نام نویسنده: احسان موحدیان
بزرگراه فناوری – در میان غوغای انبوه شرکت‌های تجاری حاضر در سه بخش نمایشگاه سبیت‌بیلیشیم دو بخش کوچک که در «دنیای کسب‌و‌کار» گنجانده شده بودند، برای بازدیدکنندگانی که در پی آشنایی با دستاوردهای داخلی کشور ترکیه در حوزه ICT بودند بسیار جالب توجه بود.این دو بخش YASAD Software Zone و Innovation Zone نام داشتند و هر دو برای اولین بار به نمایشگاه اضافه شده بودند.
بخش اول به موسسات و حتی مهندسان نرم‌افزار و صاحبان مشاغلی اختصاص یافته بود که به‌طور ابتکاری محصولاتی را در داخل ترکیه در حوزه‌های مختلف ICT تولید کرده بودند. این بخش نشانگر میزان توسعه و پیشرفت صنایع پیشرفته مرتبط با ICT در این کشور به‌شمار می‌رفت و با همکاری انجمن صنعتگران نرم‌افزار ترکیه موسوم به YASAD برگزار شده بود.
اما بخش دوم چنانچه از نامش، «ناحیه خلاقیت» پیداست، به نمایش ابتکارات و خلاقیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری افراد و موسسات مختلف ترک اختصاص داشت. خوشبختانه برگزارکنندگان نمایشگاه یک جزوه کامل و بی‌نقصی را که اطلاعات کاملی در مورد تمامی شرکت‌کنندگان در این دو بخش در آن گنجانده شده بود، در اختیار علاقه‌مندان قرار داده بودند تا دسترسی به اطلاعات مورد نیاز از این طریق تسهیل شود.
اما در ادامه نگاهی داریم به برخی از جالب‌ترین ابتکارات و خلاقیت‌هایی که در هر یک از این دو بخش به نمایش گذارده شده بود.
ناحیه خلاقیت
* ربات‌های دوپا: یکی از جالب‌ترین محصولاتی که در این بخش معرفی شده بود، ربات‌های دوپا بود که اگرچه نمونه‌ای از آن در نمایشگاه به نمایش درنیامده بود، اما موفقیت ترک‌ها در ساخت چنین محصولی بسیار قال توجه است. آن‌طور که اطلاعات و فیلم‌های به‌نمایش درآمده در غرفه شرکت سازنده یعنی Yeni نشان می‌داد، این ربات از توانایی قابل قبولی برای حفظ تعادل خود برخوردار بود و می‌توانست روی سطوح ناهموار حرکت کند، مالک خود را تعقیب کند، از پله‌ها بالا برود و اشیای سنگین را بلند کرده و جابه‌جا کند. ربات یاد شده هنوز به مرحله تولید انبوه نرسیده و بنابر اعلام مسؤولان حاضر در غرفه تکمیل و تولید تجاری آن یک تا دو سال به‌طول خواهد انجامید.
* Visual Studio ترکی: KAHINS از جمله دیگر شرکت‌های حاضر در این بخش بود که یک ابزار طراحی مبتنی بر مدل (Model Driven Architecture) را برای ایجاد Objectهای پیچیده بر مبنای برنامه‌های کاربردی مختلف تولید کرده بود. این محصول شباهت فراوانی با نرم‌افزارهای Visual Studio یا Oracle Designer داشت.
* سیستم‌های تشخیص صدا: شرکتی بهنام DIKTE سیستم‌های تشخیص صدای (Speech Recognition) خود را که به‌طور کامل توسط مهندسان ترکیه‌ای طراحی شده بود، در این نمایشگاه در معرض دید علاقه‌مندان قرار داده بود. این نرم‌افزار فعلا توانایی شناسایی و تشخیص 1200 لغت متداول در زبان ترکی استانبولی را دارد و آزمایش آن در نمایشگاه نشانگر دقت قابل قبول آن بود.
