نام نویسنده: سونیتا سراب‌پور
دومین نشست جهانی اینترنت که روز چهارشنبه هفته گذشته با حضور وزیران ارتباطات و نمایندگان 120 کشور دنیا آغاز به‌کار کرد، روز جمعه و بعد از سه روز به‌کار خود پایان داد. این نشست سالانه با حضور کارشناسان و مدیران شرکت‌های اینترنتی داخلی و خارجی برگزار می‌شود. دومین دوره این نشست نیز همچون سال گذشته به میزبانی چین برگزار شد. سخنران نخست این نشست جهانی نیز رئیس‌جمهوری این کشور بود. سخنرانی که حرفهایش در خصوص اینترنت و مدیریت آن تا کنون با حاشیههای مختلفی همراه بوده است.
ژی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، در روز اول برگزاری اجلاس بین‌المللی اینترنت خواستار احترام گذاشتن کشورها به قوانین داخلی کشورها در زمینه اینترنت شد. وی پیشنهاد کرد که یک نظام مدیریتی بین‌المللی برای نظارت بر اینترنت ایجاد شود که در آن «تمایل و منافع تمامی کشورها» منظور شده باشد. اظهار نظری که با انتقاد بسیاری از کاربران چینی در شبکههای اجتماعی مواجه شد. کاربرانی که معتقدند دولت چین با ایجاد محدودیت در سرویسهای مختلف اینترنتی به حقوق اولیه آنها احترام نمیگذارد و این نشست به محلی برای ترویج سیاست‌های اشتباه این کشور در خصوص توسعه اینترنت تبدیل شده است.
مدیریت اینترنت
کنفرانس جهانی اینترنت که با نام اجلاس Wuzhen هم شناخته می‌شود یک رویداد سالانه است که اولین بار در سال 2014 توسط سازمان دولتی در چین با محوریت مساله اینترنت و سیاست برگزار شد. دومین کنفرانس جهانی اینترنت در شهر«وو- ژن» در استان ژجیانگ چین برگزار شد. در این کنفرانس سه روزه نام افراد سرشناسی از جمله کارآفرین اینترنتی چین و صاحب سایت اینترنتی علی بابا یعنی جک ما نیز دیده می‌شود. در این همایش بین‌المللی حدود ۲ هزار نفر (شامل مسوولان بیش از ۲۰ سازمان بین‌المللی، وزیران و حدود یک هزار نفر از مدیران شرکت‌های اینترنتی) شرکت داشتند. ایران نیز یکی از حاضران در این کنفرانس بوده است.
این رویداد جهانی توسط رسانهها و برخی کاربران چینی به‌دلیل اینکه به محلی برای توجیه سیاست‌های اشتباه دولت چین در خصوص اینترنت شده مورد انتقاد زیادی قرار گرفته است. اما در مقابل این انتقاد رسانههای رسمی چین، برگزاری چنین کنفرانس بین‌المللی را محلی برای نمایش رشد و توسعه چین در حوزه اینترنت و تبدیل شدن این کشور به جاده ابریشم دیجیتال عنوان می‌کنند. یکی دیگر از نکات جالب این کنفرانس نیز این است که به هیچ‌یک از رسانههای خارجی اجازه حضور و انتشار همزمان اخبار داده نمیشود.برگزاری این کنفرانس در چین همزمان با تلاشهای بین‌المللی در خصوص موضوع مدیریت بر اینترنت است. Internet Governance یا مدیریت بر اینترنت تحت اجلاسی با عنوان IGF بعد از اجلاس جهانی WSIS شکل گرفت هر چند به‌دلیل تعارضات بسیار در عقاید بین کشورهای مختلف به نتیجه‌ای نرسید.
