سخاروش – کيس ، يک جعبه فلزى و پلاستيکى است که قطعات اصلى يک کامپيوتر را در خود جاى مى دهد . با اين که کيس داراى نقشى حياتى در يک کامپيوتر نظير پردازنده و يا مادربرد نمى باشد، ولى نمى توان به آن صرفا” به عنوان يک جعبه نگاه کرد . کيس داراى نقشى اساسى در رابطه با نحوه عملکرد مناسب و شکل ظاهرى يک کامپيوتر است :
ساختار : مادر برد در کيس و در محل مورد نظر بسته مى شود. ساير قطعات داخلى به مادربرد متصل شده و يا مستقيما” به کيس بسته خواهند شد .کيس مى بايست داراى يک ساختار قابل قبول براى نصب قطعات باشد تا اين اطمينان حاصل گردد که هر چيز به درستى در محل خود قرار گرفته و همه چيز به درستى کار مى کند .
حفاظت : کيس ، حفاظت لازم از عناصر نصب شده درون سيستم با دنياى خارج و بالعکس را انجام مى دهد . يک کيس مناسب ، درون کامپيوتر را در مقابل صدمات فيزيکى ، اشياء خارجى و نوسانات جريان برق محافظت نموده و ساير تجيهزات الکترونيکى موجود در خارج از کيس نيز در مقابل نويز توليد شده توسط عناصر درون کيس ، حفاظت مى شوند . منبع تغذيه نصب شده بر روى کيس ، با توجه به نحوه انجام وظايف مربوطه ، امواج راديوئى محدودى را توليد مى نمايد که مى تواند بر روى ساير دستگاه هاى الکترونيکى در مجاورت کيس ، تاثير داشته باشد .
سيستم خنک کننده : حرارت در هر سيستم با کارائى بالا مى تواند مسائل خاص خود را بدنبال داشته باشد . پردازنده هاى با سرعت بالا ، برق بيشترى را مصرف مى نمايند و طبيعى است که حرارت بيشترى را نيز توليد نمايند . در صورتى که عناصر حياتى درون کيس به درستى خنک نردند و حرارت آنان افزايش پيدا نمايد ، مى بايست در انتظار طيف وسيعى از مشکلات و مسائل کاملا” تصادفى در سيستم بود . مسائلى که عملا” امکان رديابى و تشخيص آنان ممکن است مدت ها بطول انجامد . متاسفانه مشکلاتى که بدليل افزايش حرارت در سيستم ايجاد مى شود ، بگونه اى نمى باشند که يک پيام خاص بر روى نمايشگر نمايش داده شود و اعلام گردد که “سيستم به دليل بالا رفتن حرارت قادر به کارکردن نمى باشد” . يک کيس مناسب داراى امکانات لازم به منظور خنک نمودن عناصر حياتى سيستم است. در کيس هاى کوچک بدليل اين که عناصر در فاصله کمترى نسبت به يکديگر نصب مى گردند ، جريان هواى درون کيس کاهش پيدا نموده ( توسط برخى عناصر بلاک مى گردد ) و دستگاه توليد کننده حرارت داراى فضاى کمترى به منظور دور کردن حرارت مى باشد .
قابليت توسعه : کيس، ظرفيت فيزيکى ارتقاء کامپيوتر در آينده را نيز مشخص خواهد کرد . مثلا” در صورتى که قصد اضافه نمودن تجهيزاتى نظير هارد ديسک ، درايوهاى CD ، درايو Tape و ساير دستگاه هاى داخلى را داشته باشيم ، تمامى عناصر فوق مى بايست در مکان هائى که در کيس تعبيه مى گردد ، نصب شوند. در صورت کوچک بودن کيس و يا عدم طراحى مناسب آن ، در زمان ارتقاء سيستم با محدوديت هاى ناخواسته اى مواجه خواهيم شد .
