بازار دیجیتال- سال شمار حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال 89 نیز همچون چند سال گذشته خود با تغییر و تحولات گسترده‌ای همراه نبود.
سال 89 در حالی به پایان رسید که باز هم مسوولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نتوانستند به وعده‌های خود جامه عمل بپوشانند و انجام پروژه‌های گوناگون از جمله راه اندازی دیتاسنتر ملی، اینترنت ملی، اپراتور سوم، رفع محدودیت اینترنت و… را به سال 90 سپردند.
در گزارش زیر، مجموعه چندین اتفاق مهم حوزه آی سی تی دیده مي‌شود.
..کاربران خانگی و ادامه سرعت قبلی
با توجه به وعده‌هایی که وزیر ارتباطات در خصوص افزایش سرعت اینترنت داده بود، گمان می‌رفت که سال گذشته محدودیت اینترنت ۱۲۸ کیلو بیتی کاربران خانگی برداشته شود؛ اما وزیر هم در همان اوایل سال گذشته آب پاکی را روی دست کاربران ریخت و همچون وزیر پیشین؛ یعنی سلیمانی اعلام کرد که همین سرعت فعلی کافی است. حتی مجلس‌نشینان هم نتوانستند برای برداشتن این محدودیت کاری کنند. در واقع در مهرماه سال گذشته بود که کميته صنایع و معادن مجلس شورای اسلامي به طرح برداشته شن محدودیت سرعت اینترنت 128 کیلوبیت برای کاربران خانگی رای مثبت داد و اعلام داشت که در صورت تصویب این طرح در کمیسیون تلفیق مجلس، به زودی محدودیت سرعت اینترنت برای کاربران خانگی برای همیشه برداشته خواهد شد. علی مطهری، رییس کمیته مخابرات مجلس شورای اسلامي، در آن زمان در مورد رفع محدودیت ارائه پهنای باند اینترنت برای کاربران خانگی، گفته بود که این موضوع در کمیسیون صنایع مصوب شده و برای تصویب به کمیسیون تلفیق ارائه شده است. در صورت تصویب طرح مورد نظر در کمیسیون تلفیق، مجلس نیز آن را خواهد پذیرفت و پس از آن طرح رفع محدودیت ارائه اینترنت برای کاربران خانگی به صورت قانون درمی‌آید و اجرا می‌شود. اما بهمن ماه بود که مطهری اعلام کرد که این طرح در کميسیون صنایع به تصویب نهایی نرسیده است.
استاکس آمد
کشف کرم استاکس نت، در اوایل مرداد 1389، نخستین تجربه جدی در توجه به مباحث امنیت اطلاعات رایانه‌ای را رقم زد تا جایی که حتی برخی از رهبران سیاسی کشورهای جهان نیز مستقیما به انتشار و عملکرد این بدافزار رایانه‌ای واکنش نشان دادند. در ابتدا گمان می‌رفت که این یک حمله معمولی مانند هزاران حمله ویروسی است که روزانه میلیون‌ها رایانه در سراسر جهان را مورد هدف قرار می‌دهد؛ اما گویا این حمله بسیار جدی بوده و برعکس همیشه، بیشتر راینه‌های ایران، اندونزی و هندوستان را مورد هجوم خود قرار داده است. همچنین براساس گزارش‌های منتشر شده، رايانه‌هاي صنعتی در ايران بيش از ديگر کشورها به کرم رايانه‌اي خطرناکی به نام Stuxnet نیز شهرت دارد، آلوده شده است.
هدف این کرم رایانه‌ای سرقت اطلاعات از سیستم‌های صنعتی است. حتی برخی کارشناسان آن را نخستین تروجانی مي‌دانند که اطلاعات صنعتی را به سرقت مي‌برد.
جست‌وجوگر ملی
یکی از پروژه‌های بحث برانگیزی که در سال 89 مطرح شد طرح ایجاد یک جست‌وجوگر ملی بود. همین افزوده شدن نام ملی به این پروژه کافی بود که انتقادات و اظهارات ازسوی کارشناسان و فعلان حوزه آی‌سی تی به گوش برسد.
