نام نویسنده: مينا صباغی
دنیای اقتصاد – برخلاف سال‌هاي گذشته كه بازار خريد و فروش انواع كامپيوتر از رونق خوبي برخوردار بود به نظر مي‌رسد سال 86 اين رونق را تجربه نكرده است.
البته موضوع كاهش استقبال از بازار خريدوفروش كامپيوتر، تنها شامل بازار تهران نيست و همه شهرهاي كشور با اين قضيه روبه‌رو هستند.
كارشناسان بازار كامپيوتر دلايل مختلفي را براي موضوع مطرح مي‌كنند و معتقدند سهم اصلي از بازار خريدوفروش كشور به مراكز دولتي اختصاص دارد و بخش كلي از اين بازار شامل حال مراكز خصوصي مي‌شود. اين كارشناسان همچنين سياست‌ها و تصميمات جديد دولت را در زمينه تجهيز مراكز دولتي به سيستم‌هاي كامپيوتري تا حدودي موثر مي‌دانند كه اين موضوع در بازار اين محصول تاثيرگذار بوده است.
باقر بحري، قائم‌مقام كميسيون سخت‌افزار نظام صنفي رايانه‌اي در اين زمينه مي‌گويد: «فروش كامپيوتر در سال جاري نسبت به سال گذشته نه‌تنها رشد نداشته بلكه با روند كاهش فروش مواجه شده‌ايم.»
به گفته وي سال گذشته در كشور حدود يك‌ميليون و 500هزار دستگاه كامپيوتر به فروش رفت كه اين رقم در سال جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 300هزار كامپيوتر افت نشان مي‌دهد.
بحري علت كاهش فروش كامپيوتر در ايران را نبود رونق اقتصادي در اين حوزه عنوان مي‌كند و مي‌گويد: بخش بزرگي از بازار خريد انواع كامپيوتر در ايران توسط سازمان‌ها و بخش‌هاي دولتي صورت مي‌گيرد به‌طوري‌كه حدود 70 تا 80درصد خريد كامپيوترهاي بازار ايران توسط بخش‌هاي دولتي انجام مي‌شود. با وجود اينكه امسال ولت به نقدينگي بالايي دسترسي داشت، درخواست خريد اين محصول از سوي بخش‌هاي دولتي كمتر شده است.
وي همچنين تعيين نشدن بودجه معين و مشخص براي تجهيز ادارات و سازمان‌هاي دولتي به كامپيوتر را يكي از دلايل عدم استقبال اين محصول مي‌داند.
كارشناسان معتقدند به طور كلي بازار كامپيوتر و خريد و فروش در اين حوزه معمولا از نيمه دوم سال رونق مي‌گيرد و اين رونق به صورت پلكاني افزايش مي‌يابد چرا كه طي اين مدت به ويژه ماه‌هاي پاياني سال شركت‌هاي دولتي با خيال راحت بودجه‌اي كه در اختيار دارند را صرف خريد تجهيزات كامپيوتري مي‌كنند.
نايب رييس كميته سخت‌افزار سازمان نظام صنفي رايانه‌اي وضعيت بازار خريد و فروش كامپيوتر را در بخش‌هاي خصوصي نسبت به بخش‌هاي دولتي معتبر اعلام مي‌كند و مي‌گويد: در سال جديد استقبال بخش‌هاي خصوصي از بازار كامپيوتر نسبت به بخش‌هاي دولتي رشد بيشتري داشته است.
كاهش 15درصدي بازار فروش كامپيوتر
كشور ايران در بين 68كشور دنيا در مرتبه آخر آمادگي ديجيتالي قرار گرفته است. اين در حالي است كه ايران در سال‌هاي 2005 و 2006 به ترتيب در رتبه‌هاي 59 و 65 ايستاده بود كه در واقع رده ايران در سال 2007 نسبت به سال 2005، 10 رتبه كاهش داشته است. به گفته نايب رييس كميسيون سخت‌افزاري سازمان نظام صنفي رايانه‌اي كشور به طو تقريبي حدود 10 تا 15ميليون دستگاه كامپيوتر در كشور وجود دارد كه هر 4 يا 5 نفر به آن دسترسي دارند كه البته بيشتر اين كامپيوترها در ادارات و سازمان‌هاي دولتي موجود هستند كه با اين حساب هر 3 يا 4 خانواده از يك دستگاه كامپيوتر در خانه بهره‌مند هستند.
وي همچنين به كاهش 15درصدي بازار خريد و فروش كامپيوتر در سال 86 اشاره مي‌كند و مي‌گويد: بازار اين محصول نسبت به سال گذشته بايد حدود 15 تا 25درصد رشد مي‌كرد، اين در حالي است كه با 15درصد افت فروش مواجه بوده است هر چند كه قيمت انواع كامپيوتر در بازار سال به سال در حال كاهش است ولي اين موضوع تاثير آنچناني در بازار فروش اين محصول نداشته است.