زيبائى : کيس ، اولين نماى ظاهرى از يک کامپيوتر است که توجه افراد را به سوى خود جلب مى نمايد . براى برخى از مردم شکل ظاهرى کيس داراى نقشى اساسى نمى باشد و براى تعدادى ديگر اين موضوع حائز اهميت است .
نمايش وضعيت عمليات درون کيس : کيس داراى چندين LED است که اطلاعات لازم در رابطه با عملياتى که درون کيس در شرف انجام است را اعلام مى نمايد ( برخى از عمليات نشان داده خواهند شد ).
اجزاى يک کيس
به همراه کيس عناصر ديگرى نيز عرضه مى گردد. عناصر فوق با توجه به نوع و طراحى يک کيس متفاوت مى باشند . در زمان تهيه يک کيس مى بايست از وجود عناصر ارائه شده همراه کيس اطمينان حاصل نمود تا در زمان نصب تجهيزات سخت افزارى درون آن با مشکل خاصى مواجه نشويم . در صورت تهيه يک سيستم آماده ( اسمبل شده ) ، از تعداد زيادى از عناصر فوق استفاده شده است .
فريم و روکش
فريم فيزيکى کيس و روکش آن معمولا” از جنس ورق فلزى مى باشد. روکش کيس با استفاده از پيچ به بدنه کيس بسته مى شود ( تمامى کيس ها از پيچ به منظور بستن روکش به بدنه استفاده نمى نمايند و در طرح هاى جديد از پانل هاى متحرک استفاده مى گردد ) . نوع و کيفيت روکش و فريم کيس يکى از عوامل تاثير گذار در نگهدارى ، طول عمر مفيد و زيبائى يک کيس مى باشد .
غير قابل انعطاف : تعداد زيادى از عناصر درون کامپيوتر داراى تحمل مناسب به منظور بستن بر روى کيس مى باشند ( مثلا” مادربرد ) . يک کيس با کيفيت بالا از ورق هاى فلزى ( 16 تا 18 ) استفاده مى نمايد. تمامى کيس هاى فلزى داراى استحکام لازم بوده و سيستم را در مقابل خم شدن و لرزش حفاظت مى نمايند .
تناسب لازم : کيس هاى با کيفيت داراى يک تناسب بين عناصر خود هستند . روکش به درستى به صورت کشوئى در فريم قرار مى گيرد و هر پانل پلاستيکى بدون تلق و تلق و يا وجود فاصله و فضاى خالى بدرستى در محل مربوطه قرار مى گيرد . بستن مناسب روکش به فريم ، کاهش تشعشعات راديوئى از کامپيوتر را بدنبال خواهد داشت .
برش مناسب : کيس هاى مناسب به خوبى برش داده مى شوند . در برخى از کيس ها نوع برش گونه اى است که لبه ها و گوشه هاى تيزى ايجاد مى گردد که مى تواند براى هر فردى که از کيس استفاده مى نمايد ، خطرناک باشد .
منبع تغذيه
منبع تغذيه معمولا” به همراه کيس ارائه مى گردد ولى از لحاظ فنى جزئى از يک کيس نمى باشد . منبع تغذيه به همراه يک فن تعبيه شده ارائه مى شود که در قسمت پشت کيس نصب مى گردد . بر روى منبع تغذيه از يک سوئيچ براى تغيير ولتاژ ورودى استفاده مى شود که در اکثر سيستم هاى جديد پشت يک دکمه پلاستيکى قرار مى گيرد که از طريق بخش بيرونى منبع تغذيه در دسترس قرار خواهد گرفت . به همراه اکثر کيس ها يک کابل برق استاندارد ( معمولا” مشکى ) ارائه مى شود که منع تغذيه از طريق آن به برق متصل مى گردد .
