امیر ناظمی، آزیتا تقوایی: مصاحبه استخدامی نماد و نمایشگر وضعیتی است که در آن کارفرما در بالادست نشسته و از همان‌جا سرنوشت انبوه کارجویان را برای استخدام در دست گرفته است. به این ترتیب ما عادت کرده‌ایم که این شرکت‌ها باشند که به انتخاب کارجویان دست می‌زنند. اما واقعیت آن است که کارجویان نیز پیش از ارسال فرم تقاضای کار و پیش از کارفرما، او را انتخاب کرده‌اند. کارجویان پیش از کارفرما و با همان ارسال رزومه و فرم درخواست، انتخاب خود را انجام داده‌اند.
به این ترتیب هر فرایند همکاری و استخدام ترکیب دو انتخاب است:
انتخاب ۱: انتخاب شرکتی که کارجو دوست دارد در آن کار کند
انتخاب۲: انتخاب کارجو توسط شرکت
این وضعیت تصمیم‌گیری نیز مانند هر وضعیت تصمیم‌گیری دیگری همواره به صورت متقارن نیست. واقعیت آن است که قدرت کارجو و شرکت کارفرما، بر اساس شرایط کلان اقتصادی-اجتماعی-سیاسی تغییر می‌کند. در زمانی که بی‌کاری افزایش می‌یابد، شرکت دست بالاتر را در انتخاب می‌یابد، چون کارجویان به دنبال یک کار هستند و خواسته‌ها و علایق خود را قربانی داشتن کار می‌کنند. در حالی که هرچه میزان اشتغال افزایش می‌یابد، این کارجوست که دست بالاتر را می‌یابد.
اما این قدرت در حوزه‌های تخصصی شرایط متفاوتی از حوزه‌های عمومی دارد. در این روزها و با افزایش تمایل به مهاجرت میان گروه‌های خبره و متخصص، با وجود نرخ بالای بی‌کاری، کارجوی متخصص و خبره همچنان دست بالاتر را دارد. با مهاجرت گسترده متخصصان فناوری اطلاعات و نیاز شرکت‌های فعال در اقتصاد دیجیتال، این عدم‌تقارن میان قدرت کارجو و کارفرما کاهش می‌یابد و کارفرمایان نیز به دنبال بهترین نیروهای متخصص هستند که منجر به رقابت میان آنها می‌شود.
گزارش برند کارفرمایی ۱۴۰۱: دیجی‌کالا محبوب‌ترین برند برای استخدام
ایران‌تلنت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های کاریابی و کارجویی ایران که بیش از سایر پلتفرم‌ها بر مشاغل تخصصی و حرفه‌ای تمرکز دارد، گزارش ۱۴۰۱ را براساس پیمایشی با ۲۲ هزار پرسش‌شونده درباره سه شرکتی که کارجویان تمایل به کار در آنها دارند، انجام داده است. نتایج این گزارش منجر به شناسایی فهرستی از کارفرمایان محبوب شده است.
در این پیمایش دیجی‌کالا به عنوان برترین شرکت کارفرمایی انتخاب شده است. انتخاب دیجی‌کالا در کنار شرکت‌های بزرگ اقتصاد متداول مانند مپنا یا ایران‌خودرو نشان‌دهنده تغییرات کلان در جایگاه اقتصاد دیجیتال در کشور است. نگاهی به فهرست برندهای برتر کارفرمایی ایران (۳۰ برند نخست) نشان می‌دهد که برندها را می‌توان در سه دسته زیر تقسیم کرد:
1. شرکت‌های اقتصاد دیجیتال: برترین برندها مربوط به این حوزه است. در میان ۱۲ برند نخست، ۷ برند متعلق به اقتصاد دیجیتال است.
2. شرکت‌های خارجی: هرچند اندازه و سهم شرکت‌های خارجی در ایران بسیار ناچیز و محدود است، اما این برندهای محدود خارجی در میان کارجویان و شاغلان بسیار پرطرفدار هستند. شرکت‌های Nestle, JTI, Unilever, BAT
و Novo Nordisk از جمله برترین‌ها در میان ۳۰ برند نخست هستند.
