نام نویسنده: شهرزاد شريف
13 خرداد 81 – همشهرى تهران اين روزها هر انجمن وگروه در شبكه اينترنت ، وسايل نشر خود را دارد . بنابراين مى توان گفت مفهوم خبر در قرن بيست و يكم تغيير كرده است.
«ماريا بارتون» به هيچ وجه خود را يك روزنامه نگار نمى داند . اين آموزگار بازنشسته هر روز از نگاه خود تفاسيرى در مورد موضوعات سياسى و غيره مى نويسد و آن ها را براى دوستان خود مى فرستد.
بارتون مى گويد: من تنها نظر خود را بيان مى كنم و اين كار روزنامه نگارى نيست. او ايده اصلى موضوعات خود را از ميان سايت هايى چون بي.بي.سى ، گاردين، Democrats.com ، Nation The و غيره پيدا مى كند.
« راستى فوستر» درباره اين كه چگونه تا اين حد درگير تجارت اطلاعات شده نظرى ندارد. او دانش آموز مدرسه William&Mary است و يك برنامه سرگرمى براى سايت يك انجمن Online ايجاد كرده و نام آن را kuro5in – به معناى قلب سياه – گذاشته است.
برنامه kuro5in امكان يك نوع روزنامه نگارى آزادانه اى را فراهم مى كند كه شامل بحث هاى فى البداهه گروه در مورد اخبار است.اين سايت توانسته است توجه صدها هزار كاربر را جلب كند و درستى و كيفيت و عمق مطالب آن قابل قبول است . به عقيده فوستر با يك ديد مثبت اين سايت مى تواند يك نوع روزنامه نگارى باشد.
اما در حقيقت فوستر و بارتون در حوزه اى كار مى كنند كه نمى توان به راحتى آن را روزنامه نگارى ناميد. هم كنون تعداد زيادى از چنين ناشرانى كه موضوعات خاص را منتشر مى كنند ، روى اينترنت وجود دارند. اين افراد در انجمن هاى Online يكديگر را ملاقات كرده و نظرات وتفكرات خود را راجع به اخبار بيان مى كنند . گاهى اين نظرات بسيار جالب است و حتى در مورد عمق موضوع ، پيشنيه تاريخى و پنداشته هاى افراد بحث مى شود.
« جاكوب شوانيز» صاحب سايت Gazm.org است ، در اين سايت افراد مى توانند ساخته هاى هنرى و ذهنى خود را با ديگران تقسيم كنند. ميزان استقبال از اين سايت با توجه به موضوع فرق دارد و هر روز درباره مسئله جديدى بحث مى شود.
تا پيش از اين حوزه اخبار زير تسلط سايت هايى چون ياهو بود اما اكنون سايت هاى انجمن هاى خبرى امكان به اشتراك گذاشتن عقايد و نظرات مختلف را فراهم مى كنند. در اين سايت ها هر انجمن و گروهى از زاويه ديد خود به مسئله نگاه مى كند. بنابراين ديگر نمى توان به روزنامه نگارى تنها از جنبه يك بعدى و قديمى آن نگاه كرد.
با شناخته شدن و جلب اطمينان ، حتى مفهوم اخبار مهم نيز با توجه به سليقه هاى انجمن‌ها متفاوت خواهد بود. « ديو ونيز » مدير اجرايى شركت نرم افزارى userland و يكى از پيشگامان بلاگ نويسى كه داراى بلاگ معروف Scripting news است، هميشه رسانه هاى بزرگ را براى درك نكردن تكنولوژى و امكانات نرم افزارها سرزنش كرده است.
اما او و نيويورك تايمز در ماه آويل براى فراهم كردن موضوع براى كاربران نرم افزار بلاگر Userland radio توافق كردند. ونيز همچنين با ديگر ناشران قديمى خبر نيز موافقتنامه هايى را به امضا رسانده است.
آنچه كه مهم است اينكه اتفاقى در حال رخ دادن است و انجمن هاى Online با كمك شبكه ها و وسايل نشر خود مفهوم خبر را تغيير داده اند.
تا پيش از حادثه يازدهم سپتامبر بسيارى از روزنامه نگاران حرفه اى حتى تصور نمى كردند كه بلاگ نويسى مى تواند نوعى از روزنامه نگارى باشد اما اكنون با شك و ترديد به اين مسئله نگريسته مى شود.