کابل هاى اتصال Speaker و LEDs
اکثر کيس ها حداقل داراى دو LED مى باشند که روشن و يا خاموش بودن سيستم و فعاليت هارد ديسک را نشان مى دهند . برخى کيس ها داراى LED بيشترى مى باشند . يک Speaker استاندارد در کامپيوترهاى شخصى معمولا” در محلى درون کيس بسته مى شود. به همراه کيس، کابل هاى خاصى براى LED و Speaker ارائه مى شود که به مادربرد و يا درايوها متصل مى گردند .
هواگير خننک کننده و فن هاى کمکى
هواگيرهاى خنک کننده معمولا” در جلوى کيس قرار مى گيرند تا امکان چرخش هوا درون کيس فراهم گردد . برخى از کيس ها داراى امکانات لازم به منظور ضافه نمودن فن هاى بيشترى مى باشند .
امکانات لازم به منظور بستن عناصر درون کيس
در صورت تهيه يک کيس جديد ، امکانات سخت افزارى خاصى به منظور بستن مادربرد بر روى کيس نيز ارائه مى گردد . امکانات فوق با توجه به نوع طراحى کيس و سياست هاى توليد کننده متفاوت مى باشد. پايه هاى پلاستيکى که از آنان به منظوربستن مادربرد برروى کيس استفاده مى گردد و واشر هائى از جنس پلاستيک و يا کاغذ که در زير پيچ ها قرار خواهند گرفت ، از حمله امکانات ارائه شده به همراه کيس مى باشد .
انواع کيس : اندازه و Style
کيس ها در مدل هاى متفاوتى عرضه مى گردند. کيس هاى Desktop و Tower ( صرفنظر ا اندازه آن ) دو نمونه متداول در اين زمينه مى باشند . کيس هاى Desktop به شکل مستطيل و کيس هاى Tower به شکل برج مى باشند. براى اندازه و شکل يک کيس تاکنون استاندارد خاصى تدوين نشده است . مثلا” يک کيس Full tower توليد شده توسط يک توليد کننده مى تواند با نمونه مشابه توليد شده توسط يک شرکت ديگر متفاوت باشد . برخى از توليدکنندگان ، امکاناتى را به کيس اضافه مى نمايند که قابليت هاى آن را افزايش مى دهد . مثلا” کيس هاى Mini tower يک توليد کننده ممکن است داراى فضاء و امکانات بيشترى به منظور نصب تجهيزات سخت افزارى در مقايسه با يک کيس Mid Tower باشند .
محل استقرار کيس
اولين موضوع در زمان انخاب يک کيس، تعيين مکان استقرار کيس است. در اين رابطه از دو گزينه متفاوت ميزکار و يا کف زمين مى توان استفاده نمود. قرار دادن کيس بر روى زمين، بخشى از فضاى ميز شما را آزاد مى نمايد ولى دکمه هاى Power ، Reset ، LED و درايوهاى موجود براحتى در دسترس شما قرار نخواهند گرفت( خصوصا” اگر محل نصب کيس با ميز کار فاصله داشته باشد) . در چنين مواردى ممکن است به دليل فاصله زياد بين کيس و ميزکار ، به امکانات خاصى به منظور افزايش طول کابل صفحه کليد، موس و يا مانيتـور نياز باشد . کيس هاى Desktop معمولا” بر روى ميز و کيس هاى Tower بر روى زمين قرار گرفته و در اندازه هاى متفاوتى عرضه مى شوند :
Full Tower : اين نوع کيس ها بزرگ و سنگين بوده و معمولا” داراى ارتفاعى بين دو تا سه فوت مى باشند . کيس هاى فوق داراى امکانات و انعطاف لازم در زمان توسعه سيستم مى باشند . ( استفاده از چندين Drive Bay براى نصب درايو درون کيس ) . کيس هاى Full tower معمولا” از منابع تغذيه با توان بالا استفاده مى نمايند .
Mid Tower : کيس هاى فوق مشابه Full tower بوده با اين تفاوت که اندازه آنان کوچکتر است .
