همه دنیای مجازی روی کاغذ میآید
سازمان ملل متحد ژانویه 2014 با انتشار یک گزارش آماری اعلام کرد روی کره خاکی 7.09 میلیارد نفر زندگی میکنند که از این تعداد 52 درصد زندگی شهری و 48 درصد زندگی روستایی دارند. با این وجود، 2.94 میلیارد نفر یعنی حدود 40 درصد ساکنان جهان چه زندگی و چه روستایی داشته باشند کاربر فعال اینترنت محسوب میشوند، 1.85 میلیارد نفر از آنها مشترک فعال شبکههای اجتماعی هستند و 6.57 میلیارد نفر هم تلفن همراه دارند. افزایش جمعیت دنیای مجازی همزمان با افزایش گستره این فضا صورت گرفته است و بر اساس آخرین آمارها، تا ابتدای ژانویه 2014 بیش از 14.3 تریلیون سایت اینترنتی فعال در اینترنت موجود بوده است و گوگل در هر لحظه 48 میلیارد و Bing مایکروسافت هم 14 میلیارد عدد از آنها را فهرست میکند. اینترنت 672 اگزابایت(672 میلیارد گیگابایت) اطلاعات قابل دسترس را شامل میشود و گوگل بهتنهایی برای پردازش این اطلاعات 9 میلیون سرور را در سراسر جهان بهکار گرفته است. کارشناسان در یک بررسی جامع اعلام کردند که روی کل اینترنت یک یوتابایت(Yota-byte) اطلاعات ذخیره شده است که اگر بخواهید بزرگی این عدد را دریابید، عدد یک و 24 صفر مقابل آن را متصور شوید. اما با وجود بزرگی این فضا، یک مرد آمریکایی طی چند روز گذشته مدعی شده است که میخواهد کل اینترنت را به صورت کاغذی چاپ کند!
«کنِث گلداسمیت» که هنر او چاپ کردن است و به این حرفه علاقه فراوان دارد، در مصاحبهای با روزنامه نیویورکتایمز توضیح داد که با راهاندازی یک صفحه اینترنتی ویژه از کاربران جهانی خواسته است تا برای پروژه چاپ کردن کل اینترنت به او کمک کنند. گلداسمیت برای این طرح بزرگ یک بازه زمانی تعریف کرد که طی آن از ابتدای ماه می تا 26 ژوئیه 2014(4 مرداد 1393) بتواند به کمک دیگر کاربران کل اینترنت را روی صفحات A5 پرینت بگیرد. هماکنون که چند روز از اتمام این پروژه میگذرد، قرار شده است نتیجه کار در گالری هنری LABOR در مکزیک به نمایش درآید تا برای نخستین بار کاربران بتوانند دنیای اینترنت را به صورت فیزیکی هم لمس کنند.
از همان ابتدای پروژه «کتابخانه وب چاپ شده»، «مرکز کپسول زمان» و بسیاری دیگری از سازمانهای بینالمللی به صورت رسمی اعلام کردند که به گلداسمیت در این پروژه کمک میکنند. اما در مقابل سایت اینترنتی Change.org صفحه رسمی را برای اعتراض از این اتفاق راهاندازی کرد و روی آن نوشت: «لطفا اینترنت را چاپ نکنید!» در این صفحه اینترنتی که قابلیت امضا توسط همه کاربران را داشت اعلام شد که این اتفاق فقط هدر دادن کاغذ است و باعث میشود که هزینه، زمان و دیگر منابع از بین بروند و در نهایت کار بیهودهای صورت گیرد. البته این اعتراض راه بهجایی نبرد در نهایت فقط 370 نفر آن را امضا کردند و همین مسئله گلداسمیت را بیشتر تشویق کرد تا بتوانید یک مجموعه کاغذی از اینترنت تهیه کند.
او برای این کار یک قانون ساده تعریف کرد و توضیح داد، هرآنچه که ماهیت آنلاین دارد میتواند بخشی از اینترنت محسوب شود و بنابراین هر کاربر در هر نقطه از جهان که به خواهد به این پروژه کمک کند، میتواند بخشی از این اطلاعات را چاپ کند و به دست گلداسمیت برساند. او برای آنکه بتواند پروژه خود را با موفقیت تمام جلو ببرد، فضایی به وسعت 500 مترمربع با سقفی به ارتفاع 6 متر را در شهر مکزیکوسیتی در اختیار گرفت تا بتواند همه کاغذهای چاپ شده را در آن نگه دارد که البته این فضا در همان روزهای اول پر شد.
