نام نویسنده: عبدالرحمن چراغعلى – سعيد فروردين
آی تی ایران –
تاريخچه فن آورى اطلاعات
پس از دردسترس قرارگرفتن امپيوتر درسال 1950 ميلادى، اولين كاربرد علمى كه كامپيوتر درآن استفاده شد انتخابات رياست جمهورى آمريكا درسال 1951 بود. درسال 1960 با حضور كامپيوتر بزرگ (Main frame) ايده توسعه پايگاه هاى اطلاعاتى متمركز اطلاعات ومفهوم انفورماتيك شكل گرفت وكاربردآن درحوزه مديريت اطلاعات (MIS) طرفداران بيشترى پيدا كرد اين ايده درسالهاى 1970 تا 1980 بصورت استفاده از سيستم هاى خبره وكمك به تصميم گيرى شكل قوى ترى به خود گرفت وايده اصلى اتوماسيون ادارى وسيستم هاى بدون كاغذ راتقويت نمود. دركشورهاى ديگر مثل ژاپن ، آلمان، انگلستان وغيره نيز كاربردهاى كام! پيوتر درزمينه خدمات بانكدارى، هتلدارى، مديرت پروژه هاو… رشد نمود اما ضعف اين سرويس ها وكاربردها درنبود سيستم هاى قوى ارتباطى بيشتر مشخص شد زيرا باوجود تلفن وتلگراف امكان انتقال اطلاعات با حجم بالا نبود وقدرت سيستم هاى محاسباتى وكاربردهاى انفورماتيك آن تنها درحوزه هاى محدود قابل استفاده بود.
بارشد روزافزون شبكه هاى كامپيوترى وقدرت ارسال اطلاعات علاوه برصدا، ازطريق شبكه هاى مخابراتى دردهه 1980 گستره كاربردهاى انفورماتيك ازطريق شبكه رو به فزونى گذاشت . سپس با پيوند تاريخى قدرت محاسباتى كامپيوترها وامكان ارسال اطلاعات ، فن آورى اطلاء ¹ات (IT) متولد شد كه بطوركلى به مجموعه تكنيكهاو ابزارها وعلومى اتلق ميشود كه درانجام فعاليتهاى جمع آورى، ذخيره، بازيابى، پردازش و… توزيع انواع اطلاعات (تصوير، داده، صدا… درهرسطحى ازكيفيت وكميت مشاركت دارند. ب) مقدمه اى برفناورى اطلاعات درون سازمانى باتوجه به تاريخچه فناورى اطلاعات اين علم را ميتوان به چهاردوره يا عصر تقسيم نمود
عصرمجازى از تحولات ساختارى دراطلاعات بوجود مى آيد وابزارآن فناورى اطلاعات ميباشد. پس ميتوان يك سازمان مجازى رابدين صورت تعريف نمود. سازمان مجازى بصورت موقت براى تركيب وبكارگيرى توانايى هاى خاص اعضاى آن سازمانها بوجود آمده وباعث افزايش بهره ورى واستفاده سريع ازفرصتهاى خاص براى ارائه محصولات ياارائه خدمات خاص ميشود ومعمولاً بعد مسافت بوسيله فن آورى اطلاعات جبران ميشود. –
خصوصيات يك سازمان مجازى تحرك وانعطاف پذيرى – انجمن حسابداران مديريت كانادا اطلاعات محوراصلى – ديويد مالونه يك شبكه است ، نه يك دفتر- جارلز هندى روند نزولى درايجاد مشاغل مادام العمر وترقى شغلى پله كانى همانطوركه ازتعاريف مشخص ميشود گفته چارلز هندى “ مديران امروز باسازمانهايى سروكاردارند كه هيچ شباهتى به سازمانهاى گذشته ندارد ” عجيب نيست .
بهره گيرى از فن آورى اطلاعات دربرنامه ريزيها:
فناورى اطلاعات دركليه اموريك سازمان نقش مؤثر خود راايفاء مى نمايد درذيل موار مهمى كه فناورى اطلاعات درآن نقش دارد ارائه ميگردد نقش مؤثر فناورى اطلاعات درمديريت مجازى برنامه هاى زيربنايى وكلان سازمان نقش موثرفناورى اطلاعات در برنامه توسعه سازمان با عنوان طرح بنيادى « برنامه توسعه پويا» . نقش موثر فناورى اطلاعات در برنامه کلان توسعه اى چيده برتغييرات سريع عصر دانش . نقش موثر فناورى اطلاعات در گفتگوى بين سازمانى جهت ائتلاف براى پيشرفت . نقa موثر فناورى اطلاعات درکاهش چالشهاى فرهنگى و زبانى در جهت توسعه سازمانهاى مجازى . نقش موثر فناورى اطلاعات در مشارکت بزرگ متخصصان در ارائه طرحها بدون محدوديت زمان و مکان . نقش موثر فناورى اطلاعات در تغير ماهيت فعاليت ها و رقابتها . نقش موثر فناورى اطلاعات در دگرگونى شرايط اشتغال و فعاليت نيروى انسانى در سازمان . نقش موثر فناورى اطلاعات در تهيه پيش نويس سياستها و برنامه هاى توسعه سازمانى ، تنظيم بودجه سالانه سازمان ، اجراى نظام برنامه ريزى پروژه ها ، تخصيص بودجه هاى مصوب مورد نياز کارهاى سازمان و نظارت بر حسن اجراى کليه برنامه هاى مصوب سازمان . نقش موثر فناورى اطلاعات درپيگيرى دعاوى حقوقى سازمان ، تهيه و تنظيم قراردادها و اسناد تعهد آور و غيره. نقش موثر فناورى اطلاعات در برنامه ريزى آموزش کارکنان و ارتقاء کيفى دانش سازماني. نقش موثر فناورى اطلاعات در تأمين اميت اطلاعات مهم سازمانى و کنترل ورورد و خروج.
