رشد سریع کاربران تلفن هوشمند در ایران

نام نویسنده: عاقله ترابی

 امروزه کمتر کسی را می‏بینیم که تلفن همراهی که در دست دارد هوشمند نباشد. تلفن‏های هوشمند در سال‏های اخیر به ابزاری مهم برای انجام‏دادن کارهای روزانه تبدیل شده‏اند و برای اغلب افراد زندگی بدون این دستگاه حتی برای یک روز هم دشوار است. حالا دیگر بیشتر مردم درصد قابل توجهی از کارهای روزانه خود را به کمک موبایل‏های هوشمندشان انجام می‏دهند؛ از انجام کارهای مالی و بانکی گرفته تا دریافت اخبار و اطلاعات. این موضوع در همه کشورهای دنیا به چشم می‏آید به‌ویژه در کشورهای توسعه‏یافته که از پهنای باند مطلوبی بهره می‏برند. با این حال در کشور ما هم باوجود محدودیت‏هایی که در فضای مجازی وجود دارد و همچنین سرعت پایین اینترنت در مقایسه با کشورهای توسعه‏یافته این رشد استفاده از تلفن همراه هوشمند در بین کاربران کاملا محسوس است. به‌طور کلی فراهم شدن زیرساخت‏های مناسب نقش مهمی در توسعه استفاده از تلفن‏های همراه هوشمند دارد.

رشد چشمگیر استفاده کاربران تلفن همراه از موبایل‏های هوشمند علل متفاوتی دارد که یکی از تاثیرگذارترین آنها سرعت اینترنت است. در کشور ما با اینکه هنوز هم پهنای باند مطلوبی در اختیار کاربران نیست ولی از هنگام شکستن انحصار نسل سوم موبایل، که پیش از آن در دست اپراتور سوم بود، وضعیت روی آوردن کاربران به استفاده از اینترنت همراه تغییر جالب توجهی کرد. پیش از آن، که مشترکان اپراتورهای اول و دوم موبایل اینترنت 2G در اختیار داشتند، تمایلی به استفاده از اینترنت همراه وجود نداشت و کمتر کسی پیدا می‏شد که اینترنت 2G را در تلفنش فعال کند چراکه استفاده‏ مطلوبی هم نمی‏شد کرد. به این ترتیب کاربرانی هم که تلفن هوشمند نداشتند چندان احتیاجی به استفاده و به تبع آن خرید این نوع دستگاه نداشتند. پس از شکستن انحصار نسل سوم موبایل، اپراتورهای اول و دوم که تعداد مشترک قابل توجهی دارند اینترنت نسل سوم یا همان 3G را ارائه کردند و از آن به بعد بود که کاربران به سمت استفاده از اینترنت در تلفن‏های همراهشان روی آوردند و به دنبال آن نیاز به داشتن تلفن همراه هوشمند بیش از هر زمانی احساس شد. به همین ترتیب اینترنت نسل چهارم استفاده از اینترنت همراه را فراگیرتر از گذشته کرد.

از طرفی نباید از نقش مهم و تاثیرگذار شبکه‏های اجتماعی موبایلی در این روند غافل شد. افزایش انواع اپلیکیشن‏های کاربردی و جذاب برای سیستم عامل‏های موبایل استفاده از اسمارت‏فون‏ها را در کشورمان کاربردی‏تر کرده و هر روزه افراد بیشتری به سمت استفاده از این ابزار، گرایش پیدا می‌کنند. استقبال مردم از شبکه‏های اجتماعی موبایلی به حدی بوده که به مرور کار را به جایی رسانده که اگر تلفن همراه هوشمند نداشته باشید به دنبال آن از محافل دوستانه مجازی هم جدا افتاده و نه از حال و احوال کسی از دوستانتان خبر دارید و نه از اخبار و مسائل روز. برنامه‏های کاربردی مانند اپلیکیشن‏های پرداخت آنلاین هم به نوبه خود در این سیر نقش داشته‏اند. وقتی می‏توان این امکانات متنوع را با تهیه یک گوشی هوشمند در اختیار داشت چرا گوشی معمولی؟ این سوالی است که برای همه کاربران دیر یا زود پیش می‏آید و درنهایت همه را متقاعد می‏کند که به خرید گوشی هوشمند اقدام کنند. موضوعی که در این بین می‏تواند نقش تعیین‏کننده داشته باشد قیمت گوشی است که برخی سازندگان تلفن همراه این مشکل را هم حل کرده‏اند. قیمت تلفن هوشمند در سال‏های ابتدایی ظهور به طرز چشمگیری بیشتر از گوشی‏های معمولی بود ولی حالا مدتی است که به‏راحتی می‌توان با صرف هزینه‏ای نه‌چندان زیاد یک گوشی هوشمند تهیه کرد. علت این امر هم این است که در مقطعی از زمان گوشی‏های هوشمند را فقط صاحبان برند‏های بزرگ و مشهور عرضه می‏کردند بنابراین قیمت این گوشی‏ها هم بالا بود. ولی به‏مرور که بقیه شرکت‌ها هم دست به تولید گوشی‏های هوشمند زدند قیمت این نوع دستگاه را دربازار تلفن همراه پایین آوردند. 