بحري همچنين برخورداري از دولت الكترونيك و بانكداري الكترونيك را دو عامل مهم در رشد هر كشور عنوان مي‌كند و مي‌گويد: «بحث دولت الكترونيك و بانكداري الكترونيك سال‌ها است كه در كشور ما وجود دارد ولي هنوز بستر و مقدمات آن كاملا فراهم نشده از اين رو تا زماني كه اين دو موضوع در كشور به طور جدي شكل نگيرد احساس نياز به كامپيوتر از سوي مردم چندان محسوس نخواهد بود و بازار فروش اين محصول نيز رشد قابل توجهي نخواهد داشت.»
امسال بهتر از پارسال
وضعيت بازار كامپيوتر به شرايط اقتصادي كشور نيز وابسته است. هرچه ميزان انجام پروژه‌هاي اقتصادي و عمراني بيشتر باشد تاثير مستقيمي بر بازار كامپيوتر خواهد داشت.
«محمود اسكويي» مدير محصول IT شركت سامسونگ برخلاف نظر بحري كه به افت فروش بازار كامپيوتر در سال جديد اشاره كرد، معتقد است امسال آمار فروش كامپيوتر افزايش يافته است.
وي مي‌گويد: سال گذشته تعداد دستگاه كامپيوتري كه در كشور به فروش رسيد بالغ بر يك‌ميليون و 100هزار دستگاه بود.
اين در حالي است كه اين ميزان در سال جديد به يك ميليون و 250هزار دستگاه رسيده است كه خبر از رشد بازار فروش مي‌دهد؛ البته در اين بين سهم فروش انواع نوت‌بوك نيز افزايش يافته است كه بالغ بر 50 تا 75هزار دستگاه است.اسكويي همچنين به استقبال پايين سازمان‌ها و مراكز دولتي از بازار كامپيوتر در سال جديد اشاره مي‌كند و مي‌گويد: ادارات و سازمان‌هاي دولتي در سال جديد سهم پاييني از بازار خريد و فروش انواع كامپيوتر را به خود اختصاص داده‌اند.
به اعتقاد وي سياست‌هاي دولت و سيستم‌هاي جديد مديريتي در كاهش خريد اين محصول از سوي مراكز دولتي بي‌تاثير نبوده‌اند.
22/3 درصد ايراني‌هاكامپيوتر دارند
طي 15 تا 20سال اخير كه كامپيوتر يكي از اجزاي لاينفك زندگي تجاري و حتي شخصي اكثر مردم شده است، بازار خريد و فروش انواع اين محصول نيز رونق گرفته است.
در حال حاضر نيز مردم كره‌جنوبي بالاترين آمار كامپيوترهاي شخصي و كاربران اينترنتي را در ميان مردم ديگر كشورهاي جهان دارند به طوري كه آمارها نشان مي‌دهد 88درصد خانواده‌ها در كره‌جنوبي، كامپيوتر شخصي دارند و 80درصد آنها نيز روزانه به طور منظم به شبكه اينترنت وصل مي‌شوند و اما كمترين آمار دارندگان كامپيوتر در جهان مربوط به كشور هند است كه تنها 9درصد خانوارها داراي كامپيوتر هستند.اين در حالي است طبق اعلام مركز آمار ايران، نسبت خانوارهاي كل كشور كه داراي كامپيوتر هستند، حدود 3/22درصد عنوان شده كه اين عدد در مناطق شهري حدود 3/29درصد و در مناطق روستايي 6درصد بوده، جالب اينجاست كه تنها نيمي از آنها از اينترنت استفاده مي‌كنند؛ در اين بين بيشترين استفاده‌كنندگان از رايانه و اينترنت در كل كشور به ترتيب، استان تهران با 36/37درصد، اصفهان 27/14درصد و يزد با 25/25درصد بود و سه استاني كه كمترين دسترسي به كامپيوتر و اينترنت را دارند، عبارتند از؛ خراسان جنوبي با 57/12درصد، خراسان شمالي 9/12درصد و سيستان و بلوچستان با 71/9درصد است كه اين درصد‌ها نشان‌دهنده تفاوت استفاده از كامپيوترها و اينترنت در بين استان‌هاي كشور است؛ با اين وجود در سال 83تنها 15درصد خانوارهاي ايراني داراي كامپيوتر بودند كه اين آمار در سال 84 به 21درصد رسيد. در آمارگيري جديد كه براساس سرشماري نفوس و مسكن به دست آمد اين رقم به 31/22درصد رسيده اس كه به نظر مي‌رسد در مقايسه با سال‌هاي اوليه از رشد خوبي برخوردار بوده است.
ضريب نفوذ پايين كامپيوتر در ايران
طبق آمار ضريب نفوذ كامپيوتر در ايران از حدود 6درصد در سال 80 به حدود 3/22درصد در حال حاضر رسيده است.اين ميزان به مراتب پايين‌تر از پايين‌ترين استانداردهاي جهاني است و در واقع ايران را در زمره كشورهاي فقير از نظر كامپيوتر قرار داده است. با اين حال اين فقر كامپيوتري گستردگي كشوري ندارد و عمدتا شامل استان‌هاي محروم مي‌شود، در حالي كه استان‌هاي متمول‌تر به سرعت آمارهاي خود و بازارهاي خود را رونق مي‌دهند. به نظر مي‌رسد شكاف ديجيتالي عميقي درحال شكلگيري است.
