نام نویسنده: اميراشكان تربيت جويى
دنیای اقتصاد – اعضاى جامعه اقتصادى خليج فارس دير زمانى است كه به اهميت ارائه خدمات به صورت Online پى برده و بر همين اساس تعدادى از شركت‌هاى فعال در كشور امارات علاقه‌مندند تا حوزه فعاليت خود را به ديگر كشورهاى منطقه گسترش دهند.
سال1971 فدراسيونى متشكل از 7شيخ‌نشين به نام امارات عربى متحده شكل گرفت. شيخ نشين امارات متحده عربى با 82880كيلومترمربع مساحت در جنوب غربى قاره آسيا و در ساحل جنوبى خليج فارس قرار دارد. اين كشور از شرق با عمان، از جنوب و جنوب غربى با عربستان سعودى مرز زمينى مشترك دارد. تقريبا هيچ يك از مناطق اين كشور مستعد كشاورزى نيست و مراتع طبيعى تنها دو درصد از خاك اين سرزمين را در بر مى‌گيرد.
جمعيت امارات در سال2000 حدود 3ميليون و يكصدو شصت هزار نفر برآورد شده است كه تنها 34درصد آنها بومى‌بوده‌اند. مسلمانان 96درصد جمعيت را تشكيل مى‌دهند و زبان رسمى‌اين كشور زبان عربى است.
طبق قانون اساسى امارات متحده عربى مصوب 2دسامبر 1971، اين كشور در اصل يك كشور فدراتيو است كه از 7شيخ نشين: ابوظبى، دبى، شارجه، راس الخيمه، فجيره، عجمان و ام القوين تشكيل شده است كه مركزيت سياسى آن در ابوظبى، مركزيت تجارى در دبى و مركزيت فرهنگى در شارجه مى‌باشد.
شوراى عالى امارات كه متشكل از 7حاكم شيخ نشين مى‌باشد، بالاترين نهاد حكومتى است كه هر سال 4بار تشكيل جلسه داده كه مسوولت انتخاب رييس شورا به عنوان رييس اتحاديه امارات به عهده اين نهاد مى‌باشد. هيات دولت امارات متحده عربى كه شوراى وزيران ناميده مى‌شود، مركب از نخست وزير، نايب نخست وزير، وزيران و وزراى مشاور است. شوراى وزيران مسوول تهيه و اجراى قوانين اتحاديه است و در برابر شوراى عالى مسوول مى‌باشد.
شوراى ملى امارات كه نقش قوه مقننه امارات را بر عهده دارد، داراى 40عضو بوده كه اعضاى آن براساس ميزان جمعيت هر امارت از سوى حكام آن امارت منصوب مى‌شوند. قرار است در آينده اعضاى شوراى ملى از سوى مردم انتخاب شوند.
صنعت فناورى اطلاعات و ارتباطات امارات
تمركز صنعت فناورى اطلاعات و ارتباطات با توجه به محوريت تجارت در امارات متحده عربى بدون شك بر شيخ نشين دبى است. وجود مناطق آزاد تجارى و انجام پروژه‌هاى گوناگون دولت الكترونيك، از جمله دلايلى بر اين ادعا مى‌باشد. على‌رغم بلوغ و توسعه اين بازار، هنوز شرايط و فرصت‌هاى مناسب براى فروشندگان و سازمان‌هاى مصرف كننده در اين كشور، فراهم مى‌باشد، تا با استفاده صحيح از IT براى توسعه و رشد خود اقدام نمايند.
در طى ساليان اخير، دليل پيشرفت‌هاى سريع و بهره‌مندى از اقتصاد مناسب در دبى را نظرات، ديدگاه‌ها و سياست‌هاى آينده‌نگرانه شيخ محمد آل مكتوم حاكم شيخ‌نشين دبى برمى‌شمرند. سياست‌هايى كه وى در پيش گرفت، موجب، پيش‌قدم شدن اين كشور در استفاده از دولت الكترونيكى گرديده و همچنين جايگاه امنى را براى شركت‌هاى خارجى فراهم آورده، تا با استفاده از بخشودگى مالياتى در مناطق آزاد فعاليت خود را رشد و گسترش دهند.
سياست‌هايى كه توسط شيخ محمد در پيش گرفته شده، تسهيل كننده حركت سريع، به سمت عصر ديجيتال بود. هرچند كه بازار محلى به عنوان سرچشمه و محل نشر فعاليت‌هاى گوناگون در زمينه فناورى اطلاعات عمل كرده و شركت‌هاى كوچك و بزرگ، به منظور مكانيزه كردن فعاليت‌هاى خود، كاهش هزينه‌ها، بهبود خدمات ارائه شده و پيشى گرفتن از رقباى خود، در آن سرمايه‌ذارى نمايند.