پياده سازى فناورى اطلاعات در سازمان ها و مشکلات موجود
با توجه به مطالب فوق که ايده آل هاى موجود براى سازمانهاى مجهز به فناورى اطلاعات رايگان نمود لازم است موانع در توسعه فناورى اطلاعات در سازمانهاى موجود را بررسى نماييم ذيلا به تعدادى از اين مشکلات اشاره مى گردد :
1- انتظارات و توقعات مديران سازمانها جهت مکانيزه نمودن نظام ها بسياربالا است ولى حمايت آنها از مديران انفورماتيک بسيار پايين است .
2- تمايل مديران بيشتر به خريد سخت افزار است تا عنايت و پشتيبانى و سرمايه گذارى در توليد نرم افزار .
3- تجه مديران به استفاده از نرم افزار هاى بنيادى که موجب تحولات اساسى در سازمانها مى گردد .
4- ايده آل نگرى در تعريف پروژه هاى بزرگ نرم افزارى بدون توجه به امکانات و محدوديتها و در نتيجه عدم موفقيت پروژه ها در چهارچوب هزينه و مدت برنامه ريزى شده ( اين امر باعث ايجاد ذهنيت منفى مديران سازمان نسبت به مديران انفورماتيک خواهد گرديد )
۵ – عدم استفاده از ابزار و متدولوژيهاى جديد و استانداردهاى توليد نرم افزار ها و توليد مستندات .
۶ – رؤساى سازمانها بجاى استفاده از فناورى اطلاعات در برنامه ريزيهاى کلى سازمان از آن در کارهاى جزئى سازمان استفاده مى نمايند .
۷ – حقوق متخصصين کامپيوتر در سازمانها نسبت به درآمد آنها در بخش خصوصى و کار آزاد بسيار پائين است لذا کارآئى و بهره ورى آنها در سازمان ناچيز است .
۸ – نرم افزارها ماهيتا قابل رؤيت نيستند لذا مديران سازمانها آن را درک و لمس نمى کنند و نتيجتا آن را حمايت نمى نمايند . نامناسب بودن تشکيلات سازمان پروژه ،تغيير نماينده و مسئول در نظر گرفته شده از سوى کارفرما براى پروژه ، تغيير سياست کارفرما در ارتباط با پروژه ، عدم رعايت زمانبندى هاى پروژه از سوى کارفرما ، عدم پرداخت بموقع و بر طبق تعهد از سوى کارفرما . ه ) راهکارهاى توسعه فناورى اطلاعات در سازمانها : عمده راه حل هايى که با توجه به مشکلات مطرح شده وجود دارد به ترتيب ذيل است : 1- دولت و سياست گذاران بايستى به فناورى اطلاعات اهيمت داده و آن را به عنوان رکن اساسى رشد و توسعه بنگرند . 2- کليه راهکارهاى و راهبردها در راستاى سياست هاى کلان دولت در کشور براى رشد و بکارگيرى فناورى اطلاعات بايستى مشخص شده و با برنامه ريزى توأم باشد . 3- جايگاه فناورى اطلاعات در کشور ، دولت ، وزارتخانه ها ، سازمان ها و…… مى بايست زير نظر بالاترين مقام تصميمگيرى بيشترى در اين زمينه شود . 5- در هر سازمان براى فناورى اطلاعات در سطوح مختلف آن استانداردهاى مشخصى ( توسط مشاورين ) تدوين گردد . 6- چون مديران معمولا آشنايى لى با مقوله فناورى اطلاعات دارند پيشنهاد مى شود از مشاوران قوى براى برنامه ريزى و گسترش فناورى الطاعات درسازمانشان استفاده نمايند . 7- پيشنهاد مى شود رؤساى سازمانها با آخرين فناورى هاى روز آشنا شده و براى برنامه ريزيهاى توسعه اى توليد محصولات براى سازمان خود تأکيد بر استفاده از جديدترين فناورى ها نمايند . 8- مديران و کارکنانى را که مخالف با توسعه فناورى اطلاعات در سازمان مى باشند و يا در توسعه آن مشارکت نمى نمايند نعويض نمايند . 9- پروژه هاى توسعه فناورى اطلاعات در يک سازمان بايد از يک چارچوب کلان تبعيت کند . 10- پروژه هاى توسعه فناورى اطلاعات هدفمندى ، نظارت و پيگيى ، ثبات و امکان پذيرى است. و ) نتيجه گيرى: با نگاه اجمالى به جايگاه فن آورى اطلاعات در سازمانهاى پيشرفته مى توان نتيجه گرفت که فناورى اطلاعات مقوله اى است فرابخشى که نه تنها فناورى کامپيوتر بلکه زير ساختمانهاى مخابراتى و تبادل طلاعات و همچنين اطلاعات و استانداردهاى زمينه هاى مزبور را نيز شامل مى شود و مسئوليت فناورى اطلاعات در يک سازمان بايد بعهده بالاترين مقام اجرايى آن سازمان بوده تا بتوان از فناورى اطلاعات در برنامه ريزيهاى کلى و جزئى کليه امور استفاده نمود .
منبع : سايت سازمان مدييت و برنامه ريزى کشور