Mini Tower : در حال حاضر يکى از متداولترين کيس هاى استفاده شده براى کامپيوترهاى شخصى است . سيستم خنک کننده اين نوع کيس ها بهتر از کيس هاى Desktop مى باشد. اندازه اين کيس ها بگونه اى است که بسيارى از کاربران ترجيح مى دهند نان را بر روى ميز کار خود قرار دهند.
Desktop : استفاده از کيس هاى فوق در ماشين هاى IBM مدل هاى AT و XT متداول و بنوعى استاندارد گرديد. کيس هاى Desktop امروزى داراى تفاوت هائى با مدل هاى قديمى مى باشند ولى ايده آن همچنان يکى است : قرار دادن کيس بر روى ميز و مانيتور بر روى آن
طرح هاى خاص : علاوه بر مدل هاى استاندارد کيس ، در برخى سيستم ها از طرح هاى کاملا” خاص و سفارشى استفاده مى گردد . مثلا” در برخى از مدل هاى کامپک ، مانيتور و کيس در يک جعبه مشترک قرار مى گيرند . قابليت ارتقاء اينگونه سيستم ها بدليل وابستگى به يک طرح خاص ، مشکلات خاص خود را بدنبال خواهد داشت .
انوع کيس : لى اوت عمومى
محل اسلات ها در پشت کيس و روشى که کيس با عناصر اصلى مرتبط مى گردد از جمله عوامل تاثير گذار در انتخاب يک لى اوت مى باشد . منبع تغذيه ، مادربرد و نوع کيس سه عامل مهم در رابطه با نوع لى اوت يک کيس مى باشند که مى بايست بدرستى با يکديگر مطابقت نمايند . ATX ، اولين تغيير محسوس در طراحى کيس و مادربرد در ساليان اخير است که توسط شرکت اينتل در سال 1995 مطرح گرديد.در اين نوع کيس ها از منابع تغذيه ATX استفاده مى شود . در پشت کيس ، سوراخ هاى خاصى تعبيه شده است تا متناسب با نوع مادربرد از آنان استفاده شود ( خصوصا” پورت هاى I/O ).
Drive Bays
به فضاى موجود در کيس به منظور قرار دادن هارد ديسک ، فلاپى ، CD و ساير درايوها اطلاق مى گردد که دارى دو نوع Internal ، External و در دو اندازه متفاوت 5 / 3 و 25 / 5 اينچ است .External Bay ، امکان دستيابى به دستگاه مورد نظر را از طريق خارج از کيس فراهم مى نمايد . هر نوع دستگاهى که از رسانه هاى ذخيره سازى Removable استفاده مى نمايد و يا داراى امکاناتى به منظور کنترل دستى است ، در يک External drive bay قرار مى گيرد( فلاپى ديسک ، CD و …) .
Internal Drive Bay ، درون کيس قرار داشته و عملا” امکان دستيابى به آنان از خارج از کيس وجود ندارد . در صورتى که نحوه عملکرد يک دستگاه بگونه اى است که نيازمند دسترسى و يا کنترل خارجى نمى باشد ، از يک Internal Bay استفاده مى گردد ( نظير هارد ديسک ، البته مى توان هارد ديسک را درون يک External Bay نيز نصب نمود ) .
نحوه انتخاب يک کيس
براى تهيه يک کيس مى بايست پارامترهاى متعددى را بررسى نمود :
عملکرد در مقابل زيبائى : تعداد زيادى از مردم انتخاب يک کيس را بر اساس شکل ظاهرى و قيت آن انجام مى دهند . اکثر کارشناسان کامپيوتر انتخاب يک کيس را بر اساس قابليت ها و پتانسيل هاى درون کيس انجام خواهند داد .