مدير منطقه خاور ميانه IDC آقاى Jyoti Lalchandani اظهار مى‌دارد:
امارات متحده عربى جامعه‌اى است كه خدمات مختلف، به نحو مطلوب در آن ارائه مى‌شود و در مقام مقايسه با كشورهاى ديگر منطقه، از اين منظر، تفاوت فاحشى دارد. اقتصاد اين كشور، به شدت مبتنى بر خدمات ارائه شده در آن مى‌باشد و همواره به سمت بهره‌مندى بيشتر از IT پيش مى‌رود. تحت تاثير همين استفاده مداوم از IT، تعداد بيشمارى از فروشندگان و عرضه كنندگان محصولات و خدمات اين صنعت، سعى دارند كه در اين بازار حضور پيدا نمايند.
همچنين يك بررسى سريع در مورد شهر اينترنتى دبى Dubai Internet City (DIC) نشان‌دهنده حضور شركت‌هاى بزرگ فعال در اين صنعت و تعداد زيادى از شركت‌هاى كوچك‌تر با زمينه فعاليت‌هاى تخصصى‌تر مى‌باشد.
اين شركت‌ها به دو منظور در اين بازار حضور مى‌يابند:
1.حضور در اين كشور به عنوان كانونى جهت حضور در بازارهاى كشورهاى خاورميانه.
2.براى ورود و سهيم شدن در بازار رو به رشد اين صنعت در امارات.
3.به نظر Ned Jaroudi مدير منطقه‌اى Intel در خاورميانه، تركيه، آفريقا و دبى با زيرساخت‌هاى قوى و تاكيد دولت، مسوولين و شركت‌هاى بزرگ نسبت به IT و نيز تبديل شدن آن به قطب IT منطقه، به عنوان مكانى كه فروشندگان مهم IT بر آن تمركز دارند، محسوب مى‌شود. اين كشور تانون به عنوان پيشرو استفاده از فناورى‌هاى جديد، نه تنها در منطقه بلكه در سطح جهانى نيز شناخته شده است.
اشتياق شركت‌ها، سازمان‌ها و مصرف‌كنندگان اماراتى به سرمايه‌گذارى در زمينه‌هاى مختلف IT به اين معنى است كه بازار IT اين كشور به سرعت در حال رشد و تخصصى‌تر شدن است. دليل اين رشد، پروژه‌هاى عظيم انجام شده با صرف مبالغ هنگفت و بسيار بالاست كه در اين خصوص هزينه مى‌گردد.
طبق اظهار نظر Lalchandani در يك بازار بالغ و رشد يافته، هزينه‌ها اكثراً در زمينه نرم‌افزار و خدمات مصرف مى‌گردند و كمتر صرف سخت‌افزار مى‌شوند. اگرچه 65درصد از مبلغ يك ميليارد دلار هزينه شده در اين كشور در بخش سخت‌افزار صرف شده، اما اين بخش نرم‌افزار و خدمات است كه شاهد نرخ رشد بالاترى بوده است.
در اين كشور سهم عمده‌اى از بازار مربوط به نرم‌افزار و خدمات است و در مقايسه با سخت‌افزار و زيرساخت‌ها، شاهد رشد زيادى در صرف هزينه در اين بخش بوده‌ايم. بسيارى از شركت‌هاى بزرگ و حتى شركت‌هاى كوچك و متوسط با سخت‌افزار مناسبى تجهيز شده‌اند و شاهد تغيير الگوى هزينه‌ها به سوى نرم‌افزار و خدمات مى‌باشيم. اين روند نشان دهنده اين است كه بازار در حال رسيدن به بلوغ است و شركت‌ها به دنبال سرمايه‌گذارى در زمينه‌هاى ديگرى از IT هستند.
زيرساخت‌ها
در مقايسه با ديگر كشورهاى خاورميانه، دبى داراى يكى از بهترين زيرساخت‌ها مى‌باشد و عليرغم اينكه به‌زودى به انحصار شركت اتصالات پايان داده خواهد شد، اين شركت كماكان اقدام به معرفى و عرضه خدمات جديد خود مى‌نمايد.
در حال حاضر نيز پست، تلگراف و تلفن (PTT) نيز، در حال صرف زمان و انرژى قابل توجهى براى اتصال و در اختيار گذارى پهناى باند مناسب براى مصرف كنندگان است و تاكنون نيز اين برنامه به موفقيت‌هاى خوبى دست يافته است.