حالا دیگر حتی گوشی‏های هوشمندی تولید شده‏اند که قیمت آنها از گوشی معمولی هم کمتر است. اخیرا شرکت ال‏جی از یک گوشی 10 دلاری رونمایی کرده که سر و صدای زیادی هم به پا کرد. این گوشی که در فروشگاه اینترنتی وال‌مارت با قیمت 82/ 9 دلار برای فروش قرار داده شده بود پس از گذشت ساعاتی تمامی موجودی‏اش به پایان رسید. البته این گوشی توانایی‏های چندان بالایی ندارد ولی نیازهای اولیه کاربر را کمال و تمام برآورده می‏کند. پردازنده 2 هسته‏ای با فرکانس کاری 2/ 1 گیگاهرتز، صفحه نمایش 8/ 3 اینچی، ۴ گیگابایت حافظه داخلی قابل افزایش تا ۳۲ گیگابایت و دوربین ۳ مگاپیکسلی از ویژگی‏های این گوشی است که همان‌طور که می‏بینید در مقایسه با قیمتی که دارد از امکانات و ویژگی‏های مناسبی برخوردار است. به علاوه سیستم عامل پیش‌فرض این گوشی اندروید ۴.۴ بوده و از 3G نیز پشتیبانی می‏کند. 

این دسته از تلفن‏های همراه حتی می‏توانند برای شرکت‌های بزرگ تهدید به حساب بیایند ولی از طرفی موردی که موجب بقای شرکت‌های بزرگ می‏شود لوکس‏گرایی افراد است. بسیاری از افراد تلفن‏های همراهی را می‏خرند که شاید بتوان گفت حتی از 10 درصد از امکانات آن نمی‏توانند استفاده کنند. افشار فروتن لاریجانی، رئیس انجمن صنفی فروشندگان سیم‌کارت، گوشی و لوازم جانبی کشور در این باره به «دنیای اقتصاد» می‏گوید: کاربران و مصرف‏کننده‏های تلفن همراه عمدتا به دو دسته تقسیم می‏شوند؛ یک دسته کاربرانی هستند که استفاده‏ای که از تلفن همراه دارند فقط در حد برقراری ارتباط کلامی و گاهی پیامک است. دسته دوم هم که تعدادشان بیشتر از دسته اول است افرادی ‏هستند که توانمندی و کاربری خاص خود را دارند و نیازشان فراتر از ارتباط کلامی و متنی صرف است و به گوشی به چشم یک رایانه همراه نگاه می‏کنند. فروتن درباره دسته اول می‏گوید: اغلب این افراد با وجود اینکه نیازی به تلفن هوشمند ندارند به علت میل به تجمل‏گرایی به خرید گوشی‏های معمولی رضایت نمی‏دهند و به سراغ خرید گوشی‏های هوشمند می‏روند. برخی هم که امکان و توانایی استفاده از گوشی هوشمند را ندارند به دنبال تکنولوژی روز و استفاده از امکانات جدید هستند. درواقع هرچه رو به جلو می‏رویم افرادی را می‏بینیم که در گذشته توانمندی استفاده از گوشی هوشمند را نداشتند ولی حالا تا حدی هرچند کم از امکانات گوشی هوشمند استفاده می‏کنند و این روند در حال افزایش است. به گفته فروتن 70 درصد کاربران تلفن همراه کسانی هستند که اگر هم تلفن هوشمند ندارند جزو برنامه‏هایشان است که تهیه کنند.

