نام نویسنده: سونيتا سراب‌پور
قاچاق مکالمات همواره يک معضل عمده خدمات اینترنتی به شمار مي‌آمده است. چه از زمانی که برخی با دیش‌های ماهواره‌ای اقدام به دریافت و ارائه پهنای باند اینترنت مي‌کردند و چه زمانی که با یکپارچه کردن اینترنت همه پهنای باند را از مخابرات دریافت مي‌کردند، موضوع قاچاق مکالمه مطرح بوده است.
مسوولان شرکت زیرساخت هیچ گاه آمار دقیقی از میزان قاچاق مکالمه در کشور ارائه نداده‌اند. مدیرعامل این شرکت هفته گذشته از به صفر رسیدن قاچاق مکالمات اینترنتی خبر داده بود؛ در حالی که همین شرکت در خردادماه امسال ضمن تایید قاچاق مکالمات گفته بود که 60 درصد آن از طریق تلفن همراه صورت مي‌گیرد. آیا طی چند ماه قاچاق مکالمات کاملا از بین رفته است؟
زیرساخت نظارت کند
درخواست از مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت برای ارائه گزارشی از وضعیت ترمینیشن ( قاچاق مکالمه خارج به داخل) هیچگاه به نتیجه‌ای نرسیده و حتی مسوولان این شرکت در مواجهه با این سوال ه چرا تاکنون آمار دقیقی در این حوزه منتشر نشده است، آن را آنقدر مهم ندانسته و بر این باورند که اطلاعات مورد نیاز اعلام شده و دیگر نیاز به توضیح بیش از حد در این خصوص نیست.
به عنوان مثال محمود خسروی، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، در نشستی که به مناسبت روز خبرنگار برگزار شده بود در مواجهه با این سوال که وضعیت ترمینیشن در کشور چگونه است اعلام کرد که نمي‌داند که چرا اینقدر خبرنگاران در این خصوص کنکاش می‌کنند و بهتر است که این افراد دلیل علاقه‌مندی خود در این حوزه را کشف کنند.
در ادامه نیز، برای اینکه خبرنگاران حاضر در جمع را قانع و به این بحث پایان دهد اعلا داشت که روزانه 13 میلیون دقیقه مکالمه از مسیر قانونی وارد کشور می‌شود و با توجه به ارتقاي امنیت شبکه زیرساخت، هم‌اکنون قاچاق مکالمه به داخل کشور در حد صفر است. ادعای به صفر رسیدن قاچاق مکالمه به داخل کشور در حالی از سوی مدیر عامل شرکت زیرساخت مطرح شد که تقریبا در دوماه گذشته همین مسوول در نشست خبری دیگری اعلام كرد که بیش از 60 درصد ترافیک وارده به کشور از مبادی قاچاق از سمت تلفن همراه است و مابقی آن از سمت تلفن ثابت صورت می‌گیرد.
آرین باقری، مدیر بازرگانی شرکت تراشه سبز، یکی از سه شرکت مجوزدار زیرساخت برای فعالیت در حوزه voip به صفر رسیدن قاچاق در حوزه ترمینیشن را رد می‌کند و می‌گوید: «با اطمینان می‌توانم بگویم که قاچاق در این حوزه به صفر نرسیده است. به خاطر اینکه ترافیکی که ما به عنوان شرکت مجوزدار از شرکت زیرساخت دریافت می‌کنیم کاملا مشخص می‌کند که بخشی از ترافیک به دست ما نمی‌رسد و به جای دیگری می‌رسد. همچنین نرخ موجود در بازار نیز اين را کاملا تصدیق می‌کند.» وی در ادامه می‌افزاید: «نرخ‌هایی از سوی خریدارانی به ما پیشنهاد می‌شود که زیر قیمت ما است و این نشان‌دهنده این است که شرکت‌ها یا افرادی در این بازار فعالیت می‌کنند که الزاما شرکت‌هاي معتبر دارای مجوز نیستند . در واقع مشتری‌های خارجی به ما نرخ‌هایی پیشناد می‌دهند که 20 الی 25 درصد کمتر از آن چیزی است که ما به شرکت زیرساخت پرداخت می‌کنیم؛ پس طبیعی است که با توجه به نرخ موجود در بازار قاچاق صورت بگیرد و کاربران از شرکت‌هایی خدمات بگیرند که قیمتی به مراتب پایین تر از ما دارند.»