عده‌ای براین باور بودند که وقتی هنوز پروژه‌های ملی همچون اینترنت ملی، ایمیل ملی، دیتا سنتر ملی، گوشی تلفن همراه ملی و… به سرنوشت مشخصی نرسیده‌اند، سرمايه‌گذاری در حوزه دیگر نتیجه‌ای جز به هدر رفتن منابع کشور ندارد و عده‌ای دیگر بر این باورند که استفاده از این موتور جست‌وجوگر ملی از آنجا که از طریق اینترانت کشور میسر است نه‌تنها هزینه‌ها را افزایش نمی‌دهد، بلکه باعث کاهش هزینه‌ها هم می‌شود. هرچند راه‌اندازی این طرح از سوی وزیر ارتباطات و در اواسط شهریور ماه مطرح شد و تا کنون خبری از به اجرا درآمدن این طرح نشده است، اما از راه‌اندازی موتور جست‌وجوي ملی این‌گونه برداشت می‌شود که کاربران پس از درج موارد مورد نیاز خود در آن، اطلاعات به صورت دسته‌بندی شده و طبقه‌بندی شده در اختیارشان قرار می‌گیرد.
در واقع این موتور جست‌وجو هرگونه اطلاعاتی را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد. به عبارتی این موتور جست‌وجو، اطلاعات مورد نیاز کاربر را در محتوای داخل کشور جست‌وجو می‌کند؛ از این‌رو مساله‌ای که در مورد این موتور مد نظر قرار گرفته، عدم وابستگی به موتور جست‌وجوی خارجی است. گفته می‌شود موتور جست‌وجوگر ملی به عنوان اولین اولویت برای ارائه خدمات دستگاه‌های دولتی و غیردولتی با هف تسهیل در ارائه اطلاعات سریع به مردم پیاده‌سازی خواهد شد، اما اطلاعات تمامي سرورهای داخل کشور نیز از طریق این موتور جست‌وجو قابل جست‌وجو و دریافت خواهد بود.
الکامپ شانزدهم
بالاخره بعد از چندین دوره کشمکش بین مسوولان شرکت سهامي نمایشگاه بين‌المللي و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، الکامپ شانزدهم توسط سازمان برگزار شد. هر چند بعد از برگزاری این دور از نمایشگاه الکامپ انتقاداتی نسبت به برگزاری آن چه از نظر ساعات بازدید، چه از نظر غرفه آرایی، ابهام در خصوص شکل‌گیری گروه سیمرغ و… به برگزارکنندگان الکامپ شانزدهم وارد شد، اما اکثر فعالان و کارشناسان معتقد بودند که الکامپ شانزدهم بهتر از چند دوره گذشته خود برگزار شد. استقبال از برگزاری این نمایشگاه توسط بخش خصوصی حتی دولتی‌ها را هم تحت تاثیر قرار داد؛ به گونه‌ای که دو وزیر ارتباطات و آموزش و پرورش آن را افتتاح کردند.
حضور 450 شرکت داخلی و خارجی در فضايی بالغ بر 21 هزار متر مربع و در کنار آن حضور پررنگ دستگاه‌های دولتی در شانزدهمین نمایشگاه الکامپ از ویژگی‌های اصلی این نمایشگاه بود. براساس گزارش‌ها و آمارهای منتشر شده در الکامپ امسال 30 دستگاه دولتی در سالن‌های 40 و 41 در قالب سالن دولت الکترونیک، خدمات دستگاه‌های دولتی را در دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در معرض دید عموم قرار دادند که شاید بتوان گفت نحوه غرفه‌آرایی، حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف و نمایش جدیدترین دستاوردها از جمله رونمایی از ایمیل ملی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و…. باعث شده بود جمعیت زیادی به این سالن‌ها سرازیر شوند.
اینترنت پاک می‌شود
اگر وزیران پیشین حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات تمام تلاش خود را برای ملی کردن هر نوع تکنولوژی به کار بسته بودند، رضا تقیپور وزیر دولت دهم تمام تلاش خود را انجام می‌دهد تا اینترنت پاک را از ناپاک جدا کند و با این کار فضای امنی را برای کاربران این جهان مجازی به وجود بیاورد. اولین بار تقیپور در مراسم جشنواره رسانه‌هاي ديجيتال صحبت از اینترنت پاک از ناپاک را به میان آورده بود. وی بيان كرده بود اينترنت پاك بايد ارتباطات مجازي را كه روزي با اهداف انساني ايجاد شدند، اصلاح كند. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در ميان اظهارات خود از «لكه سياه» در شبكه اينترنت سخن گفته و بيان کرده بود که وجود اين لكه در شبكه اينترنت به دغدغه جدي در ميان جوامع تبديل شده و بايد اينترنت را از کسب‌وكار كثيف فاصله داد و انسان‌ها را از آسيب‌هاي آن حفاظت كرد. پس از اعلام این خبر از سوی وزیر ارتباطات، کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل عدم ارائه تعریفی از این واژه جدید در فرهنگ ارتاطی کشور، هر کدام تعبیري خاص از این موضوع را ارائه دادند؛ تعابیری که بیشتر روی محور تشدید در بخش فیلترینگ خلاصه مي‌شد. با تمام این تفاسیر اوایل اسفند ماه سال 89 رضا تقیپور باز هم در گفت‌وگو با «مهر» از آغاز طرح اینترنت پاک خبر داد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تشکیل هسته‌هاي اولیه ایده اینترنت پاک در کشور خبر داد و گفت: نقطه شروع طرح اینترنت پاک کشور ایران خواهد بود و پس از آن در اختیار تمام بشریت قرار مي‌گیرد.