منبع تغذيه : مهمترين بخش يک کيس ، منبع تغذيه آن است . منبع تغذيه از جمله تجهيزات محدود سخت افزارى در کامپيوتر است که داراى بخش هاى متحرکى است ( فن ها ) که مى تواد مسائل مختص به خود را در مقايسه با ساير عناصر سخت افزارى بدنبال داشته باشد . انتخاب يک کيس به همراه يک منبع تغذيه مناسب ، امرى حياتى است . توان خروجى يک منبع تغذيه نسبت به قابليت اعتماد پذيرى آن از درجه اهميت کمترى برخوردار است . براى اکثر سيستم ها يک منبع تغذيه سيصد وات کفايت مى نمايد . در مواردى که از چندين هارد درايو ، درايو نورى و کارت هاى گرافيک با پتانسيل بالا استفاده مى شود، مى توان از يک منبع تغذيه 350 و يا 400 وات استفاده نمود .
سيستم خنک کننده : استفاده از يک و يا چندين فن به همراه کيس همواره توصيه مى گردد . پردازنده هائى که امروزه از آنان استفاده مى گرد، داراى سرعت بسيار بالائى بوده و حرارت زيادى را نيزتوليد مى نمايند . بنابراين مى بايست از خنک کننده هائى استفاده شود که در زمانى قابل قبول عناصر حياتى نظير پردازنده ، هارد ديسک و کارت گرافيک را خنک نمايند .
استفاده آسان : يک کيس جادار که بسادگى به آن دستيابى شود و داراى لبه ها و گوشه هاى تيزى نمى باشد از جمله آرزوهاى هر تکنسين کامپيوتر است .
سازگارى :
AT ، عليرغم اين که چندين سال به عنوان يک استاندارد مورد استفاده قرار مى گرفت،ولى هم اينک به عنوان يک استاندارد غير فعال( مرده ) محسوب مى گردد . مادربردهاى AT اغلب در کيس هاى ATX کار مى کنند ولى مادربرداى ATX در کيس هاى AT کار نمى کنند ( بسادگى ) . در زمان ارتقاء از AT به ATX ، مى بايست از يک منبع تغذيه جديد نيز استفاده نمود .
ATX : تقريبا” تمامى مادربردهاى امروزى از نوع ATX و يا گونه هاى متفاوتى از آن مى باشند . مهمترين مزيت ATX در مقابل استانداردهاى قديمى AT ، مديريت پيشرفته power و وجود پورت هاى onboard نظير کانکتور PS2 و يا موس ، مى باشد .
طرح مناسب: کيس انتخابى مى بايست داراى طرحى متناسب با خواسته استفاده کننده باشد . هر يک از طرح هاى موجود مى تواند داراى مزايا و معايب مختص به خود باشد .
مواد استفاده شده براى توليد کيس: ورقه هاى آهنى و پلاستيک دو ماده اوليه ر ساخت کيس ها مى باشند . کيس هاى فلزى سنگين و کيس هاى آلومينيومى سبک تر مى باشند. وزن سبک يک کيس مى تواند پارامترى تاثيرگذار در انتخاب يک کيس در نظر گرفته شود ، خصوصا” اگر به دلايلى دائما” کيس را مى بايست جابجا نمود . طول عمر مفيد يک کيس و ميزان تحمل آن در مقابل ضربات نيز به نوع مواد استفاده شده براى توليد کيس بستگى دارد .
ميزان ارائه نويز : سه عنصر حرکت کننده خاص در کيس استفاده مى گردد (فن پردازنده ، فن کيس و فن درون منبع تغذيه) که مى توانند تاثيرى مستقيم در ارائه نويز و سطح آن را داشته باشند .انتخاب فن هاى مناسب به منظور برخورد با نويز بسيار حائز اهميت است .اندازه مادربرد ، مکانيزم بستن فن پردازنده و روشى که مادربرد به کيس بسته مى شود، از حمله عوامل تاثير گذار ديگر در ارائه نويز است. هر اندازه ابعاد مادربرد بزرگتر باشد ، سطح نويز کمتر خواهد بود . بستن مناسب فن پردازنده و مادربرد، کاهش نويز را بدنبال خواهد داشت .
