بى بى سى – در حالى كه مسدود كردن سايتهاى ضد اخلاقى و سياسى در ايران همچنان يكى از موضوعات روز است، گزارش‌ها حكايت از آن دارد كه روحانيون ايرانى سعى دارند تا با اين وسيله به معرفى ترويج دين بپردازند.
روزنامه دنياى اقتصاد با چاپ گزارشى تحت عنوان «تكنولوژى در كنار دين»( به قلم على پرند)، به وضعيت بهره‌گيرى روحانيون ايرانى از اينترنت پرداخته و نوشته است كه روحانيان از اينترنت دفاع مى‌كنند.
اين در حالى است كه از دو ماه پيش دولت برنامه‌اى را براى مسدود كردن برخى سايتهاى ضد اخلاقى و سياسى به اجرا در آورده است.
به نوشته اين روزنامه برخى اعتقاد دارند امروز اينترنت لازمه ترويج دين، مذهب و فرهنگ است.
محمدرضا آقا ميرى مدير موسسه تحقيقاتى و ارتباطى تبيان در قم مى‌گويد: ” توسعه و ترويج دين، مذهب و فرهنگ با اينترنت لازم است و با توجه به لزوم جهانى شدن دين اسلام، عدم استفاده از اين ابزار، خسارت‌هاى عظيمى در پى خواهد داشت.”
به گفته آقاميرى اينترنت حاصل تلاش و دانش صنعتى و تكنيكى غرب است كه به رايگان در اختيار ما قرار گرفته است.
وى مى‌گويد: “استفاده از اين ابزار فوق‌العاده، برد صداى ما را چندين هزار برابر خواهد كرد و مزاياى اينترنت بدون توجه به مضرات آن، بسيار برجسته و غيرقابل چشم پوشى است.”
ارتباط با علما
مدير موسسه تبيان با ضرورى خواندن بكار گيرى از اينترنت براى ترويج مكتب اهل بيت و مذهب اسلام مى‌گويد:” اين وسيله امتياز فوق‌العاده‌اى نسبت به ساير وسايل ارتباطى دارد و با اين وسيله ارتباط علماى دينى و مردم بيشتر خواهد شد.”
وى توضيح مى‌دهد:” مردم به راحتى با تماس غيرمستقيم از طريق مراجعه به سايت علماى دينى مى‌توانند پاسخ تمامى سئوالات شخصى خود را كه قبلا وجود حيا مانعى براى مراجعه آن محسوب مى‌شد به بهترين شكل دريافت كنند.”
آقاى آقاميرى سايت آيت‌الله فاضل لنکرانى را مثال مى‌آورد و مى‌گويد:” از طريق اين سايت در عرض چند ماه به 6 هزار سئوال اينترنتى پاسخ داده شد كه قطعا در صورت عدم استفاده از اينترنت اين تعداد به 100 سئوال كاهش مى‌يافت.”
وى همچنين اضافه مى‌كند: ” تا پيش از اين، تدريس در كلاس درس به 5 يا 10 نفر خلاصه مى‌شد و اين در حالى است كه با استفاده از اين فناورى، اين رقم به صدها برابر افزايش پيدا كرده است.”
نرم‌افزارهاى اسلامى
روحانيون قم و مشهد توجه ويژه‌اى به اينترنت دارند و اولين مركز اينترنتى و كامپيوترى قم با عنوان مركز تحقيقات و علوم كامپيوتر در سال 1367 تاسيس شد.
با گسترش اينترنت روحانيون با توليد نرم‌افزارهاى اسلامى وقرآنى فعاليت خود را گسترش دادند و از سال 76 اطلاعات حوزه علميه بر روى اينترنت قرار گرفت.
گسترش اينترنت و كامپيوتر در حوزه‌هاى علميه را مى‌توان در نمايشگاه‌هاى اختصاصى و نمايشگاه‌هاى بزرگى كه در تهران و شهرهاى ديگر بر پا مى‌شوند، مشاهده كرد.
اكثر نمايشگاه‌هاى اطلاع‌رسانى و كامپيوتر سالن‌هاى ويژه‌اى را به نرم‌افزارهاى كامپيوترى اسلامى اختصاص مى‌دهند كه به وسيله روحانيون تهيه شده است.
مدير موسسه تحقيقاتى تبيان سرعت رشد استفاده حوزه علميه از اينترنت را غيرقابل تصور عنوان كرده و مى‌گويد: ” تا دو سال قبل از مجموع 40 هزار روحانى تنها 5هزار نفر از كامپيوتر شخصى بهره مى‌بردند و اين رقم امروز قطعا به دو برابر افزايش پيدا كرده است.”