بعد از اين حادثه در حالى كه تلويزيون تنها مشغول پخش تصاوير مربوط هب صحنه هاى برخورد هواپيما و آثر به جا مانده از برج ها بودند و روزنامه ها نيز گزارش هاى ناقصى را ارايه مى دادند وبلاگ ها اخبار خام و دسته اولى را ميان خيابان هاى شهر در اختيار همگان مى گذاشتند. دراين وبلاگ ها عكس ها و متن‌ها به سرعت منتشر مى شد و تا چهل و هشت ساعت بعد از حادثه بهترين منبع خبرى بودند. در حقيقت در حادثه يازدهم سپتامبر كار آماتورى ارزش پيدا كرد و امروزه روزنامه نگاران حرفه اى از خود مى پرسند آيا بلاگ نويسى نوعى روزنامه نگارى است؟
آيا بلاگ نويسان رقيب روزنامه نگاران هستند؟
امروزه رسانه هاى بزرگ نمى توانند از اين ناشران مستقل چشم پوشى كنند چون آن ها بسيار جلب توجه مى كنند و تنها با يك كليك كردن صفحاتى را در مقابل چشمان افراد به نمايش مى گذارند كه روزنامه ها و شركت هاى رسانه اى آن ها را در حوزه اختيار خود مى بينند.
به عنوان مثال صفحات kuro5in در هر ماه بيش از 6.5 ميليون بازديدكننده دارد . سايت ونيز كه آميخته اى از موضوعات سياسى ، فرهنگى و تكنولوژيكى و موزه شخصى ونيز است نيز تقريباً ده هزار خواننده ثابت دارد.
در اين ميان با توجه به گسترش مشتاقان خبر گردش روزنامه ها نسبت به سى سال اخير كاهش يافته و بر اساس آمار منتشر شده توسط Aduit Bureau از ماه مارس در حدود شش درصد كم شده است.
در حقيقت بسيارى از خوانندگان ، اكنون رقيب روزنامه ها يعنى اينترنت را ترجيح مى دهند و بر اساس آمار اينترنت منبع اصلى خبر براى بيش از 20 درصد از كاربران است.
شايد رسانه هاى بزرگ تصور كنند كه با گسترش اينترنت سايت هاى روزنامه ها و اخبار محلى نيز محبوبيت پيدا مى كند اما وضعيت به اين سادگى نيست. اكنون نرم افزارها به اندازه اى پيشرفت كرده اند كه هر كس مى تواند اخبار شخصى شده خود را ايجاد كند و در بسيارى از موارد اين اخبار نياز خوانندگان را برآورده مى كند و آن ها بدون نياز به سايت هاى خبرى اخبار مورد نياز خود را به دست مى آورند.
با احساس اين خبر احتمالى بسيارى از روزنامه ها سعى در شناساندن وب سايت هاى خود دارند و بسيارى نيز امكان خواندن روزنامه به صورت Online را فراهم مى كنند.
همچنين بعضى از اين سايت ها بلاگ ها رابه محتواى سايت خود اضافه كرده اند و حتى بعضى از روزنامه نگاران حرفه اى به بلاگ نويسى ، به عنوان كار روزانه گزارش نويسى خود نگاه مى كنند.
البته گروههاى مفسرى چون kuro5in و GAZM هنوز تا اين حد جاى خود را باز نكرده اند. در اين ميان روزنامه نگاران حرفه اى ادعا مى كنند كه آن ها منبع اصلى خبر ها هستند و انجمن هاى Online و بلاگر ها بدون توجه به موقعيت و معروفيت بلاگ ها به آن ها پيوسته هستند. به عنوان مثال آن ها ادعا مى كنند در صورت نبود روزنامه ها كسى از جنگ افغانستان با خبر نمى شد.
اما از سوى ديگر وبلاگ ها و گروهاى Online نيز مى توانند اطلاعات را فارغ از جناح بندى ها و مسايلى از اين دست كه گريبان رسانه ها و روزنامه هاى بزرگ را گرفته ، در اختيار افراد بگذارند. به اين ترتيب آن ها باعث تقويت كار روزنامه نگارى و اطلاع رسانى مى شوند.به هر حال تعريف اين كه كدام يك از اين دو گروه ميزبان و كدام يك جيره خوار ديگرى است بسيار مشكل است.