به گفته باقری، میزان قاچاق ترمینیشن در کشور بسیار بالا است که این میزان عمده به سوی مقاصد تلفن‌های همراه کشور است. براساس اظهارات وی، در حال حاضر عمده ترافیک وارده به مقصد تلفن گرفته می‌شود، اما عمده ترافیک وارده به مقصد از طریق تلفن همراه از دست می‌رود که این امر نیز به دلیل پایین بودن نرخ قاچاق در این بازار است. به گفته وی، اگر بازار قچاق توسط نهاد نظارتی یعنی زیرساخت جمع‌آوری شود دیگر ما شاهد قاچاق در این حوزه نخواهیم بود. براساس اظهارات باقری، قاچاق ترمینیشن نمی‌تواند از طریق اینترنت عادی که در اختیار کاربران قرار می‌گیرد صورت بگیرد؛ چرا که پروتکل‌های آن از طرف شرکت زیرساخت بسته شده است، بنابراین کسانی که در هر دو حوزه اورجینیشن و ترمینیشن دست به فعالیت غیرقانونی می‌زنند از طریق اینترنت غير قابل دسترس كاربران اقدام به قاچاق می‌کند.مدیر بازرگانی تراشه سبز در ادامه اظهار می‌کند که مدیرعامل شرکت زیرساخت پیوسته از سه شرکت فعال در این حوزه می‌خواهد که خلافکاران را معرفی کند و این در حای است که این کار جزو وظایف ما نیست. ما شرکت‌ها مرجع این کار نیستیم و این وظیفه نهادهای کنترلی و امنیتی زیرساخت است که به عنوان متولی مبادی ورودی و خروجی ارتباط به کشور متخلفان این حوزه را شناسایی و با آنها برخورد کند.
قاچاقچیان در حاشیه امن؟
سال‌ها است، بسیاری در حوزه مخابرات از حاشیه امن برخی قاچاقچیان مکالمات خبر مي‌دهند.
اما حالا و با استفاده از تجهیزات عملا امکان اتصال مستقیم به اینترنت از طریق ماهواره عملا وجود ندارد و قاچاقچیان چاره ای جز روی آوردن به اینترنتی که از سوی زیرساخت به آنها ارائه مي‌شود، ندارند.
به گفته مدیر بازرگانی تراشه سبز قریبا همه کسانی که هم اکنون قاچاق مکالمه مي‌کنند از طریق پروتکل VPN دست به این کار مي‌زنند و با این کار امکان شناسایی آنان چندان ساده نیست.
یک کارشناس تلفن اینترنتی در این زمینه به دنیای اقتصاد مي‌گوید: زمانی که وزارت ارتباطات تصمیم گرفت امتیاز مکالمات تلفن اینترنتی را صرفا به سه شرکت واگذار کند باعث شد بسیاری از فعالان در این بازار به قاچاق مکالمه روی بیاورند. نکته مهم اما این بود که به دلیل افزایش تعرفه تلفن اینترنتی ضررکننده اصلی مصرف‌کننده‌ای بود که ناگهان مکالمه دقیقه‌ای 10 تومان را مجبور شد 35 تومان خریداری کند.
به گفته وی، برخی از فروشندگان کارت‌ها به دنبال این اقدام به درآمدهای هنگفتی دست پیدا کردند و اگر الان بگوییم قاچاق صورت نمي‌گیرد در واقع آنها را در حاشیه امن‌تری برده‌ایم که بسیار هم ممنون مسوولان خواهند بود.
با این حال، اغلب کارشناسان اتفاق نظر دارند که در بازار قاچاق هم دانه‌درشت‌ها و هم برخی خرده فعالانی حضور دارند و درآمد آنها از این بازار رقمي‌وصف‌ناشدنی است.
بالا بودن تعرفه آفت بازار
برخی کارشناسان نیز دلیل اصلی قاچاق را بالا بودن تعرفه مکالمات اینترنتی عنوان مي‌کنند. حتی نرخ‌گذاری که سال گذشته توسط شرکت ارتباطات زیرساخت صورت گرفت سبب مي‌شود قاچاق مکالمه تلفن اینترنتی به حوزه اورجینیشن نیز قدم بگذارد و زمینه را برای ورشکستگی بیشتر 114 شرکت خصوصی فعال در این زمینه فراهم کند.پیام کرباسی، کارشناس حوزه اینترنت در این خصوص می‌گوید: «تجربه نشان داد که افزایش تعرفه به گونه‌ای که مخالف با فعالیتی، تعیین و اجرا شود، به طور طبیعی باعث ایجاد قاچاق در آن حوزه می‌شود، بنابراین طبیعی است که با وجود چینن نرخ گذاری چه در حوزه اورجینیشن و چه ترمینیشن قاچاق مکالمه صورت بگیرد.»
بر اساس اظهارات وی تنها روشی که در دنیا توانسته قاچاق مکالمه اینترنتی را کنترل كند اصلاح تعرفه‌ها است. همچنین از دیگر مواردی که مي‌تواند به کاهش قاچاق در این حوزه کم کند از بین رفتن انحصار است و اینکه به شرکت‌هایی که در حال حاضر نیز خدمات مشابهی ارائه می‌کنند، اما خدماتشان براساس قانون، غیرقانونی تلقی می‌شود اجازه فعالیت داده شود.
منبع : دنیای اقتصاد
