بانک مرکزی اروپا در گزارشی به احتمال معرفی یک ارز دیجیتال اشاره کرد. در این گزارش جامع، چنین احتمالی با دلایل مختلف بررسی شده است. البته این نهاد عنوان کرده است که این ایده را با شهروندان، شخصیت‌های دانشگاهی و بانکداران قاره سبز نیز به مشورت خواهد گذاشت.
با افزایش شمار افرادی که از روش‌های غیرنقدی برای خریدهای خود استفاده می‌کنند، بانک مرکزی اروپا یک قدم به انتشار یک نسخه دیجیتالی از یورو (واحد پول مشترک 19 عضو اتحادیه اروپا) نزدیک‌تر شده است. نهاد سیاستگذاری پولی اتحادیه اروپا عنوان کرده است که در صورت نیاز در آینده، انتشار این واحد پولی دیجیتال را می‌توان در دستور کار گذاشت.
در گزارش بانک مرکزی اتحادیه اروپا که جمعه گذشته منتشر شد، در کنار نام بردن از دلایل احتمالی انتشار این واحد پولی و البته نیاز به مشورت بیشتر با شهروندان، اساتید دانشگاه و بانکداران، بیان شده است که هنوز تصمیمی در این باره گرفته نشده است. از طرفی انتشار هرگونه معادل دیجیتالی برای یورو، به عنوان مکملی برای آن خواهد بود و نه جایگزین آن. در هر صورت، مشورت با شهروندان و کارشناسان در این باره از 12 اکتبر (دوشنبه پیش رو) آغاز خواهد شد.
کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا گفت: «یورو متعلق به اروپایی‌ها و مأموریت ما نگهبانی از آن است. با این حال، شهروندان اروپا به طور روزافزونی برای خرید، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری به ارزهای دیجیتال روی می‌آورند. از این رو، نیاز است که اعتماد به واحد پولی خود را هم تثبیت کنیم. این سخن به معنای آن است که باید مطمئن شویم یورو می‌تواند با (نیازهای) عصر دیجیتال انطباق داشته باشد. اگر لازم شود، باید آماده انتشار یوروی دیجیتالی باشیم.»
یوروی دیجیتال، تفاوت‌های بسیاری با سیستم‌های غیرپولی کنونی دارد که توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند. شاید مهمترین تفاوت را بتوان رسمی بودن آن دانست. اگر این ارز دیجیتال منتشر شود، واحد پولی رسمی بانک مرکزی اروپا خواهد بود و به همین دلیل قابل اعتماد، بدون ریسک و ارزان‌تر از ارزهای مشابه خواهد بود.
در صورت انتشار این واحد پولی دیجیتال، امکان استفاده آفلاین از آن هم وجود خواهد داشت. به عنوان مثال، افراد خواهند توانست به تبادل یوروی دیجیتال در کیف پول دیجیتال خود (در گوشی‌های هوشمندشان) اقدام کرده یا آن را با بلوتوث انتقال دهند.
در هر حال، استفاده از پول نقد در برخی از کشورهای اروپایی کاهش یافته است. در سوئد که پیشگام این تغییر است، بیشتر بانک‌ها با پول نقد کار نمی‌کنند و فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و موزه‌ها فقط پرداخت با کارت بانکی یا الکترونیک را می‌پذیرند. فراگیری ویروس کرونا، این روند را سرعت بیشتری بخشیده و کمتر کسی تمایل به دریافت پول نقد دارد.
البته پول نقد همچنان به دلیل سهولت استفاده و خصوصی بودن مالکیتش، طرفداران خود را دارد و بانک مرکزی اروپا مجبور بوده است این عده را از حذف نکردن یوروی فیزیکی مطمئن کند.
تغییر نگرش نهادهای پولی رسمی جهان به مسأله ارزهای دیجیتال مختص بانک مرکزی اروپا نیست. بانک مرکزی چین نیز در حال بررسی یک واحد پول دیجیتال رسمی است و بانک مرکزی سوئد حتی پروژه آزمایشی ارز مخصوص خود را شروع کرده است.
دیدگاه فدرال رزرو آمریکا، بلندمدت‌تر است. لائل برینارد، یکی از اعضای هیات اداره فدرال رزرو در ماه اوت عنوان کرده بود که این نهاد در حال بررسی جایگاه قانونی این واحدهای پولی در اقتصاد آمریکا است. اینکه چگونه باید با آنها برخورد شود و چه قوانینی برای پیاده‌سازی‌شان لازم است، مسأله‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرد. او توضیح داد که «فدرال رزرو هنوز در این باره تصمیمی نگرفته است و باید با صبر و حوصله کافی تمام جوانب امر و همچنین اثرات ارزهای دیجیتال و نهادهای پشتیبان آنها را بررسی کرد.»
در هر صورت، به نظر می‌رسد که اتحادیه اروپا فاصله چندانی با معرفی یوروی دیجیتال ندارد. یک کارگروه ویژه از متخصصان بانک مرکزی این اتحادیه به همراه 19 بانک مرکزی ملی حوزه یورو عنوان کرده‌اند که به دنبال تقاضا برای مبادلات غیرنقدی باید یک سیستم دیجیتال واحد (در کل اروپا) و کم‌ریسک معرفی شود.
آنها هشدار داده‌اند که رواج جهانی ارزهای دیجیتال خصوصی می‌تواند نگرانی‌های قانونی و ریسک‌هایی برای ثبات سیستم‌های مالی به دنبال داشته باشد.
فیسبوک سال گذشته لیبرا (Libra) را راه‌اندازی کرد؛ واحد پولی دیجیتال این شبکه اجتماعی که پشتوانه آن پایه پولی کنونی دولت است. البته سیستم لیبرا توسط فیسبوک اداره نخواهد شد و این مسئولیت بر عهده یک نهاد غیرانتفاعی واقع در سوئیس است.
بانک‌های مرکزی و نهادهای قانون‌گذار، نگرانی‌های خود را درباره حریم خصوصی، پولشویی و امنیت مصرف‌کنندگان اعلام کرده‌اند. رونق ارزهای دیجیتال زمانی ضربه خورد که شرکت‌های معتبری مانند مسترکارت (MasterCard) و ویزا (Visa) از آن عقب‌نشینی کردند.
در هر صورت، گزارش بانک مرکزی اروپا می‌تواند سرآغازی بر قانونی شدن ارزهای دیجیتال و کاهش ابهام‌ها و نگرانی‌ها درباره آنها باشد.
