این روزها تکنولوژی به تمام زندگی افراد گره خورده است و هر روز تکنولوژی جدیدی از راه می‌رسد تا زندگی راحت‌تری به ارمغان آورد. هوش مصنوعی یکی از همان تکنولوژی‌های به روزی است که این روزها در موارد متفاوتی به کار گرفته می‌شود. کاربرد هوش مصنوعی در عرصه سلامت و بهداشت یکی از مباحث داغی است که مزایا و کاربردهای فراوانی دارد.
ادغام هوش مصنوعی با صنعت بهداشت، کارکردهای متعدد و مزایای زیادی را به همراه داشته است، که در کشورهای مختلف دنیا، منجر به ارائه خدمات درمانی بهتر سریعتر و با هزینه کمتر شده است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نمانده و استارتاپ‌های متفاوتی در این مسیر قد علم کرده‌اند.
برای آشنایی با تکنولوژی هوش مصنوعی در جهان و دنیا سراغ یکی از شرکت‌های دانش بنیانی که در میدان سلامت آنلاین و خدمات مرتبط با آن مشغول فعالیت است رفتیم و سوالاتمان را پیش روی رضا دفاعی هم‌بنیان‌گذار و مدیر فنی «پلتفرم آنلاین سلامت بقراط »گذاشتیم.
پیشرفت تکنولوژی هوش مصنوعی در ایران نیاز به سرمایه‌گذاری و زمان دارد
رضا دفاعی صحبتهایش را با پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در حوزه خدمات مرتبط با سلامتی نمونه‌های خارجی که در دنیا در چه حالی هستند و چقدر استارتاپ‌های ایرانی به این تکنولوژی نزدیک شده‌اند شروع کرد و گفت:«در دنیا نمونه‌های خارجی مثل بابیلون، پرکتو و… وجود دارند. پرکتو که سامانه هندی است که به ۱۷ کشور در دنیا سرویس می‌دهد، و بیشترین شباهت به بقراط را دارد. بابیلون هم در ویزیت راه دور با کمک هوش مصنوعی سرویس ارائه می‌دهد. اما واقعیت این است که استفاده از هوش مصنوعی در صنعت سلامت هم در دنیا جای کار دارد و هم در کشور ما. این حوزه قطعا نیاز به سرمایه گذاری و صرف زمان و انرژی بسیاری برای توسعه دارد و ایران اگر بخواهد حرفی برای گفتن در جهان داشته باشد بی شک و به طور قطع باید از هوش مصنوعی در حوزه سلامت دیجیتال و خدمات مرتبطش به طور جدی استفاده کند.»
مدیر فنی بقراط در خصوص این سوال که بقراط به عنوان یک پلتفرم سلامت چطور از هوش مصنوعی در تسهیل فرآیندها استفاده می‌کند با اشاره به اینکه پلتفرم آنلاین سلامت بقراط در چند حوزه مختلف از هوش مصنوعی بهره می‌گیرد تاکید کرد:« به طور کلی ما در پلتفرم بقراط تمام خدمات مرتبط با سلامت آنلاین را به صورت یکپارچه و کامل ارایه می‌دهیم. و در بخش‌های متفاوتی نیز از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم. در نسخه نویسی الکترونیک، تحلیل رفتار پزشک، تجویز دارو و دوز آن و تداخل با داروهای تجویز شده دیگر و….از فرآیند هوش مصنوعی کمک می‌گیریم. همچنین نوبت دهی بقراط کاملا هوشمند است و با استفاده از هوش مصنوعی در این فرآیند، بیمار را می‌شناسد، در جریان کامل زمان پزشک است و بر اساس آن، ساعت‌های مناسب را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. در شناسایی دستخط و تفسیر نتایج آزمایشگاه نیز به صورت مختصری از این تکنولوژی استفاده کردیم تا دیتای آنها را استخراج و به روند درمان کمک کنیم.»
هوش مصنوعی قرار نیست جایگزین نیروی انسانی شود
دفاعی معتقد است هوش مصنوعی قرار نیست جای نیروی انسانی را بگیرد. او در توضیح بیشتر این موضوع گفت:«بهتر است بگوییم تکنولوژی هوش مصنوعی قرار است تسهیلگر و دستیار و کمک کننده پزشک باشد. و به مواردی اشاره کند که شاید پزشک در لحظه نتواند در موردش تصمیم بگیرد و دقت کار او را بالا ببرد. در قدم اول نیاز است هوش مصنوعی را به عنوان کمک انسان بپذیریم. اما قرار نیست انسان از فرآیندها حذف شود، مثلا در تشخیص عکس ام آر آی یا آزمایش یا تداخل‌های دارویی می‌تواند جایگزین شود اما در مواردی مثل جراحی‌های پیچیده این مسیر طولانی است.»
هم بنیان‌گذار بقراط معتقد است بزرگترین مزیت رقابتی که هوش مصنوعی ارائه می‌دهد کاهش دغدغه کاربران و پزشکان در پرداختن به مسائل مختلف است و در این خصوص افزود:« با استفاه از این فناوری پزشک به راحتی متوجه می‌شود که دغدغه‌ای در مورد تداخل دارویی ندارد. یا آزمایش بیمار به راحتی تفسیر می‌شود و به صورت نمودار به او ارائه می‌شود. به این ترتیب کار پزشک بسیار تسهیل می‌شود و با صرفه جویی در زمان به بهترین نتیجه دست پیدا می‌کند. طبیعتا پزشکان از اینکه تکنولوژی بتواند به آنها کمک کند و کارهایشان را آسان کنند استقبال می‌کنند.»
اما سوال اینجاست، آیا برای استفاده از هوش مصنوعی و بیگ دیتا قوانین خاصی در ایران وجود دارد؟ دفاعی در رابطه با این سوال گفت:« در خصوص بیگ دیتا من به قانون خاصی برنخوردم. اما در خصوص دیتای سلامت قوانینی داریم. به این صورت که دیتای سلامت بیمار نیازمند کسب رضایتنامه از بیمار، پزشک و مرکز درمانی است. حساسیت در این حوزه در حال افزایش است، هرچه در این حوزه پیشرفت کنیم قوانین هم با یک وقفه کوتاه به دنبال تکنولوژی حرکت کرده و آن را رگولیت می‌کنند.»
