نام نویسنده: محمد على فرقانى
بخش مقاله ITiran – « توسعه » از جمله اصطلاحات و لغات بسيار پر مصرف و كثيرالكاربرد در بين صاحبنظران، مسئولين و اقتصاددانان و سياست پيشگان است .
در اغلب سخنرانى ها ، قلم زنى ها و حضورهاى كارشناسانه كمتر پيش مى آيد كه از اين واژه و اصطلاح اثرى نبينيم و در حقيقت گويى همة اين بزرگواران ماحصل و نتيجه گفته ها، نوشته ها و تجارب خود را « توسعه » مى دانند .
امّا اگر بخواهيم در مفهوم اين واژه و اصطلاح دقيق تر شويم و منظور و هدف هر كدام از ايشان را در مورد آن بپرسيم به يقيق شاهد آراء و افكار و نظرات بسيار متفاوت و گاه متضادى خواهيم بود .
مفهوم توسعه از مفاهيمى است كه به قول مولانا هركسى از ظنّ خود آن را تفسير و تعبير مى كند . امّا فارغ از مفهوم آن در عرف رايج سياسى و اقتصادى امروزه دو تعريف و گرايش عمده درباره توسعه در بين صاحبنظران و سياست پيشگان مطرح و مشهود است .
« توسعه اقتصادى » و « توسعه سياسى » دوشيوه و مشى كه طرفداران هر كدام از اين دو مدل توسعه راه حل رفع مشكلات كشور را در گرو اجراى موفق آن مى دانند .
جالب آنكه هر كدام از اين دو مدل دريك مقطع زمانى آزموده شده اند و در عمل طرفداران هر دو مدل توانسته اند آنچه را كه در ذهن داشته اند در ميدان عمل پياده كنند . مدل توسعه اقتصادى در فرصت هشت ساله اى كه به آن پرداخته شده نتوانست انتظارات را در حدّى كه مطرح مى شد برآورده كند و البته توسعه سياسى نيز در شش سال اخير به مشكل توسعه اقتصادى گرفتار آمده است و همچنان طرفداران اين دو مدل در تعارض با يكديگر در دفاع از عقيده و نظر خود پايفشارى مى كنند .
ما در پانزده سال اخير هر دو مدل توسعه را در كشور آزموده ايم و اين آزمون در عمل ممكن است هزينه هاى فراوانى را براى ما به همراه آورده باشد . هر چند اين شيوه آزمون و خطاى جارى در كشور در اغلب فعاليتهاى ما از كوچكترين سطح تا بالاترين سطوح وجود دارد و در برخى موارد زيانهاى زيادى را به همراه داشته است امّا گاه داراى منافع زيادى نيز بوده است .
شايد بزرگترين منفعت آزمون اين دو مدل در طول چند سال اخير نشان دادن ناكارآمدى هر دو مدل در عمل بوده است . اين نا كار آمدى در عمل بر بسيارى از طرفداران اين دو مدل محرز شده است امّا با اين وجود اين عده بر باور و عقيده خود پايفشارى مى كنند . به نظر مى رسد در پاسخ به طرفداران هر دو مدل مى توان مدل سومى را ارائه كرد . توسعه دانايى محور كه فرد را پايه و اساس قرار مى دهد به عنوان چترى فراگير هر دو نوع مدل قبلى را در بر مى گيرد . با توجه به ورود به قرن بيست ويكم و متفاوت شدن بسيارى از مفاهيم ارتباطى به نظر مى رسد بكارگيرى اين مفهوم در ميدان عمل نتايج سودمندى داشته باشد ، هر چند نياز به تبيين مفاهيم آن بصورت جدى احساس ميشود .
روابط عمومى همايش توسعه دانايى محور آموزش عالى و مناطق آزاد
