نام نویسنده: رابرت پلامر
دنياى اقتصاد – جنگ سال گذشته آمريكا در عراق به نمايشگاهى از فناورى برتر نظامى پنتاگون تبديل شد، ولى به موازات آن كه اشغال اين كشور به درازا مى‌كشد، تجهيزات پيشرفته، جنبه ديگر نيروهاى مسلح آمريكا را نشان مى‌دهد.
هنگامى كه تصاوير تكان‌دهنده بدرفتارى نيروهاى آمريكايى با اسراى راقى پخش شد، روشن بود كه بسيارى از آنها عكس‌هاى آماتورى هستند كه ظاهرا سربازان با استفاده از دوربين‌هاى ديجيتال شخصى خود گرفته‌اند. اينترنت نيز در توزيع اين تصاوير به ايفاى نقش پرداخت كه بر سهولت ارسال عكس از سوى سربازان آمريكايى در عراق براى دوستان و بستگانشان در وطن دلالت دارد.
بسيارى از اين تصاوير بى‌ضرر هستند، درست مانند عكس‌هايى كه گردشگران در خارج از كشورشان مى‌گيرند. اما محتوى آنها هرچه باشد، اين تصاوير با مميزى ارتش آمريكا مواجه نمى‌شوند و آزادانه به ايالات متحده ارسال مى‌شوند.
دونالد رامسفلد، وزير دفاع آمريكا در گزارش خود به كميته‌هاى كنگره تلويحا گفت كه جريان تصاوير ارسالى از عراق اكنون از سوى مقامات آمريكايى قابل كنترل نيست.
وى گفت: عكس‌ها و فيلم‌هاى بيشترى در دست است. اگر اينها براى مردم منتشر شوند، مسلما اوضاع وخيم‌تر خواهد شد. من شب گذشته آنها را ديدم و دشوار مى‌توانستم باور كنم.
زوم آزاد
رامسفلد از انتشار چنان تصاويرى برافروخته شده بود و گفت: ما در عصر فناورى و در وضعيت جنگى با محدوديت‌ها و الزامات حقوقى زمان صلح عمل مى‌كنيم، ولى مردم با دوربين ديجيتال به اين سو و آن سو مى‌روند و اين عكس‌هاى باور نكردنى را مى‌گيرند و بعد آنها را دست به دست مى‌چرخانند و برخلاف قانون و در كمال تعجب ما به رسانه‌ها مى‌رسانند.
اما وى اذعان كرد: تا وقتى اين تصاوير به رسانه‌ها نشست نكرده بود، پى به جديت اتهامات نبرده بود. در حال حاضر، اينترنت به عنوان مركز غيررسمى پخش كليه تصاوير تأييد نشده مناقشه عراق عمل مى‌كند.
همچنين تصاوير تابوت اجساد سربازان آمريكايى كه از عراق بازگردانده مى‌شدند، در اينترنت انتشار يافت، ولى تنها پس از آنكه فعالان با موفقيت توانستند براى فرو نشاندن اعتراض و مخالفت پنتاگون به قانون آزادى اطلاعات استناد كنند. حداقل يك وب سايت گزارشى ويدئويى را نشان مى‌دهد كه گويا از كابين يك هلى‌كوپتر هنگام كشتن بيرحمانه يك شورشى مجرو ضبط شده است. گفته مى‌شود اين فيلم را يك اروپايى كه پيمانكار ارتش آمريكا بوده و ماه گذشته از عراق خارج شده، در اختيار اين سايت گذاشته است.
به‌رغم دغدغه‌هاى رييس پنتاگون، ارتش آمريكا هيچ سياست مركزى درباره استفاده سربازانش از دوربين ديجيتال ندارد و فقط فرماندهان ميدان جنگ مى‌توانند تصميم‌گيرى كنند.
ستوان نيك باليس سخنگوى فرماندهى مركزى آمريكا در عراق به سايت خبرى بى‌بى‌سى اعلام كرد: يقينا استفاده از دوربين ديجيتال و اينترنت شيوه‌اى براى ارتباطات فراهم مى‌آورد كه قبلا وجود نداشت. تا آنجا كه مى‌دانم، سياستى در قبال دوربين ديجيتال وجود ندارد كه تمام جبهه‌‌ها را پوشش دهد. بسته به اينكه سربازان در چه منطقه‌اى هستند، شايد محدوديت‌هايى مانند در طول پرواز يا در مناطق امن وجود داشته باشد.
سانسورپذيرى سربازان
جاناتان ماركوس گزارشگر دفاعى بى‌بى‌سى خاطرنشان مى‌كند كه سربازان خط مقدم در مناطق رزمى معمولاً آنقدر گرفتارند كه وقت عكس گرفتن ندارند و اين كار را بيشتر سربازان پشتيبانى در عقبه انجام مى‌دهند.
وى مى‌گويد: ارتش آمريكا اردوگاه‌هاى پيشرفتهاى براى نيروهايشان دارد كه اغلب به اينترنت متصلند و آن وسيله‌اى مشروع است تا سربازان بتوانند با خانواده‌هايشان ارتباط داشته باشند. در نتيجه دشوار مى‌توان محتوى پيام‌هايشان را كنترل كرد.
ماركوس اظهار مى‌كند كه تحولات اجتماعى درست به اندازه پيشرفتهاى فناورى مسوول ايجاد فضايى هستند كه به تصاوير بدرفتارى با اسراى عراقى امكان انتشار مى‌دهد.
وى مى‌گويد: در جنگ جهانى اول، تنها راه ارتباطى سربازان با خانواده‌هايشان نامه بود و نامه‌هاى نظامى شديدا سانسور مى‌شد. حتى وقتى سربازان به خانه برمى‌گشتند، چه‌بسا فشارهاى اجتماعى مانع از آن مى‌شد كه درباره مسائلى كه ديده بودند به تفصيل صحبت كنند، اكنون وضع فرق مى‌كند.
شما ارتش حرفه‌اى داريد و نگرش سربازان نسبت به فرماندهان مقامات عوض شده است.
اموزه بعيد است كه سربازان سانسور متداول در مناقشه‌هاى سابق را برتابند.
اما البته مسأله واقعى به تصوير كشيده شدن اين بدرفتارى نيست، بلكه اين واقعيت است كه آن اصلا نبايد اتفاق مى‌افتاد.
باليس از فرماندهى مركزى آمريكا مى‌گويد: قطعاً يكى از مسائل قابل بررسى استفاده از دوربين ديجيتال و وضع سياسى در مورد آن است. اما اگر سياستى بدين دليل ارائه شود كه ما مى‌ترسيم خطاهايمان برملا شود، آن صحيح نخواهد بود. به هر حال، عكس‌بردارى از زندانيان ممنوع است.
پس تنها راه نيروهاى ائتلاف براى پيشگيرى از انتشار تصاوير بدرفتارى با اسراى عراقى، جلوگيرى از بدرفتارى است.
فناورى شايد تغيير كند، ولى اخلاق در جنگ همواره چنين برزخ‌هايى را پديد خواهد آورد.
منبع : بى‌بى‌سى