در اجلاس WSIS گروهی از کشورها از جمله چین و برزیل خواستار توزیع حاکمیت اینترنت یا بهتر بگوییم منابع اینترنتی بودند. آنها به این منظور به آیکن (بازوی مدیریتی دامنهها و آدرسهای آی‌پی در جهان) فشار آوردند تا وجهه بینالمللیتری به خود بگیرد. در واقع بزرگ‌ترین دلیل به نتیجه نرسیدن IGF این بود که اینترنت اساسا در آمریکا و کشورهای غربی شکل گرفته بود به همین دلیل ساختار آن از نظر فنی در اختیار این کشورها قرار داشت. بنابراین آنها حاضر به واگذاری این ساختارها (که حالا یک مزیت بزرگ برای‌شان محسوب می‌شود) به کشورهای دیگر نبودند. از سوی دیگر آنها کشورهای منتقدی مانند چین و برزیل را به محدودیتهای اینترنتی متهم میکردند و معتقد بودند این کشورها ابتدا باید اینترنت را در داخل کشور خود توسعه دهند و بعد به فکر مدیریت جهانی اینترنت باشند. حالا اما چین با کنفرانس جهانی اینترنت در کشور خود گویا در پی به کرسی نشاندن حرفهای خود در خصوص مدیریت اینترنت در جهان است.
پاسخ چین به انتقادها
رئیس‌جمهور چین در دومین کنفرانس جهانی اینترنت به تمام انتقادهایی که از سوی کاربران این کشور و رسانههای خارجی به سیاست‌های اینترنتی کشورش می‌شود پاسخ داد. ژی جین پینگ در روز اول این نشست انتقاد به سانسور اینترنت در چین را محکوم کرد و گفت: هیچ کشوری حق ندارد در امور داخلی دیگر کشورها دخالت کند. ما از یکسو باید به آزادی بیان احترام بگذاریم اما از سوی دیگر باید فضای مجازی متناسب با قوانین خود ایجاد کنیم. او ضمن انتقاد از جاسوسی غربی‌ها در اینترنت، از دسترسی بهتر جهانی به اینترنت و سوارشدن مردم بیشتر بر قطار سریع عصر اطلاعات سخن گفت و اینکه باید برای مدیریت بر محتوای اینترنت و اطمینان از قانونی بودن تبادل دیتا در فضای آنلاین، کشورها دست به همکاری زده و به تبادل تجربه در این زمینه بپردازند.
رئیس‌جمهوری چین در سخنرانی خود به معضلات ایجاد شده در فضای مجازی ازجمله سوءاستفاده گروه‌های تروریستی از سرویسهای اینترنتی اشاره و تاکید کرد: هر چند فضای مجازی، فضایی نامرئی است اما افرادی که از این فضا استفاده می‌کنند قابل مشاهده‌اند و امروز باید همه کشورها با اتحاد و همدلی در ایمن‌سازی و البته پربار کردن چنین فضایی بکوشند.وی اینترنت را «خانه انسان معاصر» توصیف کرد و افزود: همه ما باید سعی کنیم با تلاش و همدلی این خانه مشترک را زیباتر، پاکتر و ایمن‌تر از گذشته سازیم.رئیس‌جمهور چین همچنین تقویت همکاری دولت‌های مختلف درخصوص مسائل مربوط به فضای مجازی را یادآور شد و گفت: همه باید در جهان امروز برای ساخت سرنوشتی مشترک در خصوص فضای مجازی بکوشند و اطمینان داشته باشند که بدون داشتن امنیت، توسعه پایدار امکان‌پذیر نخواهد بود.ژی جین پینگ، با استفاده از واژه «سرنوشت مشترک» برای همه کشورها در فضای مجازی ادامه داد: ما در این چارچوب باید به پنج مساله سرعت بخشیدن به تکمیل زیرساخت‌های شبکه جهانی، ایجاد فضاهای مشترک جهانی برای آموزش متقابل، ترویج نوآوری و توسعه اقتصادی در شبکه مجازی، اطمینان از امنیت شبکه و نهایتا ساخت سیستمی جامع برای راهبری شبکه مجازی بر مبنای عدالت توجهی ویژه داشته باشیم.