Jaroudi مى‌گويد: اكنون زيرساخت‌هاى دبى يكى از پيشرفته‌ترين زيرساخت‌ها در خاور ميانه است كه اين امر دبى را تبديل به يكى از مدرن‌ترين كشوراى عرب از نظر پهناى باند و ضريب نفوذ اينترنت نموده است. به عقيده وى معرفى و عرضه پهناى باند يكى از مهمترين عوامل بهبود زيرساخت‌هاست. زيرا باعث ايجاد مدل‌هاى جديد كاربرى در شركت‌ها، موسسات و مصرف كنندگان مى‌شود.
اگر چه در حال حاضر بسيارى از كاربران به‌طور عموم از زيرساخت‌هاى فعلى ابراز رضايت مى‌نمايند اما ديگران بر اين عقيده هستند كه بايد شرايط بهتر از وضع موجود گردد. اين گروه معتقدند براى برداشتن قدم‌هاى بعدى براى توسعه ICT، ابتدا بايد تغييرات لازم، همچون ارائه بسته‌ها و خدمات جديد با قيمت‌هاى پايين‌تر ايجاد شود.
زيرساخت‌ها در امارات متحده عربى به طور قطع در حال بهبود است و ايجاد رقابت در اين زمينه كليد اين پيشرفت مى‌باشد. با گشوده شدن هر چه بيشتر بخش Telecom شاهد سرمايه‌گذارى هر چه بيشتر در IT و فناورى‌هاى جديد خواهيم بود. اگر نگاهى به كشورهاى ديگر بيندازيم متوجه مى‌شويم كه آن مناطقى شاهد رشد خوبى بوده‌اند كه سياست باز را در پيش گرفته‌اند. در خاور ميانه همچون ديگر نقاط جهان، ايجاد رقابت موجب جذب سرمايه بيشتر خواهد شد.
سخت‌افزار
اگر چه بازار سخت‌افزار امارات در حال رشد و تكامل است و كاربران نيز خريد خود را در يك دوره سه تا پنج ساله انجام مى‌دهند، هنوز تعداد نسبتا قابل توجهى نوآورى در اين مينه به وقوع مى‌پيوندد. در حال حاضر روند تكنولوژى به سمت قابليت تحرك و جابه‌جايى و همچنين در دسترس بودن فورى اطلاعات است.
تمايل به استفاده از Centrino در حال حاضر رو به افزايش است و انتظار مى‌رود كه اين روند تا پايان سال 2005 نيز ادامه داشته باشد. همچنين انتظار مى‌رود كه تقاضا براى آخرين و جديدترين فناورى‌ها در زمينهServer ها، كامپيوترهاى روميزى و نوت بوك‌ها افزايش يابد. همين‌طور قابليت تحرك، جابجايى و دسترسى سريع به اطلاعات، يكى از عمده مواردى است كه مورد توجه خواهد بود.
در حالى كه ميزان تقاضاى زيادى براى انواع handheld ها، جديدترين تلفن‌هاى هوشمند و PDA ها وجد دارد اما هم‌چنان تقاضا براى انواع نوت بوك‌ها بيشترين ميزان را به خود اختصاص داده است.
از سوى ديگر در بخش سخت‌افزار، بازار Server ها با رشد خوبى مواجه بوده است. در حال حاضر تعدادserver هاى فروخته شده با توجه به گزارش IDC با رشدى معادل 66درصد روبه‌رو بوده است.
نرم‌افزار
هم چنان كه بازار فناورى در امارات متحده عربى در حال تكامل مى‌باشد، فروش نرم‌افزار و خدمات نيز با رشد قابل توجه‌اى روبه‌رو بوده است. در مورد خدمات، بيشترين ميزان مربوط به خدمات توسعه، گسترش، پشتيبانى و يكپارچه‌سازى سيستم‌ها بوده است. البته ديگر بخش‌هاى بازار نيز با رشد بى‌سابقه‌اى روبه‌رو هستند كه شامل خدماتى با ارزش افزوده همچون، آموزش IT و برون‌سپارى مى‌باشند. حجم اين بازار (خدمات) با در نظر گرفتن موارد فوق تا سال 2007 ميلادى بالغ بر 1/408ميليون دلار خواهد بود.
در بخش نرم‌افزار، بازار اين كشور به دو قسمت تقسيم مى‌گردد:
1-بخش بنگاه‌ها و موسسات اقتصادى
2-شركت‌هاى كوچك و بزرگ تجارى، كه تازه شروع به بهبود وضعيت اتوماسيون ادارى خود نموده‌اند.
