نمایندگان مجلس در جلسه علنی امروز (۱۲ اسفند) در جریان بررسی ردیف‌های هزینه‌ای بودجه ۱۴۰۰، بند مربوط به درآمد دولت از افزایش حق‌السهم اپراتورها را برای بررسی بیشتر به کمیسیون تلفیق ارجاع دادند. نمایندگان مجلس، با ایراد ابهام به این مصوبه در لایحه بودجه، رای‌شان را از واریز سه‌هزارمیلیاردتومان به حساب صداوسیما و بعضا احتمال گران شدن اینترنت پس گرفتند و آن‌را دوباره به کمیسیون تلفیق بودجه فرستادند که بررسی شود.
در جلسه علنی نوبت صبح روز پنجم اسفند ماه در جریان بررسی ردیف‌های درآمدی لایحه بودجه، مجلس با پیشنهاد کمیسیون تلفیق موافقت کرد که براساس آن حق‌الامتیاز و حق‌السهم دولت از اپراتورهای ارائه دهنده خدمات مخابراتی ۱۰ درصد افزایش یابد. این در حالی است که اپراتورها و دولت، در مورد حق‌السهم قرارداد ده ساله قطعی بسته‌اند. این مبلغ قرار است به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل واریز شود. همچنین طبق این مصوبه مبلغ دریافتی ۳ هزار میلیارد تومان برای تولید محتوا و نظارت در فضای مجازی هزینه خواهد شد که به صورت انحصاری مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن به عهده سازمان تنظیم مقررات صورت و تصویر فراگیر (ساترا) سازمان صداوسیما است. همچنین بر اساس این بند (ی) تبصره (۶)، اپراتورهای ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی، علاوه بر قیمت هر پیامک، مبلغ ۱۰ ریال از استفاده‌کنندگان خدمات مزبور دریافت و به حساب درآمد عمومی ردیف ۱۶۰۱۵۴ نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کنند.
با وجود اینکه محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس یازدهم و تعدادی از نمایندگان بارها گفتند که نمی‌توان قراردادی که پیشتر میان اپراتورها و دولت بسته شده است را تغییر داد؛ اما تعدادی دیگر بدون داشتن اطلاعات کافی اصرار به تایید آن داشتند.
حق السهم دولت چیست و از کجا آمده؟ اپراتورهای مخابراتی علاوه بر پرداخت مالیات که با توجه سود سالیانه باید پرداخت کنند که این رقم در ایران ۲۵ درصد است؛ باید دو نوع مالیات دیگر به نام «حق السهم» وحق خدمات اجباری که خاص بخش مخابرات کشور به دولت (یعنی ۳درصد از درآمد سالیانه خود را صرف توسعه شبکه در مناطق محروم و روستایی کنند) پرداخت کنند. البته حق السهم برای اپراتورهای مختلف متفاوت است و برای اپراتورهای ثابت که از فرکانس استفاده نمی‌کنند، بسیار کمتر است. اپراتورهای TD-LTE هم چون رقم هنگفتی بابت حق فرکانس حدود ده سال قبل به دولت پرداختند حق السهمشان «صفر» است. نکته حائز اهمیت این است که این حق السهم بر خلاف مالیات، بر «اصل درآمد» اعمال میشود نه سود!
صبح همان روز، محمد جواد آذری جهرمی در مخالفت با این مصوبه، با انتشار یک توییت ابراز امیدواری کرد که این مصوبه در مجلس رد شود. هر چند که نمایندگان در صحن علنی مجلس اعلام کردند که وزیر به چه حقی برای مجلس، تعیین تکلیف می‌کند و مهر تایید به پیشنهاد کمیسیون تلفیق زدند. از سوی دیگر این مصوبه به سرعت به افزایش قیمت اینترنت در سال بعد تعبیر شد و با توجه به اهمیت استفاده از اینترنت، گران شدن آن واکنش تند کاربران فضای مجازی را به همراه داشت. وزیر ارتباطات هم پس از تصویب این بند توسط مجلس گفت که این موضوع باعث افزایش چشمگیر قیمت بسته‌های اپراتورها خواهد شد. این نظر را رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم مطرح کرد و سایر معاونان وزیر نیز در توییتر روی آن تاکید کردند. یک روز پس از آن جنجال‌ها وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسه هیات دولت، چنین تصمیم‌هایی را «خلاف سیاست‌های نظام» دانست و تاکید کرد باز هم اجازه افزایش تعرفه‌ها را نمی‌دهد اما به این موضوع هم اشاره کرد که افزایش سهم پرداختی به دولت در کنار زیاد نشدن تعرفه‌ها به معنی ورشکستگی اپراتورها است.
مجلس چه چیزی مصوب کرده و چه استدلالی می‌کند؟
در مقابل، نمایندگان مجلس چه در جریان تصویب نظر کمیسیون تلفیق و چه پس از آن تاکید کردند دولت حق ندارد اجازه دهد تعرفه‌ها افزایش پیدا کند.
مجتبی رضاخواه، نماینده مجلس معتقد است که مجلس ۳۰۰۰ میلیارد تومان از درآمد دولت از اپراتورها را شفاف کرده است و درآمد حاصله صرف توسعه اینترنت در مناطق محروم خواهد شد و به صداوسیما ارتباطی ندارد.
دهنوی در پاسخ به اعتراضات مبنی بر گران شدن تعرفه‌های اینترنت گفت که بر اساس مصوبه مجلس هر نوع افزایش تعرفه اینترنت غیرقانونی است و اعلام کرد که دولت مبلغی از اپراتورها دریافت می‌کند و امسال نیز قرار است رقمی معادل ۱۱ هزار میلیارد تومان اخذ کند ولی به مجلس عنوان میشود که رقمی معادل ۷ هزار میلیارد تومان دریافت میشود و این درامد را دولت پنهان کرده بود و مجلس شفاف کرده است.
نیکزاد نایب رئیس مجلس هم گفت که این مصوبه در قراردادهایی (از اپراتورها) اعمال خواهد شد که در سال ۱۴۰۰ به پایان برسند.
اما تا چه میزان اینترنت می‌تواند گران شود؟ یک حساب سر انگشتی نشان می‌دهد که کاربران با یک اینترنت و فیلترشکن مناسب برای دیدن یک ویدئو ده دقیقه‌ای با کیفیت حداقل ۳۰ مگ باید مصرف کنند، که با احتساب یه بسته اینترنتی همراه اول یک ماهه، حدود ۱۰۰ هزار تومان هزینه برمی‌دارد. حال با گران شدن اینترنت ممکن است که تماشای فقط یک ویدیو ده دقیقه در یوتیوب ده‌ها هزار تومن هزینه بردارد.