تحقیق و تفحص از مخابرات
گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از شرکت مخابرات ایران سرانجام سال گذشته از تریبون عمومی مجلس قرائت شد. طرحی که پازدهم دی‌ماه 1387 در مجلس به تصویب رسیده بود. واگذاری غیررقابتی مخابرات، ضعف عملکرد در برنامه چهارم توسعه و قراردادهای مبهم از جمله موارد مهم حاضر در این گزارش بود، به طوری که علی لاریجانی، رییس مجلس پس از قرائت آن گفت که گزارش تحقيق و تفحص انجام گرفته را به قوه قضائیه و دیگر نهادهای ذی‌ربط ارسال می‌کند. همچنین انتشار این گزارش تا جایی پیش رفت که احتمال استیضاح وزیر و لغو واگذاری مخابرات نیز به گوش رسید. چند روز پس از انتشار این گزارش، علي مطهري در خصوص پرونده عملکرد مخابرات پس از قرائت در صحن علني از تصميم براي تشکيل کميته مشترک متشکل از نمايندگان دو قوه مقننه و جريه براي بررسي اين گزارش خبر داد. وی با اشاره به دستور رياست مجلس شوراي اسلامي براي پيگيري پرونده مخابرات گفت: کميسيوني متشکل از نمايندگان دو قوه براي بررسي موارد مطرح شده در پرونده مخابرات تشکيل خواهد شد تا شک و شبهه‌هايي که در اين باره وجود دارد مرتفع شود، اما در صورت احراز تخلف، پرونده به مراجع قضايي ارجاع مي‌شود. هنوز و با شروع آغاز سال جدید خبر از سرنوشت این گزارش اعلام نشده است.
نمایندگان آی‌تی در اتاق بازرگانی
شاید یکی از اتفاق‌های امیدوار کننده برای فعالان بخش آی‌سی‌تی کشور حضور دو نماینده این بخش در اتاق بازرگانی تهران باشد؛ اتاقی که تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در آن می‌تواند به نفع یا ضرر یک صنف و حوزه باشد. در اوایل اسفند ماه امسال و بعد از یک ماه رقابت میان کاندیدهای اتاق بازرگانی، 40 عضو تازه برای حضور در پارلمان بخش خصوصی از فعالان این بخش رای اعتماد گرفتند. براساس آرای مشخص شده از میان 7 نفر کاندیدای بخش فناوری ارتباطات و اطلاعات، تنها دو نفر توانستند به اتاق بازرگانی راه پیدا کنند. وحید صدوقی و محمد حسین برخوردار تنها کاندیداهايي هستند که قرار است به عنوان نماینده بخش آی‌سي‌تی در این دوره از منافع بخش خود حمایت کنند. شاید پیش از شمارش آرا و براساس بعضی پیش‌بینی‌ها، گمان می‌رفت که دو کادید پیروز شده در انتخابات هفتم اتاق بازرگانی بتوانند در این اتاق حضور پیدا کنند. محمد حسین برخوردار، مدیرعامل سام الکترونیک، با کسب 568 رای توانست جایگاه سوم گروه بازرگانی را به خود اختصاص دهد و با این جایگاه تثبیت و قدرت خود در بخش فناوری اطلاعات کشور را به رخ کشد. همچنین وحید صدوقی مدیرعامل همراه اول با کسب 474 رای توانست خود را در رتبه 14 بخش بازرگانی جای دهد. هر چند هنوز میزان فعالان حوزه آی‌تی در اتاق بازرگانی کمتر از دیگر حوزه‌ها است، اما به باور کارشناسان همین افراد اندک هم می‌توانند به نفع صنف آی‌تی مشکلات و ایده‌های این صنف را پیگیری کند و با مسوولان مختلف در بخش‌های مختلف کشور رایزنی داشته باشد تا با ایجاد آگاهی، فعالان حوزه های دیگر را از توانمندی‌ها و امکانات این حوزه مطلع کند.
منبع : دنیای اقتصاد