3. برندهای میراثی: بسیاری از برندهای خوش‌نام گذشته همچنان در میان فهرست آرزوهای کارجویان قرار دارد. شرکت‌هایی مانند مپنا، ایران‌خودرو، شرکت نفت، کاله یا کیسون از جمله آنها هستند. این برندها اگرچه روز به روز جایگاه گذشته خود را از دست می‌دهند، اما همچنان در میان برندهای پرطرفدار هستند.
درحقیقت انتخاب کارجویان که برآمده از عوامل مختلفی مانند پرداختی‌ها یا خوش‌نامی است و عوامل بلندمدتی مانند پایداری شرکت را نیز شامل می‌شود، به صورت جدی در حال تغییر نگاه به شرکت‌های اقتصاد دیجیتال است و در این میان می‌توان دیجی‌کالا را پیشتاز بقیه در نظر گرفت.
البته اینکه کدام برند به چه دلیل توسط کارجویان انتخاب شده است، در گزارش ایران‌تلنت به آن اشاره نشده و مجموعه‌ای از دلایل به صورت کلی و براساس یک هرم مشخص شده است. بر این اساس میزان دریافتی حقوق بالاترین رتبه را دارد و موضوعاتی مانند امنیت شغلی و امکان پیشرفت نیز در رتبه‌های بعدی که همگی نشان‌دهنده اهمیت موضوعات اقتصادی است و در دوران رکود اقتصادی قابل درک است. اما شاید عواملی مانند «کار با مدیران شناخته‌شده» یا «محیط کاری جوان و پرانرژی» که در رتبه‌های انتهایی و میانی قرار دارند؛ برای شرکت‌های اقتصاد دیجیتال مهم‌تر باشد. به عنوان نمونه و براساس گزارش سرمایه انسانی دیجی‌کالا این برند مهم‌ترین عوامل جذابیت خود را عوامل وابسته به فرهنگ سازمانی می‌داند؛ عواملی مانند توسعه فرهنگ قدردانی یا رویدادهای ارتباط سازمانی.
اهمیت برند کارفرمایی برای اقتصاد دیجیتال
شرکت‌های نوآور و فعال در حوزه صنایع خلاق بیش از هر صنعت دیگری وابسته به نیروی انسانی باکیفیت هستند. مزیت رقابتی این شرکت‌ها برآمده از جذب بهترین نیروهاست. بالابودن نرخ مهاجرت میان متخصصان IT در کنار اهمیت سرمایه انسانی، منجر به رقابت شدیدتر شرکت‌ها برای جذب بهترین‌های بازار شده است. از سوی دیگر تمایل برخی از متخصصان برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌های خود نیز دلیل افزون دیگری برای رقابت در جذب نیروها شده است. در این حوزه برخلاف سایر حوزه‌های اقتصاد متداول، رقابت بر سر سرمایه انسانی هم حیاتی‌تر از سایر حوزه‌هاست و هم رقابتی شدیدتر بر سر منابع کم‌یاب‌تر.
برند کارفرمایی موفق‌تر شانس بیشتری برای جذب نیروهای کارآمدتر و باکیفیت‌تر بازار دارد. گزارش ایران‌تلنت به خوبی نشان می‌دهد که کدام شرکت‌ها شانس بیشتری برای جذب نیروهای باکیفیت‌تر دارند. توان جذب نیروهای باکیفیت‌تر می‌تواند این شرکت‌ها را برای توسعه خدمات و محصولات خود در وضعیت رقابت‌پذیری‌تر نسبت به سایر شرکت‌ها قرار دهد.
این تحلیل کاری است از رسانه تحلیلی تیک‌تِک که بر اساس گزارش دومین گزارش ۱۴۰۱ ایران‌تلنت «محبوب‌ترین برند کارفرمایی در ایران» تحلیل و تدوین شده است.