* نرم‌افزارهای مبتنی بر وب: Bilpark از دیگر شرکت‌های حاضر در این بخش یک نرم‌افزار مبتنی بر وب را در غرفه خود به نایش گذارده بود که تمامی اطلاعات مربوط به یک شرکت را روی یک Data base قرار می‌داد و با استفاده از آن کاربران مختلف می‌توانستند در هر زمان و مکان و بر مبنای سطح دسترسی تعریف شده به اطلاعات دسترسی داشته باشند. این نرم‌افزار که برای شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک قابل استفاده بود، پی‌گیری آنلاین سوابق و انواع اسناد را تسهیل می‌کرد. شرکت آب و فاضلاب استانبول و شعبه زیمنس در کشور روسیه از جمله مهم‌ترین خریداران این نرم‌افزار به‌حساب می‌آیند.
* خدمات امنیتی و فایروال: شرکت Labris که فعالیت خود در ترکیه را از سال 2001 آغاز کرده، از جمله مهم‌ترین موسسات فعال در زمینه عرضه رم‌افزار و سخت‌افزارهای امنیتی و نیز فایروال به‌حساب می‌آید. تولیدات این شرکت برای موسساتی که از پنج نفر تا چند هزار کارمند دارند، قابل استفاده بوده و ارتش، وزارت بهداشت و کشورهایی مانند یونان و قزاقستان از مهم‌ترین خریداران تولیدات امنیتی آن به‌حساب می‌آیند. غرفه‌داران Labris مدعی بودند محصولات امنیتی آن در مقایسه با رقبای خارجی تا 60 درصد ارزان‌تر است.
* سرورهای ارتباطی مبتنی بر Linux: یکی از محصولات جالبی که توسط شرکت ترکیه‌ای KAREL در بخش نوآوری نمایشگاه سبیت‌بیلیشیم به نمایش درآمده بود، IPX20 نام داشت که یک سرور ارتباطی (Communication Server) مبتنی بر لینوکس بود. این سرور برای مدیریت ارتباطات داخلی و خارجی شرکت‌های کوچک قابل استفاده است.
IPX20 با ظرفیت 180 خط در آن واحد می‌تواند تا حداکثر 56 کاربر را تحت پوشش قرار دهد. ماژول Voice Mail از جمله امکانات این محصول به‌حساب می‌آید. همچنین با توجه به Open بودن سیستم نرم‌افزارهای کاربردی اضافی روی آن قابل نصب است.
پشتیبانی از VoIP، سازگاری با استاندارد CSTA و رابط‌‌های کاربری (Inter face) ISDN BPI و ISDN BRI از جمله دیگر قابلیت‌های IPX20 بود.
سازندگان این محصول که تنها 10 روز قبل از آغاز نمایشگاه آن را به تولید نهایی رسانده بودند، امیدورا بودند بتوانند در اروپا و آمریکا بازار فروش مناسبی بهدست آورند.
*سیستم‌های امنیتی مبتنی بر دوربین‌های مداربسته: شرکتی ترکیه‌ای بهنام Kade Bilisim موفق به طراحی یک سیستم امنیتی جالب شده بود که در قالب آن دوربین‌های مداربسته متعدد در مراکز فروش، فرودگاه‌ها، رستوران‌ها و ساختمان‌های حساس دولتی نصب می‌شد و این دوربین‌ها در صورت رویت اشیایی که مدتی به‌حال خود رها شده بودند، زنگ‌های خطر را به‌صدا درمی‌آورند. به‌عنوان مثال در یک مورد پس از آنکه فردی کیف خود را در یک مرکز خرید رها کرده و از محل می‌گریخت، به فاصله پنج ثانیه آژیر خطر برای جلب نظر ماموران امنیتی به‌صدا درمی‌آمد.