وى مى‌گويد: “سايت الحرين كه يك سايت خبرى مطرح به زبان عربى است به وسيله يكى از طلاب ايجاد شده است.”
تحول در اجتهاد
برخى از روحانيون اعتقاد دارند كه استفاده از اينترنت بسيارى از مبانى اجتهادى و كارشناسى فقهى را متحول كرده است.
ايسنا به نقل از طه هاشمى عضو هيات مديره دفتر تبليغات اسلامى قم نوشته است: ” استفاده از اينترنت بسيارى از مبانى اجتهادى و نظرات كارشناسى فقهى را متحول كرده است.”
آقاى هاشمى در توضيح اين نكته مى‌گويد: به هر ميزان دسترسى پژوهشگر به منابع اينترنتى بيشتر باشد، به همان ميزان نظريه و فتواى وى جامع‌تر و كامل‌تر خواهد شد و اين تغيير و تحول در نظرات علمايى كه با بررسى متون مختلف به فتوايى دست پيدا كرده اند، كاملا محسوس است.”
به گفته آقاى هاشمى آموزشهاى كاربردى فناورى اطلاعات از مدت‌ها پيش در حوزه علميه آغاز شده است و بسيارى از روحانيون كه در رشته‌هاى مختلف سخت‌افزارى و نرم‌افزارى و رياضى تحصيل كرده‌اند، در اين زمينه همكارى مى‌كنند و كمتر طلبه‌اى است كه دغدغه استفاده از اين ابزار و تلاش براى فراگيرى آن را در خود احساس نكند.
حجت‌الاسلام مرتضى شيرازى مدير انجمن ISP هاى خراسان مى‌گويد:” وجود پيش‌فرض‌ها در استفاده از اينترنت ايجاب مى‌كند تا در باب فعاليت‌هاى دينى نوعى انعطاف‌پذيرى در بيان فرهنگ اسلامى و جلوه‌دادن آن براى نسل جوان و متناسب با كاربران به وجود آيد.”
آقاى شيرازى با اشاره به ويژگى‌هاى سايتهاى اينترنتى مى‌گويد: “استفاده از نظرات خبرگان دينى كه تسلط كافى در زمينه پاسخگويى به مسائل مختلف را در اتاقك‌هاى چت را داشته باشند در جهت فعاليت‌هاى دينى مى‌تواند مورد توجه قرار گيرد.”
حمايت دولتى
با وجود تغيير نگرش‌ها و فعاليت‌هايى كه در زمينه اينترنت در حيطه مذهب صورت گرفته، برخى عقيده دارند كه حمايت‌‌هاى دولتى در اين زمينه كافى نيست.
اكثر سايتهاى اسلامى به صورت خصوصى اداره مى‌شوند و دولت از آنها حمايت كافى نمى‌كند. معاون بنياد علوم و معارف اسلامى ايسنا به نقل از وحيد شاه‌آبادى معاون بنياد علوم و معارف اسلامى نوشته است: “اكثر سايتهاى اسلامى به صورت خصوصى اداره مى‌شند و دولت از آنها حمايت كافى نمى‌كند.”
آقاى شاه‌آبادى مسئولان را مخاطب قرار مى دهد و مى پرسد: “چرا اقدامات كافى براى اشاعه فرهنگ اسلامى از طريق اينترنت در مقايسه با اقدامات تخريبى آن بر روى اعتقادات جوانان، انجام نگرفته است.”
نصرالله جهانگرد دبير شوراى عالى اطلاع رسانى كشور مى‌گويد:” با فراهم شدن فضاى جديد گفتگو در اينترنت كسانى در اين عرصه برنده خواهند شد كه به توليد بيشتر و عرضه دانش و اطلاعات مى‌پردازند.”
آقاى جهانگرد تاكيد مى‌كند:” شرايطى فراهم شده تا پيام دين اسلام به سراسر جهان رسانده شود.”
به گفته آقاى جهانگرد، شهر قم از پرتحرك‌ترين بازارهاى اينترنتى كشور است كه از نظر توسعه منابع اسلامى و شيعى بسيار خوب عمل كرده است.
دبيرشوراى اطلاع‌رسانى گستردگى سايتهاى اسلامى در ايران را بسيار خوب توصيف مى‌كند و مى‌گويد: “اين منابع بيشتر از منابع علمى و اجتماعى وارد حوزه ديجيتال شده‌اند و انجام سئوال و جواب اينترنتى فقهى از طريق سايتهاى مراجع، در حال افزايش است و جزء بخش‌هاى موفق كشور در زمينه استفاده از اينترنت محسوب مى‌شود.”