بازار ERP همچون بازار نرم‌افزارهاى امنيتى و برخى از موارد ديگر، اشباع شده است. در عين حال بازار شركت‌ها و موسسات كوچك و بزرگ رو به رشد بوده و به همين دليل مورد توجه فروشنده‌ها مى‌باشد، زيرا به نظر مى‌رسد كه تنها راه نفوذ به بازار امارات از اين طريق است.
براى تامين نياز آشكار شركت‌ها و بنگاه‌هاى كوچك و بزرگ در زمينه ERP، اين شركت‌ها از سوى تعدادى از فروشندگان مورد توجه قرار گرفته‌اند. به طور مثال از بين فروشندگان مهم، Oracle و PeopleSoft و حتى SAP راه‌حل‌هاى (Solutions) مناسب خود را به شركت‌ها عرضه و توصيه مى‌نمايند.
به نظر Hari Padmanabhan رييس و مدير اجرايى ICICI Infotech: زمينه‌هاى رشد IT در امارات، شامل راه حل‌هاى ERP با اندازه مناسب و سرعت اجراى بالا براى تامين نيازهاى خاص كسب و كار شركت‌ها و منطقه است كه در عين حال از پشتيبانى خوبى نيز برخوردار باشند. در اين بازار همچنين تقاضا براى نرم‌افزارهاى اتوماسيون ادارى، سيستم‌هاى يكپارچه و مديريت اسناد در حال افزايش است.
براى موسسات بزرگتر هم تمركز بر CRM( Customer relationship management)، SCM (Supply chain management) و( BI (Business Intelligence مى‌باشد.
تجارت الكترونيك1
رشد و هجوم تجارت الكترونيك e-business در دبى در زمينه( business-to-consumer(B2C بوده است. با توجه به اينكه دولت در حال افزودن خدمات Online خود است، بانك‌ها نيز بر خدمات اينترنتى و راه‌دور خود افزوده‌اند. علاوه بر آن، دور از ذهن به نظر مى‌آيد كه اين گسترش سريع، زمانى متوقف گردد، چرا كه دولت الكترونيكى دبى در حال سرمايه‌گذارى هر چه بيشتر، نه تنها در ارائه خدمات، بلكه در امر آموزش، تعليم و تربيت و همچنين برنامه‌هاى بازاريابى مى‌باشد.
برنامه‌هاى سريع دولت امارات براى گسترش اينترنت، در سراسر كشور قابل مشاهده است و تعدادى از سايت‌هاى محلى نيز در حال توليد محتواى عربى مى‌باشند. همچنين وجود آموزش الكترونيكى موجب گرديده تا كاربران براى آموزش مسائل مربوط به تكنولوژى و از سوى ديگر يادگيرى مهارت‌هاى مرتبط با كسب و كار، به اينترنت روى آورند.
انتظار اين است كه طى چند سال آينده رويكرد كاربران به آموزش الكترونيكى به سرعت افزايش يابد.
در حالى كه B2C به سرعت در حال گسترش است، به نظر مى‌آيد كه كسب و كار B2B كمى‌با سكون مواجه خواهد بود، كه اين بيشتر متاثر از توانايى‌هاى موجود كسب و كار غيراينترنتى و فرهنگ جا افتاده انجام معاملات به صورت سنتى در امارات مى‌باشد.
در هر حال اين شرايط به زودى و پس از اينكه افراد و شركت‌هاى پيشگام در اين كشور مبادرت به استفاده هر چه بيشتر از تكنولوژى، جهت تسهيل در ارائه خدمات و ارتباطات خود نمايند، شروع به گسترش در سراسر كشور خواهد نمود.
اعضاى جامعه اقتصادى خليج فارس، دير زمانى است كه به اهميت ارائه خدمات به صورت Online پى برده و بر همين اساس تعدادى از شركت‌هاى فعال در كشور امارات علاقه‌مندند تا حوزه فعاليت خود ا به ديگر كشورهاى منطقه گسترش دهند. در آينده نزديك، اينترنت به عنوان ابزارى مطمئن براى كسب و كار پذيرفته خواهد شد كه در نهايت منجر به گسترش هر چه بيشتر B2B خواهد گرديد. از طرفى شركت‌هايى كه از اين فناورى استفاده مى‌كنند نيازمند سخت‌افزار، نرم‌افزار و زيرساخت‌هاى لازم خواهند بود.
در نتيجه اين روند، رشد روزافزون بازار امارات متحده عربى ادامه يافته و سرمايه‌گذارى هر چه بيشتر در آن، منجر به پيوستن شركت‌هاى كوچك و متوسط، به شركت‌ها و موسسات بزرگتر خواهد شد. رشد و گسترش هم‌زمان اين شركت‌ها در نهايت موجبات تحول و دگرگونى را در اين كشور فراهم خواهد آورد.
1-E-Business