اما یک محصول جالب دیگر این شرکت سیستمی به نام Rama بود که به‌طور خودکار کل یک رویداد یا مسابقه ورزشی را روی DVD ضبط می‌کرد و سپس حرکات توپ و بازیکنان را تجزیه و تحلیل کرده و از این طریق به مربیان و بازیکنان امکان می‌داد نحوه عملکرد تیم در یک مسابقه را به‌طور کامل بررسی کنند.
مسؤولان غرفه Kade Bilisim مدعی بودند هر دو محصول از بازار خوبی در کشور ترکیه برخوردار است. بد نیست بدانید قیمت سیستم امنیتی این شرکت به ازای هر دوربین نصب شده هزار دلار است.
Visual Presentation*: شرکتی بهنام ANKA دستگاه کوچک و جالبی را طراحی کرده بود که امکان استفاده از سیستم‌های ویدئوپروجکشن را بدون نیاز به استفاده از لپ‌تاپ فراهم می‌آورد. برای استفاده از این دستگاه تنها کافی است که حافظ فلاش خود را به آن وصل کنید تا خروجی VGA دریافت کنید.
ناحیه نرم‌افزاری
اما یک بخش دیگر که ترک‌ها در آن خلاقیت‌های نرم‌افزاری خود را به نمایش درآورده بودند،”Software Zone” نام داشت.
بخشی از جالب‌ترین محصولات موجود در این بخش بدین شرح است:
* لینوکس ترکی: دیگر نمی‌توان طرفداران محصولات متن‌باز و به‌‌خصوص سیستم‌عامل لینوکس را گروهی کوچک در آمریکا دانست. فلسفه Open Saurce هم‌اکنون در تمام جهان از طرفداران خاص خود برخوردار است. در ترکیه هم گروهی جوان دانشجو و خلاق موفق به طراحی یک نسخه کاملا ترکی از لینوکس موسوم به Pardus شده است که اطلاعات کامل در مورد آن از آدرس www.pardus.org.tr/eng موجود است.
پشتیبانی کامل از زبان ترکی استانبولی، قابلیت غلط‌گیری لغات، پشتیبانی از کلیه نرم‌افزارهای کدباز و برخی نرم‌افزارهای مشهور غیرکدباز مانند Office مایکروسافت و برخورداری از یک Control Panel جامع از جمله ویژگی‌های این لینوکس است.
به گفته طراحان Pardus پشتیبانی از دو زبان آلمانی و انگلیسی در آینده به این سیستم‌عامل اضافه خواهد شد.
بد نیست بدانید این سیستم‌عامل هم‌اکنون به مرحله عرضه نهایی رسیده و سالانه ده‌ها هزار نسخه از آن به رایگان در ترکیه عرضه ی‌شود. همچنین دولت ترکیه به‌منظور پشتیبانی از تداوم تولید Pardus و ارتقای آن سالی 10 هزار دلار کمک بلاعوض به سازندگان آن که هم‌اکنون شرکتی بهنام TUBITAK تاسیس کرده‌اند، اهدا می‌کند و نهادهای دولتی و شرکت‌های خصوصی را به استفاده از آن ترغیب می‌کند.
بد نیست بدانید که سایت این سیستم‌عامل متن‌باز هم از امکانات قابل توجهی برخوردار است. به‌عنوان مثال با مراجعه به آدرس http: // SVn.pardus.org.tr تمامی کدهای منبع سیستم‌عامل قابل مشاهده است. همچنین امکان گزارش مستقیم Bugها و خطاهای Pardus از طریق سایت آن امکان‌پذیر بوده و سازندگان این سیستم‌عامل تمامی گزارش‌های رسیده را بررسی و پاسخ‌های لازم را ارایه می‌دهند.
