نام آشنايى نيز براى تهرانى هاست. او سالها به عنوان مدير يکى از مناطق شهردارى تهران و در تيم غلامحسين کرباسچى حضور داشت و حالا در حالى که تهران سخت دلتنگ چنان مديرانى است، در اين سمت چند تن از مديران ديگر شهردارى سابق تهران – همچون سليمان ملکان – را نيز همراه خود کرده است.

هدف: سند راهبردى
گلستانى ها با تشکيل شوراى راهبرى ICT و گروههاى هفتگانه کميته فنى شوراى راهبرى در طى چند ما ه گذشته کوشيده اند در زمينه آى سى تى به طرف ايجاد يک سند راهبردى استانى نزديک شون.
ناصر بهنام پور دبير همايش و عضو هيات علمى دانشگاه علوم پزشگى گلستان مى گويد: هدف ما فقط برگزارى يک سمينار نبوده است . اما قطعا اين اولين همايش در اين سطح و با اين وسعت و با اين اهداف است
بهنام پور مى افزايد: ما با ايجاد بسترى از ماهها قبل تلاش کرديم با برگزاى اين سمينار به تهيه يک طرح کلى Master plan نزديک بشويم . شايد همه آن سند نوشته نشود اما براى اين استان که استان نويى هست اين اولين قدم جدى و آکادميک است
اما يک سمينار تا چه اندازه مى تواند به تهيه يک سند راهبردى منجر شود؟ بهنام پور مى گويد: بحث ما فقط تجارى نيست ما دوست داشتيم و اولويت ما نيز اين بود که بايد زيرساخت هاى استان بشناسيم. اين سمينار خيلى چيزها را به ماشناساند و ما فهميديم در خيلى نقاط نيروى انسانى متخصص نداريم و يا نيروى انسانى داريم اما لينک مناسبى را با آنها برقرار نکرده ايم.
بهنام پور ش اشاره مى کند که هدف اين همايش اين بوده که تعدادى بيايند و از آينده بگويند و کسانى که قرار است آينده را در استان بسازند هم مستمع آنها باشند. او و همکارانش در حقيقت از روش ايجاد حسرت تکنولوژيک استفاده مى کنند روشى که بهترين تاثير را براى جبران عقب ماندگى هاى ديجيتالى ما دارد و البته تکنولوژى برخلاف تصور برخى از دست دادن هويت نيست بلکه کسب هويتى تازه تر با استفاده از ظرفيت هاى بومى است .

جمعيت يک ميليون و هفتصد هزار نفرى استان گلستان 13 هزار کاربر اينترنت و فقط 2 مگابيت پهناى باند اينترنت دارد که توسط 22 آى اس پى منطقه بين کاربران توزيع مى شود. مثل بسيارى از نقاط کشور حجم اصلى اين اينترنت توسط خطوط Dial Up ارايه مى شود ، اما مسئولان کميته آى سى تى استان در حال راه اندازى خطوط ADSL هستند که کاربران انتهايى را با سرعت بسيار بالا به اينترنت متصل مى کند بدون اين که تبادل ديتا از طريق سويئچ هاى مخابراتى انجام شود . وجود يک انجمن صنفى کارفرمايان ايتنرنتى( که شباهت هاى اسمى آن با نوع تهرانى جالب توجه است ) هم نمونه ديگرى از فعاليت هاى انجام شده ست اين انجمن که يک تشکل خصوصى است بسيارى از شرکت هاى اينترنتى و کامپيوترى استان را در بر مى گيرد و در انجام پروژه هاى دولتى نيز فعاليت مى کند.
کميته هاى فنى شوراى راهبردى ICT نيز به شکلى فعالانه بخش هاى مختلف آى تى را دنبال مى کنند. گروه دولت الکترونيکE- government وظيفه سياستگذارى کلان برنامه ريزى و بودجه ريزى و کارکردهاى دولت الکترونيکى را در دستگاه هاى مختلف بر عهده دارد. گروه اشتغال الکترونيک E-working مى خواهد با شناسايى وضعيت فعلى استان از نظربازار کار براى جويندگان کار و کارآفرينان و همچنين شناسايى مشاغل جديد که با توسعه آى تى گسترش مى يابند بازار را به استفاده ازاين تکنولوژى هدايت کند. گروه محتواى الکترونيک E-contenetوظيفه سياستگذارى ، نظارت براى توليد محتواى الکترونيکى در مقاطع مختلف زمانى و برقرارى ارتباط با دستگاه هاى داراى پتانيسيل براى توليد محتوا Content provider و تشويق و فرهنگسازى لازم بخش خصوصى را برعهد دارد . اين گروه همچنين يک کتاب جامع درمورد جزئيات تکفا براى مديران استان گلستان منتشر کرده است، گروه امنيت الکترونيکE-security تعيين استراتژى امنيت شبکه در استان و ايجاد يک پايلوت به کارگيرى انوع سخت افزارها و نرم افزارهاى امنيتى و ارايه مشاوره امنيتى به کليه سازمان ها و شبکه هاى خصوصى را برعهده گرفته است. گروه آموزش الکترويکى E-education برگزارى سيمنارها و کارگاه هاى آمورشى را مد نظر دارد و همچنين م يخواد با تهيه منابع در زمينه آموزش الکترونيکى به عنوان مرجعى براى علاقه مندان و پيگيرى آموزش استاندارد ICDL براى کارکنان دولت و آموزش نيروى هاى متخصص در زمينه ICT فعاليت کند. گروه هاى ديگر تجارت الکترونيک E-commerce و سلامت الکترونيک E-health هستند که هريک اهداف خاص متناسب با آن حوزه را دنبال مى کنند.

و …
بازگشت از گلستان سريع اتفاق مى افتد. در دودلى پذيرفتن دعوت دکتر جلالى براى ديدن نخستين روستاى ايتنرنتى و يا بازگشت به دشت خشک تهران. با اين حال درست زمانى بعد از دوساعت رانندگى با آخرين سرعت ا گرگان تا فرودگاه سارى و در ميان پله هاى هواپيماست که تازه مى فهميم گرگان هم فرودگاه داشته است.( باز هم نبود اطلاعات).
30 دقيقه بعد در مهرآباد به اين فکر مى کنم که چقدر زيرساخت هاى هوايى ما خوب است!

شرح عکس:
عکس يک – چشم انداز سبز کوهپايه هاى اطراف گرگان
عکس دو – همزمان با همايش نمايشگاهى نيز باحضور شرکت هاى کامپيوترى برگزار شد
عکس سه – ساخت و ساز بى رويه بزرگترين تهديد منطقه
عکس چهار – بدون شرح
عکس پنچ – خيابان ناهارخوران
عکس شش – در طى دو روز 25 مقاله در همايش ارايه شد
عکس هفت – بهنام پور دبير همايش
عکس هشت – گروههاى هفتگانه کميته فنى شوراى راهبرى ICT استان
عکس نه – همايش در دانشگاه علوم پزشکى گرگان برگزار شد
عکس ده – غروب در جاده گرگان – بندرترکمن
عکس يازده – بازگشت به جهنم 43 درجه اى !

[email protected]