وی از آمادگی کشورش برای تعامل با نظام بین‌الملل در زمینه مقابله با جرائم اینترنتی خبر داد و تصریح کرد: بدون همکاری بین‌المللی هیچ کشوری از این چالش در امان نیست.براساس گزارش‌های منتشر شده در چین بسیاری از سرویسهای اینترنتی پر مخاطب دنیا مانند جمله فیس‌بوک، اینستاگرام، توئیتر و گوگل فیلتر است. براساس تحقیقی که در ماه اکتبر سال جاری توسط یک موسسه پژوهشی انجام شده در بین 65 کشور مورد تحقیق این موسسه، چین بیشترین محدودیت را برای استفاده کاربرانش از اینترنت اعمال میکند.
حضور جک ما در کنفرانس اینترنتی
یک تحلیلگر حوزه تکنولوژی در خصوص اجلاس جهانی اینترنت در چین بر این باور است که این اجلاس در شرایطی برگزار می‌شود که به نظر میرسد چینیها مایل به نوعی شخصیسازی و مرزبندی برای اینترنت هستند و در عین حال خواستار نوعی رابطه باز اقتصادی با جهان هم هستند و این چیزی است که بزرگ‌ترین مشکل را برای این کشور به‌وجود آورده است. با وجود اینکه اقتصاد چین به‌شدت وابسته به شرکت‌های غربی است هنوز نتوانسته از تعارضهای این سیاست دوگانه خود جدا شود. بیرون رفتنها و دوباره آمدنهای شرکت‌های آمریکایی و غربی در این کشور همواره جزو خبرهای رسانهای است. در این بین اما می‌توان شاهد فعالیت شرکت‌های تجارت الکترونیک قدرتمندی در خود چین بود. نمونه آن نیز علی‌بابا یا JD.com شرکت‌های تجارت الکترونیکی که راهشان را تا بورس نیویورک و سیلیکون‌ولی آمریکا نیز باز کرده‌اند و حالا به یکی از رقیبان اصلی سرویسهایی چون آمازون و Ebay تبدیل شده‌اند.
در واقع این دو سرویس که همچنان پرچمدار اصلی تجارت الکترونیک در چین هستند در زمینه ارتباط با بازار آمریکا هم قدمهای بزرگی برداشته‌اند. برای مثال علی‌بابا اواخر تابستان سال جاری قراردادی با شرکت پست آمریکا (USPS) منعقد کرد که بر اساس آن انتظار دارد تا سال ۲۰۲۰ حجم تبادلات تجاری‌اش را به یک تریلیون دلار برساند. از سوی دیگر JD هم همانند علی بابا نمیخواهد از بازار آمریکا دور باشد و همانند رقیب بزرگ‌ترش نسخه کاملا انگلیسی از وب‌سایتش را دارد که خریداران از سراسر جهان میتوانند محصولات تولید چین را خریداری کنند. در ماه مه سال گذشته JD در لیست شاخص NASDAQ قرار گرفت که گفته شد بزرگ‌ترین شرکتی بود که در آن سال در این لیست قرار داده شد. در آن زمان گفته شد که درآمد خالص JD بالغ بر 5/ 18 میلیارد دلار است و نزدیک به ۱۲۰ میلیون مشتری فعال دارد. در واقع دولت چین با تمام سختگیریها و محدودیتهایی که در بخش امنیت فضای مجازی خود در پیش گرفته، اما با سیاستگذاریهای اقتصادی قابل قبولش تاکنون جای پیشرفت را برای فعالان اینترنتی کشورش باز گذاشته است.
پنج محور اصلی در دومین کنفرانس جهانی اینترنت
1- تسریع گسترش اینترنت، ایجاد زمینه برای نوآوری، کاهش شکاف دیجیتالی
2- استفاده گسترده از فناوری‌های اینترنتی در راستای ایجاد فرصت‌های شغلی
3- حفظ میراث فرهنگی بشر با به‌کارگیری ابزارهای دیجیتال
4- تاکید بر اهمیت احترام به حاکمیت ملت‌ها در فضای مجازی
5- احترام به حقوق بنیادی و اساسی کاربران در اینترنت
منبع : دنیای اقتصاد