تولیدکنندگان Pardus هم مانند تولیدکنندگان دیگر محصولات متن‌باز در جهان در مورد کنار زدن ویندوز بسیار خوش‌بین بودند و امیدوار بودند ظرف پنج تا شش سال آینده لینوکس ویندوز را مقهور قدرت خود کند. آن‌ها آزاد بودن کدهای این سیستم‌عامل، غیرتجاری بودن، امنیت بیشتر و تمایل دول جهان به استفاده از لینوکس را از جمله مهم‌ترین نقاط قوت آن می‌دانستند.
بد نیست بدانید که به غیر از Pardus چهار نسخه ترکی استانبولی دیگر از لینوکس هم طراحی شده که در ظاهر Pardus از همه‌شان موفق‌تر بوده است.
* نرم‌افزارهای مختلف تلفن‌همراه: ADCM-OTAP نرم‌افزار بود که توسط شرکت ANKANET برای ارایه خدمات ارزش افزوده روی تلفن‌های همراه عرضه شده بود و تسهیل دسترسی سیار به اینترنت، مدیریت وبلاگ از طریق تلفن‌همراه و مدیریت SMS و MMS از جمله امکانات آن به‌شمار می‌رفت.
نرم‌افزارهای مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی ile tisim شرکتی بود که در این بخش انبوهی از نرم‌افزارهای مدیریت پروژه و مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی را به نمایش گذارده بود. یکی از این نرم‌افزارها با ارزیابی عملکرد کارمندان یک شرکت و ارسال اطلاعات مربوطه به مدیران بررسی میزان صحت فعالیت‌ها و کارآیی آن شرکت را ممکن می‌کرد. این نرم‌افزار به ارزش 1800 یورو برای شرکت‌های متوسط طراح شده و به دو زبان انگلیسی و ترکی سازگار است.
MP2 دیگر نرم‌افزار این شرکت برای مدیریت محصولات صنعت نساجی به‌کار رفته و با استفاده از آن می‌توان به امور مختلفی مانند فروش، خرید، بازاریابی و غیره رسیدگی کرد.
* دیگر محصولات: نرم‌افزاری بهنام “All In One” از جمله محصولات جالب عرضه شده در سبیت‌بیلیشیم بود که از امکانات مختلفی برای مدیریت پروژه، مدیریت کیفیت، MRP، ERP، انجام امور مالی و حسابداری و غیره برخوردار بود و با حداقل قیمت سه هزار دلار به فروش می‌رسید.
میان نرم‌افزارهای مختلف تامین امنیت امضای الکترونیکی، نرم‌افزار Sentry برای ارزیابی کیفیت سروس‌های تحت وب و یافتن مشکلات احتمالی، نرم‌افزارهای تجزیه و تحلیل وضعیت ترافیکی و شناسایی چهره، مدیریت امور بیمارستانی، رمزنگاری و غیره از جمله دیگر محصولاتی بودند که در این بخش قابل مشاهده بودند.
حاشیه‌های سبیت‌بیلیشیم
اما در کنار محصولات جدید و نوآوری‌های سبیت‌بیلیشیم این نمایشگاه حاشیه‌های مثبت و منفی زیادی هم داشت.
نکته اول جهش قابل توجه برخی کشورها در این نمایشگاه بود که در این مورد باید به‌طور خاصی به رومانی اشاره کرد. با رایزنی مقامات ترک و رومانیایی روز دوم نمایشگاه به رومانی اختصاص یافته بود و در این روز نشست‌های متعددی با حضور مقامات و کارشناسان ICT دو طرف در مورد زمینه‌های همکاری در حوزه‌های مخابرات، نرم‌افزار و دولت الکترونیکی برگزار شد.
در همین حال چهار شرکت ایرانی که در ناحیه‌ای دورافتاده از بخش “حیات دیجیتال” نمایشگاه حضور داشتند، در مجموع سبیت‌بیلیشیم را قابل مقایسه با جیتکس و سبیت آلمان نمی‌دانستند و از مشکلات متعدد خود سخن می‌گفتند.