گلداسمیت در مصاحبه اخیر خود با روزنامه نیویورکتایمز توضیح داد که برخلاف تصور اولیه، متوجه شد چاپ کردن کل اینترنت یک اتفاق کاملا غیرممکن محسوب میشود و حتی اگر اطلاعاتی که هر لحظه به فضای مجازی اضافه میشوند را هم در نظر نگیریم، حجم اطلاعات ثابت در این فضا را هم نمیتوان به نسخه چاپی تبدیل کرد. به همین دلیل او اندکی اهداف خود را تغییر داد و اعلام کرد 33 گیگابایت اطلاعات را از اینترنت انتخاب کرده است و در نظر دارد آنها را روی 250 هزار برگ کاغذ چاپ کند. تمامی این اطلاعات برمبنای قانون کپیرایت انتخاب شدهاند و مرکز تنظیم قوانین اینترنتی آمریکا هم انتشار عمومی آنها را تایید کرده است.
اگرچه برخی صفحات اینترنتی بزرگتر از اندازه یک برگ کاغذ هستند و میبایست با حرکت موشواره کل محتویات صفحه را مشاهده کنیم، اما در یک بررسی مشخص شد که 33 گیگابایت اطلاعات روی اینترنت شامل 4.73 میلیارد صفحه اینترنتی استاندارد میشود. هر بسته کاغذ 500 برگی A5 ضخامتی برابر 5.2 سانتیمتر دارد و ضخامت هر برگ کاغذ نیز 0.0104 سانتیمتر محاسبه میشود که اگر این رقم را در 4.73 میلیارد صفحه اینترنتی ضرب کنیم، مشخص میشود که صفحات چاپ شده توسط گلداسمیت 491 هزار و 920 متر ارتفاع خواهند داشت. این رقم 55.7 برابر از ارتفاع اورست به عنوان بلندترین قله جهان هم بلندتر است و البته از برج خلیفه شهر دبی که بلندترین ساختمان جهان محسوب میشود، 582.2 بار بلندتر محاسبه میشود.
شکل اولیه این پروژه از مدتها قبل در ذهن گلداسمیت وجود داشت. او سال گذشته طرحی را مطرح کرد کر بر اساس آن قرار بود کل اینترنت با مدیریت گلداسمیت و با همکاری هرکاربری که به این اتفاق علاقه داشت، به صورت کاغذی چاپ شود. اما تشکیل گروههای مخالف و امضاهای متعدد از سوی کاربران باعث شد تا اجرای آن متوقف شود. پیش از آن هم گلداسمیت پروژه دیگری مطرح کرده بود که طی آن نتایج تمام کلیدواژههای جستوجو شده توسط مردم مکزیکوسیتی در یک دوره زمانی خاص چاپ شد و 600 نفر به گلداسمیت کمک کردند تا او در نهایت 10 تن کاغذ چاپ شده را ارایه دهد.
چاپ کاغذی فضای مجازی برای مردم جذاب بهنظر میرسد. زیرا در بخشی دیگر انتشارات آمریکایی Pesia Press با همکاری سایت اینترنتی Indiegogo از انجام 50 هزار دلار سرمایهگذاری برای اجرای طرحی خبر داد که به موجب آن تمام اطلاعات مندرج در دایرهالمعارف آنلاین ویکیپدیا در یک کتاب 1000 جلدی چاپ میشود. این دو مرکز تلاش میکنند نخستین کتاب چاپ شده از جامعترین دایرهالمعارف آنلاین جهان را ماه آینده در لندن معرفی کنند و آن را در معرض دید عموم قرار دهند. البته این کتاب فقط به زبان انگلیسی و فارق از اطلاعاتی که هر لحظه روی ویکیپدیا قرار میگیرند، چاپ میشود و در آن فقط به موضوعات اصلی پرداخته شده است. زیرا ویکیپدیا بیش از 4 میلیون مقاله و گزارش را شامل میشود که هر کدام از آنها دهها صفحه را شامل میشوند.
به هر حال این موضوع برای همگان واضح است که اینترنت را نمیتوان به صورت کاغذی چاپ کرد و اگر این اتفاق هم مقدور شود، چندان کاربردی نخواهد داشت. اما واقعا چه میزان از این حجم وسیع اطلاعات برای ما کاربرد دارد؟
منبع : ايران