درباره آمار دقیق کاربران تلفن همراهی که گوشی هوشمند دارند به سراغ گمرک رفتیم. ولی متاسفانه از آنجا که 90 درصد واردات تلفن‏های همراه در کشور به صورت قاچاق و غیررسمی است نمی‌توان آمار دقیقی از گوشی‏های موجود در کشور داشت. به‌طور کلی تلفن‏های همراهی که از راه قانونی در هفت ماه ابتدایی سال جاری به کشور وارد شده‏اند 303 هزار و 532 کیلوگرم به ارزش تقریبی 131 میلیون دلار است که باز هم متاسفانه این آمار کمکی نمی‌کند تا دست‏کم دریابیم که از این میزانی که به‌طور قانونی وارد کشور می‏شوند چه درصدی تلفن هوشمند است. البته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پنجمین جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات که در اردیبهشت سال‌جاری برگزار شد با بیان اینکه ۷۱ میلیون ایرانی از تلفن همراه استفاده می‏کنند، گفته بود: 5/ 27 میلیون گوشی تلفن هوشمند در کشور فعال است و ۹ میلیون نفر نیز از اینترنت موبایل استفاده می‏کنند که قطعا تا الان این آمار با رشدی که دارد بسیار بیشتر شده است.

برای دریافتن تخمینی از تعداد تلفن‏های موجود در کشور می‏توان از اپراتورها هم کمک گرفت که ما این کار را کردیم. همراه اول تعداد کل تلفن‏های همراه در این اپراتور را 64 میلیون نفر اعلام کرده است که از این میان حدود 47 میلیون نفر را دارای تلفن همراه هوشمند دانسته است. در نهایت هم تعداد تلفن‏های همراه هوشمند فعال در این اپراتور را 20 میلیون نفر اعلام کرده است. اپراتور دوم هم چندی پیش اعلام کرده بود که 5/ 12 میلیون مشترک از شبکه 3G  ایرانسل در کشور استفاده می‏کنند. این اپراتور در پاسخ به «دنیای اقتصاد» درباره تعداد کاربران تلفن‏های هوشمند اعلام کرد که مجاز به ارائه آمار تعداد کاربران اسمارت‏فون نیست با این حال چندی پیش اعلام کرده بود 14 میلیون کاربر خدمات پهن‏باند دارند. اپراتور سوم موبایل نیز مرداد ماه سال جاری اعلام کرده تعداد مشترکانش به عدد چهار میلیون و 300 هزار مشترک رسیده است. با توجه به اینکه اغلب مشترکان رایتل از دیتا استفاده می‏کنند و به‌طور کلی رایتل از زمان ظهور، به علت داشتن اینترنت G3 کاربرانی را به سمت خود جذب کرد که از اینترنت استفاده می‌کردند، می‌توان تخمین زد که درصد جالب توجهی از این میزان از دستگاه هوشمند استفاده می‏کنند. به‌طور کلی با توجه به آمارهای جسته‏گریخته‏ای که به‏دست آوردیم می‌توان به‌طور تقریبی گفت که در حال حاضر حدود 40 میلیون کاربر تلفن همراه داریم که این رقم نیز روز‏به‏روز در حال افزایش است. 

آمار جهانی

اریکسون موبیلیتی (Ericssin mobility) اخیرا گزارش سالانه‏ای منتشر کرده که براساس تحقیقی که انجام شده است در حال حاضر 6/ 2 میلیارد کاربر جهانی تلفن همراه وجود دارد که پیش‏بینی می‏شود این رقم تا سال 2020 به 1/ 6 میلیارد کاربر برسد. این 1/ 6 میلیارد کاربر تلفن هوشمند به این معنا است که در پنج سال آتی 70 درصد کل جمعیت جهان از تلفن هوشمند استفاده می‏کنند. بر اساس این گزارش 90 درصد از این میزان هم توسط شبکه‏های پهن‏باند تلفن همراه پوشش داده خواهند شد. طبق تحقیقات اریکسون موبیلیتی، تقریبا 80 درصد از مشترکان جدید از آسیا-اقیانوسیه، خاورمیانه و آفریقا خواهند بود. این گزارش می‏افزاید: با ادامه رشد و توسعه دستگاه‏های تلفن هوشمند پیش‏بینی می‏شود که رقم ترافیک داده تلفن هوشمند در سال 2020 به 10 برابر برسد. این گزارش همچنین درباره ترافیک ویدئو تا سال 2020 آورده است: در این حوزه هرسال تقریبا رشدی برابر با 55 درصد به صورت سالانه خواهیم داشت و حدود 60 درصد از ترافیک داده تلفن همراه تا آن زمان را ویدئو دربر خواهد گرفت. 

منبع : دنیای اقتصاد