آشنایی اندک ترک‌ها با زبان انگلیسی، عدم اطلاع آن‌ها از برگزاری این نمایشگاه و حتی عدم آگاهی دقیق آن‌ها از محل برگزاری نمایشگاه از مهم‌ترین نقاط ضعف نمایشگاه به‌حساب می‌آید. یکی از غرفه‌داران ایرانی تعریف می‌کرد که پس از پرداخت هزینه سرسام‌آور کرایه تاکسی که به حدود 20 هزار تومان می‌رسید، راننده به اشتباه او را به محلی در نزدیکی فرودگاه آتاتورک برده که اکثر نمایشگاه‌های بین‌المللی ترکیه در آن برگزار می‌شود.
گفت‌وگو با مردم عادی در سطح شهر استانبول هم نشان می‌داد که اکثر آن‌ها با نمایشگاه سبیت‌بیلیشیم آشنایی چندانی ندارند و شاید بتوان علت این مسئله را تا حدی تبلیغات ضعیف در سطح شهر دانست. این در حالی است که به گفته چند غرفه‌دار ایرانی در زمان برگزاری جیتکس و سبیت آلمان هر دو شهر دبی و هانوفر به‌طور کامل به نفع نمایشگاه بسیج شده و اطلاعات عمومی مربوط به نمایشگاه از طریق تبلیغات متنوع شهری به‌سادگی در دسترس است.
در همین حال اکثر غرفه‌داران ایرانی از خدماتی که در نمایشگاه به آن‌ها ارایه شده بود راضی نبودند و معتقدند بودند حضور شرکت‌های خارجی در این نمایشگاه برای ترک‌ها عجیب است. برخی از آن‌ها معتقد بودند علت این مسئله آن است که اکثر شرکت‌های خارجی حاضر در نمایشگاه از طریق نمایندگان محلی خود در سبیت‌بیلیشیم حضور می‌یابند و ترک‌ها هنوز به تعامل مستقیم با شرکت‌های خارجی عادت نکردند. تاخیر در تحویل اثاثیه غرفه‌ها و آماده‌سازی آن‌ها، تاخیر در نصب نشان شرکت‌ها روی سردر غرفه‌ها، عدم نظافت رایگان غرفه‌ها و ناهماهنگی در ارسال الام هر غرفه به‌واسطه فاصله دور نمایشگاه تا شهر استانبول از جمله مواردی بود که غرفه‌داران ایرانی بر آن‌ها تاکید داشتند.
اما نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، آن است که شرکت‌های ایرانی معتقدند در جیتکس و حتی سبیت آلمان تمایل به همکاری با شرکای ایرانی و خرید محصولات از آن‌ها بسیار بیشتر از سبیت‌بیلیشیم است. مشترکات فرهنگی و مذهبی و تنوع و تعداد بیشتر بازدیدکنندگان از جمله دلایل این ادعاست. به گفته یکی از غرفه‌گذاران در جیتکس بسیاری از شرکت‌کنندگان از کشورهای اسلامی هستند و به خرید محصولات ایرانی علاقه زیادی دارند، ولی در بیلیشیم این‌طور نیست و حتی برخی شرکت‌های ترک که قصد بازاریابی محصولات ما را دارند می‌گویند بهتر است نام ایران را مطرح نکنیم.
از سوی دیگر در آلمان هم مشتریان زیادی از خاورمیانه وجود دارد که وقتی با عرضه محصولات ایرانی در چنین سطحی مواجه می‌شوند، راحت‌تر می‌توانند به تولیدات ما اعتماد پیدا کنند.
با این اوصاف اگرچه سبیت‌بیلیشیم طی هفت سالی که از برگزاری‌اش می‌گذرد، حرکت رو به جلوی خوبی داشته، اما به‌نظر می‌رسد حداقل از نظر ایرانی‌ها پس از جیتکس و سبیت آلمان در رتبه سوم اهمیت قرار دارد.
